Το ουρικό οξύ είναι μία ουσία που παράγεται στον οργανισμό από το μεταβολισμό των πουρινών. Οι πουρίνες παράγονται είτε από τον ίδιο τον οργανισμό είτε λαμβάνονται μέσω συγκεκριμένων τροφών. Αν αυξηθεί πολύ το επίπεδο του ουρικού οξέος στο αίμα παρουσιάζεται μία κατάσταση που λέγεται υπερουριχαιμία.
Μόλις παραχθεί το ουρικό οξύ μεταφέρεται μέσω του αίματος στους νεφρούς, όπου φιλτράρεται και αποβάλλεται στα ούρα. Περίπου 1 στους 5 ανθρώπους έχει υψηλό επίπεδο ουρικού οξέος, δηλαδή πάνω από την ανώτερη φυσιολογική τιμή. Αυτή η υψηλή τιμή μπορεί να σχετίζεται με αρθρίτιδα ή με νεφρολιθίαση. Ωστόσο, οι περισσότεροι άνθρωποι είναι ασυμπτωματικοί.
Τα συμπτώματα της νόσου είναι πολύ χαρακτηριστικά και τα βασικά είναι τα εξής δύο:
Ειδικά στις ηλικιωμένες γυναίκες, όμως, μπορεί να προσβληθούν αρκετές αρθρώσεις μαζί, με συνέπεια μερικές φορές να εκλαμβάνεται λανθασμένα ως ρευματοειδής αρθρίτιδα.
Αν η ουρική αρθρίτιδα δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως και αφεθεί να εξελιχθεί μπορεί να δημιουργηθούν ενοχλητικές συσσωρεύσεις ουρικών κρυστάλλων κάτω από το δέρμα ή ακόμα και νεφρολιθίαση (πέτρες στα νεφρά).
Η διάγνωση της υπερουριχαιμίας τίθεται με βιοχημικές εξετάσεις αίματος και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί μελέτη ούρων 24ωρου.
Για την αιματολογική εξέταση χρειάζεται νηστεία 8 ωρών και αποφυγή λιπαρών φαγητών για 12 ώρες πριν την αιμοληψία.
Η μέτρηση του ουρικού οξέος ούρων 24ώρου γίνεται με συλλογή των ούρων για ένα 24ωρο. Η συλλογή των ούρων ξεκινά από τα δεύτερα πρωινά ούρα, με τη χρήση ενός ειδικού συλλέκτη ούρων 24ωρου και συνεχίζεται μέχρι και την πρώτη ούρηση της 2ης ημέρας. Τα ούρα διατηρούνται στο ψυγείο μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία.
Για να ελέγξει κανείς τα επίπεδα του ουρικού οξέoς, θα πρέπει να κάνει αιματολογικές εξετάσεις.
Οι φυσιολογικές τιμές κυμαίνονται μεταξύ 3,5 και 6,8 mg/dl.
Όσοι έχουν τιμές πάνω από 6,8 mg/dl, που είναι το ανώτατο φυσιολογικό, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν εκτός από νεφρολιθίαση, ουρική αρθρίτιδα και καρδιαγγειακά προβλήματα.
Εάν καταναλώνετε υπερβολική ποσότητα πουρινών μέσω της διατροφής, ή εάν το σώμα σας δεν μπορεί να απαλλαγεί από αυτό το υποπροϊόν πέψης αρκετά γρήγορα, τότε το ουρικό οξύ μπορεί να συσσωρευτεί στο αίμα σας.
Το υψηλό επίπεδο ουρικού οξέος είναι γνωστό ως υπερουριχαιμία. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια ασθένεια που ονομάζεται ουρική αρθρίτιδα, η οποία προκαλεί πόνο στις αρθρώσεις επειδή εκεί συσσωρεύονται κρύσταλλοι ουρικού οξέος. Μπορεί επίσης να κάνει το αίμα και τα ούρα σας πολύ όξινα.
Βασική αρχή είναι να μειώσετε την κατανάλωση τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε πουρίνες. Τέτοιες είναι ορισμένα είδη κρεάτων, θαλασσινών και λαχανικών. Όλες αυτές οι τροφές παράγουν ουρικό οξύ κατά την πέψη τους.
Αν και το ουρικό οξύ συνδέεται συνήθως με τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνες, πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι η ζάχαρη μπορεί επίσης να το αυξήσουν. Τα πρόσθετα σάκχαρα στις τροφές περιλαμβάνουν τη ζάχαρη, το σιρόπι καλαμποκιού και το σιρόπι καλαμποκιού υψηλής φρουκτόζης, μεταξύ άλλων. Η φρουκτόζη ζάχαρης είναι ένας βασικός τύπος απλής ζάχαρης σε επεξεργασμένες τροφές. Έρευνες έδειξαν ότι αυτός ο τύπος ζάχαρης ειδικότερα μπορεί να οδηγήσει σε υψηλά επίπεδα ουρικού οξέος. Να ελέγχετε πάντα τις ετικέτες στις συσκευασίες τροφών για πρόσθετα σάκχαρα.
Επίσης, τα ζαχαρούχα ποτά, όπως τα αναψυκτικά και χυμοί φρούτων έχουν συνήθως πολλή φρουκτόζη και ζάχαρη που περιέχει γλυκόζη. Αντικαταστήστε τα ζαχαρούχα ποτά με νερό και πλούσια σε φυτικές ίνες smoothies. Γενικώς, να πίνετε περισσότερο νερό. Η κατανάλωση πολλών υγρών βοηθάει τους νεφρούς να φιλτράρουν το ουρικό οξύ γρηγορότερα.
Η κατανάλωση περισσότερων ινών θα βοηθήσει το σώμα σας να απαλλαγεί από το ουρικό οξύ. Οι ίνες μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην εξισορρόπηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και ινσουλίνης. Τείνουν, επίσης, να σας κάνουν να νιώθετε χορτασμένοι για περισσότερο χρονικό διάστημα, συμβάλλοντας έμμεσα στο να μην καταναλώνετε περισσότερες τροφές από όσες χρειάζεται ο οργανισμός σας.