Το πράσο είναι ένα λαχανικό που ανήκει στην οικογένεια του κρεμμυδιού και του σκόρδου, με πιο ήπια και γλυκιά γεύση και γεμάτο οφέλη, αν και υπάρχει μια κατηγορία ασθενών που δεν πρέπει να το καταναλώνουν.
Σύμφωνα με τη Δήμητρα Ξενάκη, Δρ. Δομικής Χημείας Τροφίμων, η καλύτερη χρονική περίοδος για την κατανάλωσή του εν λόγω λαχανικού είναι από Σεπτέμβριο έως και τον Απρίλιο, ενώ η γεύση του ξεχωρίζει σε σούπες και σαλάτες.
Το πράσο ανήκει στο γένος Allium, στην οικογένεια Alliaceae και προέρχεται από την Μέση Ανατολή. Είναι χαμηλό σε θερμίδες, πλούσιο σε φυτικές ίνες, πηγή αντιοξειδωτικών, πηγή βιταμινών Κ και Β9 καθώς και καλή πηγή μετάλλων. Θεωρείται επίσης ότι έχει προστατευτική δράση έναντι ορισμένων μορφών καρκίνου.
Για 100 γρ μαγειρεμένου πράσου:
Ενέργεια – 25 θερμίδες
Νερό – 92 γρ
Πρωτεΐνες – 1,1 γρ
Υδατάνθρακες – 3 γρ
Λιπίδια – 0,2 γρ
Φυτικές ίνες – 3,2 γρ
Ασβέστιο – 25,6 mg
Σίδηρο 0,34 mg
Ιώδιο < 10 mcg
Μαγνήσιο 8,45 mg
Φώσφορος 20 mg
Κάλιο 151 mg
Νάτριο 5,8 mg
Ψευδάργυρος 0,1 mg
Β καροτίνη 94 mcg
Βιταμίνη Ε 0,5 mg
Βιταμίνη Κ1 25,4 mcg
Βιταμίνη C 1,3 mg
Βιταμίνη Β9 ή Φυλλικό οξύ 21,2 mcg
Το συγκεκριμένο λαχανικό είναι πλούσιο σε νερό και σε κάλιο και χαμηλό σε νάτριο. Επομένως έχει διουρητικό ρόλο.
Περιέχει θειούχες ενώσεις και φλαβονοειδή αντιοξειδωτικά που του επιτρέπουν να προλαμβάνει ορισμένους καρκίνους.
Το κύριο φλαβονοειδές, ονομάζεται καμπφερόλη. Τα φλαβονοειδή είναι αντιοξειδωτικά και μπορεί να έχουν αντιφλεγμονώδεις, αντιδιαβητικές και αντικαρκινικές ιδιότητες, καθώς και άλλα οφέλη για την υγεία.
Οι θειούχες ενώσεις του πράσου μετατρέπονται σε αλισίνη μέσω ενζυματικής αντίδρασης όταν ο μίσχος του πράσου υποβάλλεται σε σύνθλιψη, κοπή κ.λπ.
Εργαστηριακές μελέτες δείχνουν ότι η αλλισίνη συμβάλλει στην μείωση σχηματισμού χοληστερόλης . Επιπλέον, διαπιστώθηκε επίσης ότι έχει αντιβακτηριακή, αντιική και αντιμυκητιακή δράση.
Παράλληλα, μειώνει τη δυσκαμψία των αιμοφόρων αγγείων συμβάλλοντας στη μείωση της συνολικής αρτηριακής πίεσης. Επίσης εμποδίζει το σχηματισμό θρόμβων αιμοπεταλίων.
Συνεπώς, η αλλισίνη βοηθά στη μείωση του συνολικού κινδύνου στεφανιαίας νόσου, περιφερικών αγγειακών παθήσεων, και εγκεφαλικού.
Τα πράσα περιέχουν τα φλαβονοειδή λουτεΐνη και ζεαξανθίνη, που προστατεύουν τα μάτια. Αυτές οι ουσίες, γνωστές ως καροτενοειδή, μειώνουν τον κίνδυνο καταρράκτη και ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας.
Το πράσο είναι πηγή βιταμίνης Β6 που παίζει ρόλο στην ενέργεια, το νευρικό σύστημα, τη σύνθεση πρωτεϊνών, το σχηματισμό ερυθρών αιμοσφαιρίων και τη μείωση της κόπωσης.
Είναι επίσης πηγή βιταμίνης Β9, που εξασφαλίζει την κυτταρική ανανέωση, σημαντική στις εγκύους για την ανάπτυξη του εμβρύου, και στα παιδιά που μεγαλώνουν, καθώς και στα άτομα που αναρρώνουν. Οι φυλλώδεις μίσχοι τους περιέχουν ζωτικής σημασίας βιταμίνες του συμπλέγματος Β.
Επιπλέον, τα πράσα είναι μια από τις καλές πηγές βιταμίνης Α και άλλων φλαβονοειδών φαινολικών αντιοξειδωτικών όπως καροτίνες, ξανθίνη και λουτεΐνη.
Τα πράσα είναι πλούσια σε βιταμίνη Κ, η οποία μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο οστεοπόρωσης. Ορισμένες μελέτες δείχνουν μια σχέση μεταξύ της υψηλότερης πρόσληψης βιταμίνης Κ και των πυκνότερων οστών, που οδηγούν σε μειωμένο κίνδυνο καταγμάτων ισχίου.
Οι μίσχοι του πράσου περιέχουν μικρές ποσότητες μετάλλων όπως κάλιο, σίδηρο , ασβέστιο, μαγνήσιο, μαγγάνιο, ψευδάργυρο.
Το στέλεχος του πράσου πρέπει να είναι ίσιο, σαρκώδες, σφιχτό, λαμπερό λευκό, χωρίς καφέ κηλίδες. Τα φύλλα πρέπει να είναι πολύ πράσινα, όχι μαραμένα, κιτρινισμένα ή ξεραμένα.
Σε θερμοκρασίες κοντά στην κατάψυξη και υψηλή σχετική υγρασία, τα πράσα διατηρούνται για δύο έως τρεις μήνες στο ψυγείο. Τα φύλλα του πιθανότατα θα κιτρινίσουν, αλλά το λευκό θα παραμείνει υγιές. Από την άλλη, τα μικρά πρώιμα πράσα μπορούν να διατηρηθούν μόνο για μία ή δύο εβδομάδες στο ψυγείο.
Στην κατάψυξη, κόβουμε σε φέτες και ζεματίζουμε για λίγα λεπτά σε βραστό νερό πριν καταψύξουμε.
Άτομα που ακολουθούν δίαιτα περιορισμένη σε οξαλικά άλατα, για να αποφευχθεί η επανεμφάνιση λίθων στα νεφρά ή στο ουροποιητικό (ουρολιθίαση), δεν θα πρέπει να καταναλώνουν πράσα.
Τέλος, οι αναφερόμενες περιπτώσεις αλλεργίας στο πράσο είναι μάλλον σπάνιες, αλλά άτομα αλλεργικά σε άλλα λαχανικά της οικογένειας των allium (σκόρδο, κρεμμύδι, σχοινόπρασο) πιθανόν να αντιδράσουν όταν τρώνε πράσο.