Ψυχοσωματικά συμπτώματα: Πρόκειται για συμπτώματα, τα οποία δύναται να παρουσιαστούν σε οποιοδήποτε σημείο ή όργανο του ανθρώπινου σώματος. Αυτά εξαρτώνται από δύο παράγοντες. Ο πρώτος έχει να κάνει με τη γενετική προδιάθεση, ενώ ο δεύτερος με την ευαισθησία που παρουσιάζει κάθε άτομο.
Όταν καταπνίγουμε τα συναισθήματά μας, αυτά βρίσκουν μια άλλη διέξοδο για να κάνουν αισθητή την παρουσία τους, μέσω σωματικών ενοχλήσεων τις οποίες δύσκολα θα αγνοήσουμε.
Ο πόνος στην κοιλιά, η δύσπνοια, το τρέμουλο ή η ταχυκαρδία είναι απολύτως αληθινά. Μας κάνουν να διπλωνόμαστε στα δύο, μας τρομάζουν, μας δυσκολεύουν τη ζωή. Πρόκειται για συμπτώματα με «σάρκα και οστά» που προκαλούν αληθινή δυσφορία και γίνονται αιτία επισκέψεων σε γιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων.
Συχνά, όμως, το αίτιο που τα προκαλεί δεν εντοπίζεται ούτε στην κοιλιά ούτε στους πνεύμονες ούτε στα χέρια ή την καρδιά. Όλες οι εξετάσεις βγαίνουν καθαρές. Ο παθολόγος, ο καρδιολόγος, ο γαστρεντερολόγος ή ο πνευμονολόγος δεν εντοπίζουν παθολογικά αίτια που να εξηγούν αυτά τα συμπτώματα. Τότε τι μπορεί να φταίει; Η απάντηση πιθανότατα κρύβεται στη σφαίρα των συναισθημάτων μας.
«Είναι ψυχολογικό», ίσως έχουμε ακούσει είτε από τον γιατρό είτε από φίλους στους οποίους εκμυστηρευόμαστε το πρόβλημά μας. Ο όρος «ψυχοσωματικό», ωστόσο, περιγράφει με μεγαλύτερη ακρίβεια αυτό που μας συμβαίνει.
Τα πιο συνηθισμένα όργανα που παρουσιάζουν ψυχοσωματικά συμπτώματα είναι:
Στομάχι: Έχει να κάνει με ένα σημείο στο σώμα μας όπου οι ψυχολογικοί παράγοντες παίζουν ρόλο σε γαστρεντερικά προβλήματα (σ.σ. σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου, χρόνια γαστρίτιδα, δυσκοιλιότητα, και έλκος).
Πνεύμονες: Το άγχος προκαλεί κρίσεις αναπνοής. Το ίδιο συμβαίνει και με την επιδείνωση των αλλεργιών, εξαιτίας του στρες.
Καρδιά: Το άγχος επηρεάζει τη λειτουργία των οργάνων από το ανθρώπινο σώμα. Ένα από αυτά είναι και η καρδιά. Μάλιστα, έρευνα αναφέρει πως αν κάποιος χάσει ένα αγαπημένο του πρόσωπο, παρουσιάζει αυξημένο κίνδυνο για πρόκληση εμφράγματος.
Δέρμα: Έρευνες αναφέρουν πως 4 στους 10, οι οποίοι αντιμετωπίζουν δερματολογικά προβλήματα, πάσχουν παράλληλα από κάποιου είδους ψυχική διαταραχή.
Κεφάλι: Οι ζαλάδες και οι πονοκέφαλοι αποτελούν κομμάτια έντονων συγκρούσεων και αισθήματος ματαίωσης.
Συμβουλές υγείας: Προσοχή στο στρες
Η ψυχολόγος, Αθανασία Σκαρβελάκη, συμβουλεύει: «Στρες έχουμε όλοι, όπως επίσης και περιόδους της ζωής μας όπου βρισκόμαστε σε κακή ψυχολογική κατάσταση και είμαστε θλιμμένοι. Σημασία όμως έχει ο τρόπος με τον οποίο διαχειριζόμαστε αυτές τις καταστάσεις. Το άγχος και η θλίψη πάντα θα μας συνοδεύουν. Ανήκουν στη φύση μας.
Είναι σημαντικό όμως να τα διαχειριζόμαστε και όχι να τα αφήνουμε να μας καταδυναστεύουν. Ο κακός χειρισμός, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι αρκετοί άνθρωποι δεν έχουν μάθει να εξωτερικεύουν τα συναισθήματά τους, μπορεί να οδηγήσει στην εκδήλωση ψυχοσωματικών συμπτωμάτων, από τα πιο απλά, όπως οι πονοκέφαλοι και η γαστρίτιδα, μέχρι πιο σοβαρές και απειλητικές για την υγεία νόσους».
Διατηρώντας την ισορροπία
Η έκφραση των συναισθημάτων είναι το «κλειδί» της ψυχοσωματικής ισορροπίας. Όταν καταπνίγουμε τον θυμό, την οργή ή τη θλίψη, τότε αυτά είναι πολύ πιθανό να αναδυθούν με τη μορφή ενός σωματικού συμπτώματος.
Είναι σημαντικό να βλέπουμε τα πράγματα στις σωστές τους διαστάσεις. Δεν είναι λίγες οι φορές που χάνουμε την ψυχραιμία μας και μεγαλοποιούμε τα ζητήματα που αντιμετωπίζουμε, γεγονός που δεν μας βοηθά να αντιμετωπίσουμε τις καταστάσεις με δημιουργικό και αποτελεσματικό τρόπο.
Η σωματική άσκηση μπορεί να συμβάλλει στην αποφόρτιση από το στρες και στη βελτίωση της διάθεσης.
Το ίδιο μπορούμε να επιτύχουμε και φροντίζοντας να εκπληρώσουμε έναν στόχο που έχουμε αφήσει σε εκκρεμότητα για μεγάλο χρονικό διάστημα ή βελτιώνοντας τη σχέση μας με ανθρώπους που είναι σημαντικοί στη ζωή μας.
