Αλάτι: Ποια ποσότητα είναι κρίσιμη – Πώς να αντιδράσετε σε περίπτωση που καταναλώσετε κατά λάθος υπερβολική ποσότητα αλατιού.
Το αλάτι αποτελεί μια πλούσια πηγή νατρίου, ένα αναγκαίο μέταλλο για την υγεία του οργανισμού. Παρ’ όλα αυτά, η υπερβολική κατανάλωση του μπορεί να επιφέρει επικίνδυνες επιπτώσεις στην υγεία, συμπεριλαμβανομένων παθήσεων όπως η καρδιακή ανεπάρκεια και το εγκεφαλικό επεισόδιο.
Σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να παρατηρηθεί ακόμη και θανατηφόρα η υπερβολική κατανάλωση αλατιού. Περίπου το ένα τρίτο του πληθυσμού είναι ευαίσθητο στο νάτριο, με αποτέλεσμα η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε αλάτι να αυξάνει την πίεση του αίματος και να αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακών νοσημάτων και εγκεφαλικού επεισοδίου.
Η αναγκαία ποσότητα αλατιού στη διατροφή του ατόμου παρουσιάζει ποικίλες ανάλογα με την ηλικία και την κατάσταση υγείας του. Πολλές διατροφικές οδηγίες αναφέρονται στο νάτριο αντί για το αλάτι, προτείνοντας καθορισμένες τιμές.
Το Υπουργείο Γεωργίας των Ηνωμένων Πολιτειών (USDA) προσδιορίζει το μέγιστο επιτρεπόμενο επίπεδο νατρίου ανά ημέρα με βάση την ηλικία:
Ποσότητα κατανάλωσης αλατιού ανά ηλικία:
- 1 εώς 3 ετών: 1,5 γραμμάρια
- 4 εώς 8 ετών: 1,9 γραμμάρια
- 9 εώς 13 ετών: 2,2 γραμμάρια
- 14+ ετών: 2,3 γραμμάρια
Η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία (AHA) προτείνει ότι ένας ενήλικας δεν πρέπει να καταναλώνει περισσότερα από 2,3 γραμμάρια νατρίου την ημέρα, ισοδυναμώντας με 5,75 γραμμάρια αλάτι. Επίσης, υπογραμμίζουν ότι ιδανικά κανείς δεν πρέπει να καταναλώνει περισσότερα από 1,5 γραμμάρια νατρίου ή 3,75 γραμμάρια αλάτι την ημέρα, καθώς το σώμα χρειάζεται περίπου 0,5 γραμμάρια νατρίου καθημερινά για να λειτουργεί σωστά. Επίσης, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) προτείνει ότι ένας ενήλικας θα έπρεπε να καταναλώνει λιγότερο από 2 γραμμάρια νατρίου την ημέρα, που αντιστοιχεί περίπου σε 5 γραμμάρια αλάτι.
Το νάτριο, ένα θρεπτικό συστατικό που περιέχεται στο αλάτι, είναι αναγκαίο για το σώμα και χρησιμοποιείται για πολλούς σκοπούς, συμπεριλαμβανομένης της λειτουργίας των νεύρων και των μυών, της ρύθμισης της υδατικής ισορροπίας και της ισορροπίας των ηλεκτρολυτών στο σώμα.
Αν και το αλάτι είναι απαραίτητο για τον οργανισμό, η υπερβολική κατανάλωση μπορεί να είναι επικίνδυνη.
Σπάνια, αλλά πιθανή, η κατανάλωση μιας υπερβολικής ποσότητας αλατιού μπορεί να οδηγήσει σε θανατηφόρες καταστάσεις όπως κώμα ή ανακοπή. Για να συμβεί αυτό, κάποιος θα πρέπει να καταναλώνει περίπου 0,5 έως 1 γραμμάριο αλάτι ανά κιλό σωματικού βάρους. Για παράδειγμα, ένα άτομο που ζυγίζει 70 κιλά και καταναλώνει μεταξύ 35 και 70 γραμμαρίων αλατιού μπορεί να αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα. Η υπερκατανάλωση αλατιού μπορεί να προκαλέσει σύγχυση και νευρικότητα, ενώ σε πιο σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει επιληπτικές κρίσεις ή ακόμη και κώμα. Χωρίς ιατρική παρέμβαση, η υπερκατανάλωση αλατιού μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο. Αυτά τα συμπτώματα είναι συνήθως αποτέλεσμα της υπερβολικής ποσότητας νατρίου στο αίμα, γνωστά ως υπερνατριαιμία.
Σε μια ανασκόπηση που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Nutrients», καταγράφηκαν συνολικά 37 θάνατοι, με 19 εκ των θυμάτων να είναι ενήλικες και 16 παιδιά. Η θανατηφόρα δόση νατρίου υπολογίστηκε ότι ήταν μικρότερη από 10 γραμμάρια σε δύο παιδιά και μικρότερη από 25 γραμμάρια σε τέσσερις ενήλικες. Οι λόγοι που οδήγησαν σε τέτοιες θανατηφόρες δόσεις αλατιού ήταν ποικίλοι: είτε το αλάτι χορηγήθηκε ως εμετικό, είτε ως μέρος τελετουργίας εξορκισμού, είτε μετά από λάθος μπέρδεμα του αλατιού με τη ζάχαρη. Σε οκτώ από τους θανάτους που αφορούν παιδιά έως 5 ετών, το αλάτι συγχέθηκε με τη ζάχαρη.
Το περιστατικό με τον θάνατο βρέφους
Πριν από μερικά χρόνια, ένα βρέφος τριών μηνών απεβίωσε λόγω δηλητηρίασης αλατιού, καθώς οι νεαροί γονείς του το τάισαν με τροφή για ενήλικες, λόγω οικονομικών δυσκολιών, όπως αναφέρει μια έρευνα του «The Guardian». Τα επίπεδα αλατιού στη διατροφή του ήταν 18 φορές υψηλότερα από τα συνιστώμενα για ένα βρέφος της ηλικίας του. Η διατροφή του περιείχε τόσο υψηλά επίπεδα αλατιού, που προκάλεσαν εγκεφαλική και ηπατική βλάβη, με αποτέλεσμα το μωρό να περιέλθει σε κώμα. Μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο μετά από κρίση και, παρά τη φροντίδα στην εντατική, απεβίωσε πέντε ημέρες αργότερα.
Ο Dick Variend, ένας σύμβουλος παθολόγος, είπε: «Το μωρό κατανάλωνε εννέα γραμμάρια αλάτι κατά τη διάρκεια ενός 24ώρου ή λίγο περισσότερο ως αποτέλεσμα του φαγητού που είχε προετοιμαστεί για ενήλικες. Κατέληξα στο συμπέρασμα ότι ο θάνατος οφειλόταν σε υψηλά επίπεδα αλατιού στο αίμα του. Δεν το έχω ξαναδεί αυτό. Δεν υπήρχε καμία απόδειξη ότι ο θάνατος οφειλόταν σε κάποια φυσική ασθένεια».
Το 2013, ένας νεαρός άνδρας έπεσε σε κώμα και βρέθηκε αντιμέτωπος με τον κίνδυνο του θανάτου λόγω υπερβολικής κατανάλωσης αλατιού, μετά την κατανάλωση ενός λίτρου σάλτσας σόγιας, σύμφωνα με αναφορές του NBC. Αυτή ήταν η πρώτη γνωστή περίπτωση επιβίωσης ατόμου που σκόπιμα κατανάλωσε υπερβολική ποσότητα αλατιού χωρίς να υποστεί σοβαρές νευρολογικές επιπτώσεις, σύμφωνα με τους ιατρούς στη Βιρτζίνια που ανέφεραν την περίπτωση.
Οι ειδικοί συνιστούν ότι, εάν κάποιος έχει καταναλώσει υπερβολική ποσότητα αλατιού, θα πρέπει να πίνει αρκετό νερό για να βοηθήσει στην αραίωση των επιπέδων αλατιού στο σώμα και να επαναφέρει την ισορροπία του νατρίου προς το νερό. Επιπλέον, καθώς το κάλιο μπορεί να αντισταθμίσει τις επιπτώσεις του νατρίου στο σώμα, κάποιος που έχει καταναλώσει υπερβολική ποσότητα αλατιού μπορεί να βρει κάλιο σε τρόφιμα όπως πατάτες, λαχανικά, μπανάνες, λευκά φασόλια, αποσταγμένο γιαούρτι κ.λπ.
