Ο Dave Asprey, γνωστός influencer στον χώρο της ευεξίας και του biohacking, καθώς και συγγραφέας βιβλίων για τη μακροζωία, μοιράστηκε την άποψή του σχετικά με το φαινόμενο των νυχτερινών αφυπνίσεων. Με περισσότερους από ένα εκατομμύριο ακόλουθους στο Instagram, ο Asprey εξήγησε σε βίντεό του ότι πολλοί άνθρωποι ξυπνούν μεταξύ 3 και 5 τα ξημερώματα λόγω απότομης πτώσης του σακχάρου στο αίμα.
Σύμφωνα με τον Asprey, όταν το επίπεδο σακχάρου στο αίμα μειώνεται σημαντικά, ενεργοποιείται η παραγωγή των ορμονών του στρες, όπως η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη. Αυτές οι ορμόνες αυξάνουν τη γλυκόζη στο αίμα χρησιμοποιώντας αποθέματα από το ήπαρ και τους μυς, προκειμένου να επανέλθει η ισορροπία. Ωστόσο, αυτή η διαδικασία δεν είναι χωρίς κόστος: η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη μπορούν να διακόψουν τον ύπνο, με αποτέλεσμα να ξυπνάμε ξαφνικά και να δυσκολευόμαστε να κοιμηθούμε ξανά.
Ο Asprey προτείνει τη λύση ενός μικρού σνακ πριν από τον ύπνο για τη σταθεροποίηση του σακχάρου στο αίμα και τη μείωση των νυχτερινών αφυπνίσεων. Ωστόσο, οι ειδικοί από την Κλινική του Κλίβελαντ τονίζουν πως δεν υπάρχουν αρκετές αποδείξεις ότι η κατανάλωση φαγητού τη νύχτα αποτελεί αποτελεσματική λύση για τον διαταραγμένο ύπνο. Αντ’ αυτού, συνιστούν μια συνολική προσέγγιση που περιλαμβάνει ισορροπημένη διατροφή, σωστή υγιεινή ύπνου και μείωση του στρες για καλύτερη ποιότητα ύπνου.
Ενώ η πτώση του σακχάρου μπορεί να παίζει ρόλο για κάποιους, η διατήρηση υγιεινών συνηθειών στην καθημερινότητα φαίνεται να είναι η πιο αξιόπιστη μέθοδος για να αποφύγει κανείς τις διακοπές στον ύπνο.
Για να αντιμετωπίσει τις διακοπές ύπνου, ο Dave Asprey προτείνει ένα ειδικό σνακ πριν τον ύπνο, το οποίο αποτελείται από ακατέργαστο μέλι, κολλαγόνο και έλαιο MCT (τριγλυκερίδια μεσαίας αλύσου). Κατά τον ίδιο, αυτό το συνδυαστικό σνακ βοηθά στην πρόληψη των νυχτερινών αφυπνίσεων, καθώς προσφέρει σταθερή ενεργειακή υποστήριξη και αποτρέπει την απότομη πτώση του σακχάρου στο αίμα.
Παρότι η θεωρία του Asprey δεν επιβεβαιώνεται από εκτεταμένες κλινικές έρευνες, υπάρχουν περιορισμένα στοιχεία που υποδηλώνουν ότι συγκεκριμένα είδη μελιού και MCT ελαίων μπορούν να παρέχουν παρατεταμένη ενέργεια, χωρίς τις έντονες αυξομειώσεις στα επίπεδα γλυκόζης που παρατηρούνται με άλλους υδατάνθρακες. Αυτή η διατροφική επιλογή μπορεί, σε ορισμένες περιπτώσεις, να προσφέρει σταθερότερη παροχή ενέργειας στον οργανισμό.
Ο Asprey υποστηρίζει ότι η έμπνευσή του για αυτό το σνακ προέρχεται από τη φιλοσοφία του για το «biohacking» — την τροποποίηση των σωματικών λειτουργιών του για την επίτευξη μακροζωίας και υγείας. Μέσα από επενδύσεις εκατομμυρίων σε έρευνες και πειραματισμούς, ισχυρίζεται πως έχει επιτύχει σημαντική μείωση της βιολογικής του ηλικίας σε σχέση με τη χρονολογική. Ωστόσο, παρά τους ισχυρισμούς του, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι τέτοιες διατροφικές παρεμβάσεις δεν αποτελούν από μόνες τους λύση για τις διαταραχές ύπνου και ότι μια συνολική προσέγγιση είναι συνήθως πιο αποτελεσματική.
Η Δρ Alexa Kane, ειδική ψυχολόγος σε θέματα ύπνου στην Κλινική του Κλίβελαντ, προσφέρει μια διαφορετική προοπτική για τις συχνές αφυπνίσεις κατά τις πρώτες πρωινές ώρες. Σύμφωνα με την ίδια, το φαινόμενο αυτό δεν είναι απαραίτητα σημάδι αϋπνίας ή διαταραχής ύπνου και μπορεί να συνδέεται με διάφορους παράγοντες, από φυσικές αντιδράσεις σε περιβαλλοντικά ερεθίσματα μέχρι ψυχολογικούς λόγους, όπως το άγχος και το στρες.
Οι ξαφνικές αφυπνίσεις μπορεί να σχετίζονται με νυκτουρία, δηλαδή την ανάγκη για συχνότερη ούρηση τη νύχτα. Συχνά αυτό συνδέεται με φυσιολογικές διεργασίες, όπως η πέψη, ή με την κατανάλωση πολλών υγρών πριν τον ύπνο, που προκαλούν νυχτερινές επισκέψεις στην τουαλέτα.
Παράγοντες όπως ο θόρυβος, το φως, ή οι μεταβολές στη θερμοκρασία μπορούν εύκολα να διακόψουν τον ύπνο, ειδικά κατά τη φάση REM, όταν το σώμα είναι πιο ευαίσθητο σε εξωτερικά ερεθίσματα. Αυτές οι διαταραχές είναι συχνότερες στις πρώτες πρωινές ώρες, καθώς τότε συνήθως ολοκληρώνεται ο κύκλος του βαθέως ύπνου.
Σύμφωνα με τη Δρ Kane, ψυχολογικοί παράγοντες, όπως το άγχος, οι αγχώδεις διαταραχές και η κατάθλιψη, συχνά επηρεάζουν αρνητικά τον ύπνο. «Οι αγχώδεις σκέψεις από μια γεμάτη ένταση ημέρα μπορεί να διακόψουν τον ύπνο ή να προκαλέσουν έντονους εφιάλτες που οδηγούν σε αφύπνιση», εξηγεί. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, το χρόνιο στρες ενεργοποιεί τη φυσική αντίδραση «πάλης ή φυγής», με αποτέλεσμα την έκκριση ορμονών όπως η κορτιζόλη, που δυσκολεύουν την ηρεμία και την επιστροφή στον ύπνο.
Η υπνική άπνοια είναι μια σοβαρή διαταραχή ύπνου που χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενες διακοπές της αναπνοής κατά τη διάρκεια της νύχτας. Αυτές οι διακοπές προκαλούν συχνές αφυπνίσεις, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται αρνητικά η ποιότητα του ύπνου. Τα κύρια συμπτώματα της υπνικής άπνοιας περιλαμβάνουν:
Η Δρ. Alexa Kane επισημαίνει ότι τα παραπάνω σημάδια αποτελούν λόγους για άμεση ιατρική αξιολόγηση. Η αδράνεια στη διάγνωση και αντιμετώπιση της υπνικής άπνοιας μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπτώσεις για την υγεία, όπως καρδιαγγειακές παθήσεις, αύξηση βάρους και διαβήτη.