Το κρίταμο είναι ένα πολύ παλιό βότανο και πολύτιμο συστατικό της μεσογειακής διατροφής, με ιδιαίτερα ευεργετικές ιδιότητες για τον ανθρώπινο οργανισμό.
Μεγαλώνει άγριο και μοναχικό στο βράχο, δίπλα στη θάλασσα και τα συνδυάζει όλα: γεύση και πολλαπλή δυνατότητα μαγειρικής αξιοποίησης, μοναδική ιστορία και παράδοση, αλλά και καταπληκτικές ιδιότητες, ως μέρος μιας σύγχρονης, υγιεινής διατροφής.
Το κρίταμο ήταν το βότανο που σύμφωνα με τον αρχαίο ελληνικό μύθο φίλεψε η ηλικιωμένη Εκάλη τον Θησέα για να του δώσει δύναμη να αντιμετωπίσει τον άγριο ταύρο του Μαραθώνα, ένα βότανο που το εκτιμούσε ο ίδιος ο Ιπποκράτης, ο κορυφαίος γιατρός της αρχαιότητας.
Το αναφέρουν επίσης οι μεγάλοι αρχαίοι βοτανολόγοι, όπως ο Πλίνιος και ο Διοσκουρίδης, ως βότανο θεραπευτικό για ηπατικές, εντερικές και νεφρικές δυσλειτουργίες. Η περιγραφή του Διοσκουρίδη είναι ιδιαίτερα χαρακτηριστική:
«Θαμνώδες βοτάνιον, που απλώνεται σε πλάτος και έχει ύψος ενός πήχυ. Φυτρώνει σε παραθαλάσσιους τόπους και έχει πολύ στιλπνά φύλλα και υπόλευκα, σαν της γλιστρίδας, πιο πλατιά και πιο επιμήκη με αλμυρή γεύση […] λαχανεύεται εφθόντε και ωμόν εσθιόμενον και ταριχεύεται εν άλμη».
Οι αρχαίοι ημών πρόγονοι κάτι ήξεραν! Έχοντας εξελιχθεί ως φυτό που επιβιώνει σε ακραίες συνθήκες, το κρίταμο έχει αναπτύξει ένα μοναδικό, πολύτιμο για την υγεία, κοκτέιλ συστατικών.
Σύμφωνα μάλιστα με τη σύγχρονη έρευνα, 100 γραμμάρια κρίταμο καλύπτουν την ημερήσια δόση που χρειαζόμαστε σε βιταμίνη C.
Για πρώτη φορά εδώ και εκατοντάδες χρόνια, ο σύγχρονος καταναλωτής έχει πρόσβαση στο μοναδικό αυτό συστατικό σε καθημερινή βάση, καθώς καλλιεργείται πια σε αξιόλογες ποσότητες από πρωτοπόρους Έλληνες παραγωγούς.
Αξίζει να ανακαλύψει κανείς αυτό το ωφέλιμο βότανο και να το εντάξει στη διατροφή του.
Από την αρχαιότητα οι Έλληνες είχαν το κρίταμο σε μεγάλη εκτίμηση όχι μόνο για την ιδιαίτερη γεύση του αλλά και για την ευεργετική του δράση στον οργανισμό. Αρχαίοι επιστήμονες όπως ο Διοσκουρίδης και ο Πλίνιος αναφέρονται στο φυτό αυτό και τις πολύτιμες φαρμακευτικές του ιδιότητες.
Το κρίταμο είναι πράγματι ένα φυτό ιδιαίτερης θρεπτικής και βιολογικής αξίας. Περιέχει σε σημαντικές ποσότητες αιθέρια έλαια, μεταλλικά άλατα και ιώδιο. Είναι πλούσιο σε βιταμίνες E, C και K, υδατάνθρακες και οργανικά οξέα. Σχετικά με τη super food διάσταση του φυτού, είναι χαρακτηριστικό ότι εκατό γραμμάρια κρίταμου αρκούν για την ημερήσια κάλυψη του ανθρώπινου οργανισμού σε βιταμίνη C!!!
Χρησιμοποιείται ως ορεκτικό, διουρητικό, χωνευτικό και αντιμικροβιακό. Το κρίταμο καθαρίζει το αίμα και τον οργανισμό από τις τοξίνες, ενώ θεωρείται ευεργετικό και για το συκώτι. Δρα κατά του μετεωρισμού και ανακουφίζει από τη δυσπεψία.
Το εκχύλισμα και το αιθέριο έλαιο του κρίταμου θα το βρούμε όμως και σε καλλυντικά προϊόντα. Έχει ιδιότητες που βοηθούν στην ανανέωση του δέρματος με άριστα αντιγηραντικά αποτελέσματα. Επουλώνει και τονώνει την επιδερμίδα προσφέροντας λάμψη και επιπλέον μειώνει τις πανάδες.
Το κρίταμο δε θα το βρούμε εύκολα στην αγορά. Πωλείται κυρίως σε καταστήματα με παραδοσιακά προϊόντα μέσα σε βαζάκια. Το κρίταμο μέσα στο βάζο είναι έτοιμο προς κατανάλωση και δεν χρειάζεται κάποια επεξεργασία. Φυσικά πάντα μπορούμε να το μαζέψουμε κλωναράκι κλωναράκι στα βράχια, δίπλα από το κύμα της θάλασσας.
Το κρίταμο λοιπόν γίνεται τέλειος μεζές για το τσίπουρο, μαζί με το ψαράκι μας και τα θαλασσινά. Θέλει μόνο λίγο λάδι, λεμόνι, ίσως και λίγο σκόρδο για να το απολαύσουμε.
Είναι υπέροχο επίσης συμπλήρωμα σε όλες τις σαλάτες και ειδικά στη χωριάτικη.
Αλλά και σαν γαρνιτούρα επάνω σε ντάκος ή μπρουσκέτες μαζί με ντοματίνια, κρεμμύδι, θυμάρι και ελαιόλαδο είναι απλά πεντανόστιμο.
Παντρεύεται ιδανικά με αλοιφές όπως σκορδαλιά ή ταραμοσαλάτα.
Άλλη ιδέα είναι να το αναμείξουμε με γιαούρτι και σκόρδο, για να φτιάξουμε ένα τζατζίκι διαφορετικό από τα άλλα.
Ταιριάζει πολύ με τις βραστές πατάτες και τα όσπρια. Συνδύασέ το για παράδειγμα ψιλοκομμένο με φάβα ή με ρεβύθια!
Μπορεί να προστεθεί σε ομελέτες, προσδίδοντας ιδιαίτερη γεύση.
Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ακόμη κι ως συστατικό σε ένα διαφορετικό πέστο για τη μακαρονάδα μας.