Το ζάρωμα των δαχτύλων σε χέρια και πόδια αποτελεί ένα μυστήριο του ανθρώπινου σώματος, αν και επιστήμονες από το πανεπιστήμιο του Νιούκαστλ ισχυρίζονται ότι βρήκαν την απάντηση.
Πρόκειται για μια θεωρία που εξηγεί ότι το «ρυτίδιασμα» στα δάχτυλα έχει τις ρίζες του στο εξελικτικό παρελθόν του ανθρώπου, όταν για να επιβιώσει έπρεπε να πιάνει με γυμνά χέρια πράγματα μέσα στο νερό, δίχως να του γλιστράνε, καθώς επίσης και να περπατάει με γυμνά πόδια σε ρηχούς βυθούς και έπρεπε να στηρίζεται καλύτερα, να δημιουργείται τριβή για να μην ολισθαίνει.
Μέχρι στιγμής η επικρατούσα άποψη ήταν ότι οι μουλιασμένες αυλακιές των άκρων, οφείλονται απλώς στο ότι το εξωτερικό στρώμα του δέρματος απορροφά νερό.
Οι ρυτίδες αυτές δημιουργούνται ύστερα από εντολή του νευρικού συστήματος, που συστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία κάτω από το δέρμα.
Η νέα έρευνα θεωρεί ότι η εν λόγω αντίδραση του νευρικού συστήματος, που μουλιάζει το δέρμα εξυπηρετεί ένα πανάρχαιο εξελικτικό σκοπό, το να πιάνει ο άνθρωπος καλύτερα μια υγρή επιφάνεια και να μην γλιστράει σε αυτή.
«Αποδείξαμε ότι τα ρυτιδιασμένα δάχτυλα γραπώνουν καλύτερα σε υγρές συνθήκες», υπογράμμισε ο επικεφαλής της έρευνας Σμούλντερς και πρόσθεσε ότι «τα μουλιασμένα δάχτυλα λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο που ένα πέλμα ειδικού ελαστικού για τη βροχή πιάνει καλύτερα στο δρόμο από ένα συμβατικό ελαστικό».
Σύμφωνα με τον ίδιο, το χαρακτηριστικό αυτό ήταν χρήσιμο στους προϊστορικούς ανθρώπους, γιανα συλλέγουν τροφή από τη βρεγμένη βλάστηση ή μέσα από τα ποταμάκια, ή και τη θάλασσα (ψάρεμα) καθώς επίσης και να βαδίζουν ξυπόλυτοι και πιο γρήγορα και ασφαλέστερα μέσα στη βροχή, όταν τους κυνηγούσαν ή όταν οι ίδιοι κυνηγούσαν.
Στο εύλογο ερώτημα γιατί οι άνθρωποι δεν έχουν μόνιμα ρυτιδιασμένο δέρμα στα δάχτυλα τους, αφού έχουν περισσότερες ικανότητες , ο δρ Σμούλντερς πιστεύει πως κάτι τέτοιο θα μείωνε την ευαισθησία της αφής σε στεγνές συνθήκες.
Συνεπώς δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας αν τα χέρια κάποιου μουλιάζουν γρηγορότερα ή πιο έντονα από κάποιον άλλο.
Ποιες παθήσεις φανερώνουν τα σημάδια στα χέρια
Σε κάποιες περιπτώσεις ναι, καθώς τα χέρια συχνά «αντανακλούν» παθήσεις του δέρματος, των αρθρώσεων ή ακόμη και της καρδιάς.
Σύμφωνα με το Αμερικανικό Κολλέγιο Ρευματολογίας, ένας ειδικός μπορεί να μάθει πολλά κοιτάζοντας τα χέρια κάποιου.
Δείτε παρακάτω τα πιο συνηθισμένα αλλά και τα παράξενα σημάδια ασθένειας που αποτυπώνονται στα χέρια:
Τα μικρά κόκκινα σπυράκια ή οι φλύκταινες στο κατώτερο τμήμα του χεριού υποδεικνύουν συχνά αλλεργία στο νικέλιο. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Δερματολογίας, η ευαισθησία του δέρματος στο συγκεκριμένο μέταλλο είναι μία από τις συνηθέστερες αιτίες αλλεργικής δερματίτιδας εξ επαφής. Πολλά είναι τα αντικείμενα που κατασκευάζονται από νικέλιο και με τα οποία ερχόμαστε καθημερινά σε επαφή, από κοσμήματα μέχρι ηλεκτρονικές συσκευές.
Επίσης, μικρές ποσότητες του μετάλλου βρίσκονται σε τροφές όπως τα φασόλια, η σοκολάτα, τα φιστίκια, η σόγια και η βρόμη, τονίζει η Δρ Σάλμα Φαρι ντε λα Φελντ, επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Δερματολογίας του Πανεπιστημίου Έμορι των ΗΠΑ.
Στα νεαρά άτομα χωρίς διαπιστωμένα προβλήματα υγείας, το μούδιασμα των χεριών φανερώνει συχνά σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα. Για να διαπιστωθεί αν το μούδιασμα οφείλεται σε κάποια αθώα (π.χ. πίεση των χεριών στον ύπνο) ή σοβαρή αιτία, ο γιατρός μπορεί να συστήσει ηλεκτρομυογράφημα, το οποίο εντοπίζει βλάβες σε νεύρα ή μυς, αναφέρει ο Δρ Μάθιου Μπάρετ, επίκουρος καθηγητής Νευρολογίας στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια.
Ο ίδιος επισημαίνει πως το ξαφνικό μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα στα χέρια επιβάλλει την άμεση μετάβαση στο πλησιέστερο νοσοκομείο, καθώς μπορεί να υποδεικνύει εγκεφαλικό επεισόδιο.
Η στενωτική τενοντοελυτρίτιδα, γνωστή και ως «εκτινασσόμενος δάκτυλος» (trigger finger), χαρακτηρίζεται από την αδυναμία κίνησης του αντίχειρα ή του δείκτη και το «κλείδωμα» της άρθρωσης. Συμβαίνει συνήθως όταν υπάρχει φλεγμονή στον τένοντα που συνδέει το οστό με τον μυ του δαχτύλου και είναι συχνότερη στις γυναίκες παρά στους άντρες.
Σύμφωνα με τη Δρ Γουέσελμαν, μεγαλύτερη ευπάθεια απέναντι στη στενωτική τενοντοελυτρίτιδα παρουσιάζουν όσοι έχουν διαγνωστεί με κάποια μορφή αρθρίτιδας, διαταραχή του θυρεοειδούς ή διαβήτη, καθώς και όσοι κάνουν χειρωνακτική εργασία.
Η εμφάνιση φολίδων και το επίμονο ξεφλούδισμα του δέρματος, ιδίως αν συνδυάζεται με κοκκίνισμα ή λευκά σπυράκια με πύον στα χέρια, είναι συχνά ενδεικτική για ψωρίαση, αναφέρει η Δρ ντε λα Φελντ. Άλλες πιθανές ενδείξεις ψωρίασης, προσθέτει, είναι οι αλλαγές στα νύχια, όπως η αυλάκωση ή το κιτρίνισμα.
Όταν τα δάχτυλα χάνουν το χρώμα τους, δηλαδή γίνονται χλωμά, και στη συνέχεια μελανιάζουν σαν αντίδραση στις χαμηλές θερμοκρασίες ή στο έντονο στρες τότε η διάγνωση είναι σχεδόν πάντα το σύνδρομο Ρεϊνό. Το σύνδρομο δεν ενέχει κινδύνους για την υγεία και είναι αποτέλεσμα της προσωρινής μείωσης της αιμάτωσης των δαχτύλων, είτε στα χέρια είτε στα πόδια.
Εκτός από τον αποχρωματισμό του δέρματος, το σύνδρομο Ρεϊνό χαρακτηρίζεται και από άλλα συμπτώματα, όπως το μούδιασμα, η τοπική πτώση της θερμοκρασίας και ο πόνος. Όπως αναφέρει η τη Δρ Γουέσελμαν, το σύνδρομο Ρεϊνό είναι ιδιαίτερα συχνό μεταξύ των γυναικών νεαρής ηλικίας.
Τα λεγόμενα οζίδια του Osler εμφανίζονται ως επίπονες κόκκινες ή μελανές δερματικές αλλοιώσεις στις άκρες των δαχτύλων των χεριών και των ποδιών. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων οφείλονται στην ενδοκαρδίτιδα, δηλαδή σε βακτηριακή λοίμωξη των βαλβίδων της καρδιάς, αναφέρει η καρδιολόγος Αν Άλμπερς. Η ενδοκαρδίτιδα, προσθέτει, μπορεί επίσης να προκαλέσει μικροαιμορραγίες κάτω από την επιδερμίδα της παλάμης, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται στην επιδερμίδα καφετί ή μελανές κηλίδες.
Ιδιαίτερα στις γυναίκες, ο πόνος, η φλεγμονή και οι λειτουργικοί περιορισμοί των δαχτύλων στα χέρια είναι συμπτώματα ενδεικτικά για φλεγμονώδεις παθήσεις όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η ψωριασική αρθρίτιδα, ο λύκος, η αγγειίτιδα (φλεγμονή των αιμοφόρων αγγείων), το σκληρόδερμα (πάθηση των συνδετικών ιστών) ή η δερματομυοσίτιδα (πάθηση του δέρματος και των μυών).
Μάλιστα, σύμφωνα με τη Δρ Γουέσελμαν, το πρήξιμο στα χέρια μπορεί να υποδηλώνει ακόμη και φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, όπως η νόσος του Crohn και η ελκώδης κολίτιδα.