Η αθηροσκλήρωση, δηλαδή η απόφραξη των αρτηριών, είναι μία πολύ επικίνδυνη κατάσταση και δημιουργείται από τη συσσώρευση λιπαρών ουσιών στα εσωτερικά τοιχώματά τους.
Δυστυχώς, δεν προκαλεί εμφανή σημάδια και συμπτώματα και συχνά περνά απαρατήρητη μέχρι να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές, όπως ένα έμφραγμα, ένα εγκεφαλικό επεισόδιο και άλλων κυκλοφορικών προβλημάτων.
Advertisement
Για ποιους λόγους συμβαίνει η αθηροσκλήρωση
Advertisement
Η αθηροσκλήρωση μπορεί να προσβάλει οποιαδήποτε αρτηρία του σώματος, παρατηρείται όμως κυρίως σε αυτές που διοχετεύουν αίμα στην καρδιά (στεφανιαίες), στις αρτηρίες του λαιμού που διοχετεύουν αίμα στον εγκέφαλο (καρωτίδες) και στις αρτηρίες των ποδιών (περιφερικές).
Advertisement
Η δημιουργία της αθηρωματικής πλάκας, όπως ονομάζεται η συμπαγής μάζα στο εσωτερικό των αρτηριών, συμβαίνει σε βάθος πολλών ετών, ξεκινώντας από νεαρή ακόμη ηλικία.
Όταν πια η αθηρωματική πλάκα έχει μεγαλώσει σε μέγεθος, η αρτηρία στενεύει τόσο πολύ που δεν περνά μέσα από αυτή επαρκής ποσότητα αίματος.
Η μειωμένη ροή αίματος μπορεί να γίνει αντιληπτή ως πόνος ή δυσφορία, ιδίως κατά τη σωματική άσκηση.
Advertisement
Για παράδειγμα, αν υπάρχει απόφραξη στεφανιαίας αρτηρίας, εκδηλώνεται πόνος και αίσθημα πίεσης στο στήθος (στηθάγχη), ενώ αν υπάρχει απόφραξη αρτηρίας στα πόδια, εκδηλώνεται ενόχληση στις γάμπες.
Η πιο σοβαρή επιπλοκή της αθηροσκλήρωσης είναι η απόσπαση τμήματος της αθηρωματικής πλάκας και ο επακόλουθος σχηματισμός θρόμβου που θα προκαλέσει ολική απόφραξη της αρτηρίας και κατοπινό έμφραγμα ή εγκεφαλικό επεισόδιο.
Τεστ για τις φραγμένες αρτηρίες στα πόδια
Μπορείτε να αξιολογήσετε την υγεία των αρτηριών στα πόδια σας εύκολα και γρήγορα χρησιμοποιώντας μόνο ένα μαξιλάρι.
Ξαπλώστε ανάσκελα στο κρεβάτι ή στον καναπέ σας και στηρίξτε τα πόδια σας επάνω σε ένα ή και περισσότερα μαξιλάρια, ώστε να σχηματίζουν γωνία 45 μοιρών με τη λεκάνη σας.
Μείνετε σε αυτή τη στάση για ένα λεπτό περίπου και παρατηρήστε το χρώμα της επιδερμίδας των ποδιών: έχουν γίνει χλωμά ή διατηρούν τη φυσιολογική τους απόχρωση;
Μόλις περάσει το ένα λεπτό, κατεβάστε γρήγορα τα πόδια σας και παραμείνετε σε καθιστή θέση, με τα γόνατα να σχηματίζουν γωνία 90 μοιρών.
Αν τα πόδια σας έγιναν πολύ χλωμά όταν τα ανασηκώσατε και στη συνέχεια καθυστέρησαν για δύο ή και περισσότερα λεπτά να επιστρέψουν στο φυσιολογικό τους χρώμα, ενδεχομένως υπάρχει απόφραξη στις αρτηρίες των κάτω άκρων.
Το τεστ φυσικά δεν συνεπάγεται «διάγνωση» για την απόφραξη των αρτηριών, ωστόσο θα πρέπει να σας παρακινήσει να επισκεφτείτε τον γιατρό σας για περαιτέρω εξέταση.
Τροφές για πρόληψη
Ορισμένες τροφές συμβάλλουν στην πρόληψη της αθηροσκλήρωσης κι έτσι σας εξασφαλίζουν καλύτερη κυκλοφορία του αίματος σε ολόκληρο το σώμα.
1. Ακτινίδιο: Είναι ένα φρούτο πλούσιο σε αντιοξειδωτικά που μπορεί να μειώσει την LDL χοληστερόλη («κακή χοληστερόλη») στο αίμα, καθώς και την πλάκα που δημιουργείται στα εσωτερικά τοιχώματα των αρτηριών.
2. Λιπαρά ψάρια: Ο σολομός, ο τόνος και η ρέγκα περιέχουν ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, τα οποία είναι μια πηγή καλών λιπαρών που εμποδίζουν τον σχηματισμό πλάκας στις αρτηρίες.
3. Μούρα: Οι φράουλες, τα μύρτιλα, τα βατόμουρα και τα άλλα είδη μούρων περιέχουν ισχυρά αντιοξειδωτικά και είναι πλούσια σε βιταμίνες που ωφελούν το καρδιαγγειακό σύστημα.
4. Σκόρδο: Μειώνει την αρτηριακή πίεση και τα επίπεδα κακής χοληστερόλης. Αν χρησιμοποιείτε συμπληρώματα, δείτε την περιεκτικότητά τους σε αλλισίνη (allicin), που είναι το ενεργό συστατικό του σκόρδου.
5. Μήλο: Η πηκτίνη (διαλυτή ίνα) του μήλου μειώνει την κακή χοληστερόλη, ενώ το κάλιο και το μαγνήσιο βοηθούν στον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης.
6. Σπανάκι: Είναι πλούσιο σε βιταμίνες Α και C, που βοηθούν στην πρόληψη της αθηρωματικής πλάκας. Περιέχει επίσης κάλιο και φυλλικό οξύ, που μειώνουν την αρτηριακή πίεση.
7. Ελαιόλαδο: Είναι μια καλή πηγή ωμέγα-3 λιπαρών οξέων. Να προτιμάτε το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, καθώς είναι το πιο θρεπτικό.
8. Ντομάτα: Είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά που αποτρέπουν την οξείδωση της LDL χοληστερόλης και προστατεύουν τις αρτηρίες.
9. Πράσινο τσάι: Τα φλαβονοειδή του πράσινου τσαγιού είναι ισχυρά αντιοξειδωτικά. Ένα καλής ποιότητας πράσινο τσάι μπορεί επίσης να αποτρέψει τον σχηματισμό θρόμβων και προστατεύει τα τοιχώματα των αρτηριών.
10. Ρόδι: Ένα ακόμη φρούτο πολύ πλούσιο σε αντιοξειδωτικά. Το ρόδι εμποδίζει τη σκλήρυνση των αρτηριών και μπορεί ακόμα και να ανατρέψει τη διαδικασία της αθηροσκλήρωσης.
Είναι «καμπανάκι» για σοβαρή πάθηση: Αν έχετε αυτό το σύμπτωμα όταν ξαπλώνετε κάντε άμεσα εξετάσεις αίματος
Ο πόνος και η ενόχληση στα πόδια είναι ένα από τα πιο συχνά συμπτώματα της νόσου. Όταν οι αρτηρίες στα πόδια στενεύουν, δημιουργείται πόνος καθώς δεν ρέει αρκετό αίμα στα πόδια. Ως αποτέλεσμα, πολλοί ασθενείς διαμαρτύρονται για τη βαρύτητα ή την αίσθηση κούρασης στα πόδια τους και ειδικά κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Είναι σημάδι σοβαρής πάθησης
Σύμφωνα με ειδικούς, η αίσθηση που αισθάνεστε όταν ξαπλώνετε για να κοιμηθείτε μπορεί να υποδείξει ότι έχετε αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης και να λειτουργήσει ως προειδοποιητικό σήμα.
Παρά το γεγονός ότι η υψηλή χοληστερόλη στο αίμα μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία σας, συνήθως δεν εμφανίζονται συμπτώματα που θα σας προειδοποιήσουν. Ωστόσο, όταν η κακή χοληστερόλη (LDL) αρχίζει να συσσωρεύεται στους τοίχους των αιμοφόρων αγγείων (αθηροσκλήρωση), προκαλείται στένωση των αρτηριών. Αυτό εμποδίζει την κυκλοφορία του αίματος και δημιουργεί μια κατάσταση που ονομάζεται περιφερική αρτηριακή νόσος.
Κάντε άμεσα εξετάσεις αίματος αν σας συμβαίνει αυτό τη νύχτα στο κρεβάτι
Τελικά, οι περιοχές των ποδιών και των πελμάτων μπορεί να είναι οι πρώτες που θα δείξουν σημάδια κινδύνου, επειδή οι πυκνοί μύες των ποδιών είναι πιο ευαίσθητοι στις αλλαγές. Αρχικά, ο πόνος εμφανίζεται κατά την άσκηση ή την προσπάθεια λόγω της γρηγορότερης εξάντλησης του οξυγόνου των μυών όταν οι αρτηρίες στενεύουν. Αλλά καθώς το πρόβλημα επιδεινώνεται, ο πόνος μπορεί να ανακύψει και κατά τη νύχτα, σύμφωνα με τον δρ. Jeff Foster, γενικό ιατρό και ιδρυτή του H3 Health στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Οι γιατροί εξηγούν ότι ο πόνος από την περιφερική αρτηριακή νόσο μπορεί να εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της ημέρας ως έντονη αίσθηση και καύσου. Αυτή η αίσθηση παρουσιάζεται σε οποιοδήποτε μέρος του ποδιού, από τον γλουτό έως τη γάμπα, κατά τη διάρκεια του περπατήματος. Ωστόσο, όταν τα συμπτώματα εμφανίζονται τη νύχτα, μπορεί να παρατηρηθούν κραμπούς ή σπασμοί στα δάχτυλα των ποδιών, το μπροστινό μέρος ή τη φτέρνα, όπως εξηγεί ο δρ. Darren Schneider, διευθυντής του Κέντρου Αγγειακής και Ενδαγγειακής Χειρουργικής στο New York-Presbyterian Hospital/Weill Cornell Medical Center.
Ο δρ. Schneider λέει ότι αυτά τα επώδυνα συμπτώματα μπορούν συνήθως να ανακουφιστούν αν κρεμάσετε το πόδι σας από το πλάι του κρεβατιού, ή αν καθίσετε σε μια καρέκλα, έτσι ώστε η βαρύτητα να βοηθήσει στη σωστή ροή του αίματος στα πόδια. Ωστόσο, το να βιώσετε αυτά τα συναισθήματα τη νύχτα θα πρέπει να είναι ένα σημάδι για να καλέσετε τον γιατρό σας και να προγραμματίσετε ένα ραντεβού.
Το μούδιασμα, η ψυχρότητα, ή η ωχρότητα στα πόδια είναι κύρια προειδοποιητικά σημάδια “έκτακτης ανάγκης”
Τελικά, η αυξημένη απόφραξη των αρτηριών θα οδηγήσει σε πιο έντονα συμπτώματα. “Οι ασθενείς μπορεί επίσης να παρατηρήσουν τα άκρα, ή τα πόδια τους (ή όπου αλλού υπάρχει εκτεταμένο μπλοκάρισμα αγγείων) αρχίζουν να αποχρωματίζονται, να κρυώνουν περισσότερο, να νιώθετε σαν να σας τσιμπούν έχουν καρφίτσες και βελόνες και να μην έχουν καλό σφυγμό”, λέει ο δρ. Foster. “Αν συμβεί αυτό, έχετε φτάσει σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης”!
Δεδομένου ότι τα άκρα τείνουν να αισθάνονται πιο κρύα καθώς γερνάμε, ο δρ. Schneider λέει ότι ένα ενδεικτικό σημάδι περιφερικής αρτηριακής νόσου μπορεί να είναι όταν το ένα πόδι αισθάνεται πιο κρύο από το συνηθισμένο, ενώ το άλλο όχι.
Λέει επίσης ότι μπορεί να συμβεί μια αλλαγή στο χρώμα του ποδιού σας: πιο λευκό όταν είναι ανασηκωμένο ή οριζόντια στο κρεβάτι και πιο κοκκινωπό ή μωβ όταν είναι κρεμασμένο από καθιστή θέση