Η φλεγμονή είναι μια διαδικασία κατά την οποία τα λευκά κύτταρα του αίματος παράγουν ουσίες που σκοπό έχουν να προστατεύσουν τον οργανισμό από κάποια μόλυνση και από “ξένα σώματα”, όπως βακτηρίδια και ιούς.
Σε ορισμένες ασθένειες, όπως η αρθρίτιδα, το ανοσοποιητικό σύστημα προκαλεί μια φλεγμονώδη αντίδραση, ακόμα και όταν δεν υπάρχουν ξένοι “εισβολείς”. Σε αυτές τις ασθένειες, που ονομάζεται αυτοάνοσες ασθένειες, το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος προκαλεί βλάβη στους δικούς του ιστούς. Το σώμα αντιδρά σαν να έχουν μολυνθεί οι κανονικοί ιστοί.
Φλεγμονή: Μπορεί να είναι καλή και κακή
Η φλεγμονή στο σώμα μας μπορεί να είναι και καλή και κακή. Καλή γιατί προστατεύει και θεραπεύει το σώμα μας όταν για παράδειγμα κοπούμε. Η διαδικασία της φλεγμονής συντελεί στην επούλωση. Όταν όμως η φλεγμονή είναι παρατεταμένη τότε μπορεί να προκαλέσει φθορά στους ιστούς, κάτι που οδηγεί σε σοβαρά προβλήματα υγείας.
Όταν έχουμε μια φλεγμονή το σώμα μας νιώθει ότι στην κυριολεξία έχει πάρει φωτιά. Οι φλόγες εξαπλώνονται γρήγορα. Απενεργοποιούν τις αρθρώσεις, προκαλώντας αρθρίτιδες, επηρεάζουν το στομάχι, προκαλώντας γαστρίτιδα και μπορούν να προκαλέσουν ακόμα και καρδίτιδα.
Φλεγμονή: Σ’ έναν υγιή οργανισμό δημιουργείται από την κακή διατροφή
Σε έναν υγιή οργανισμό, η κύρια αιτία της φλεγμoνής είναι η κακή διατροφή, η οποία αποτελείται από επεξεργασμένα τρόφιμα. Το σώμα μας αποθηκεύει αυτές τις επεξεργασμένες τροφές ως κολλώδεις ουσίες στο αίμα και στους ιστούς. Το ανοσοποιητικό μας σύστημα όμως δεν αναγνωρίζει αυτές τις ουσίες και έτσι προσπαθεί να τις καταπολεμήσει σε μια προσπάθεια να τις αποβάλλει. Η προσπάθεια αυτή του οργανισμού δεν είναι άλλη από τη φλεγμονή. Και όπου υπάρχει φλεγμονή υπάρχει και πόνος.
Πιο παλιά οι παθήσεις από φλεγμoνές ήταν συνυφασμένες με τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Όμως λόγω κακής διατροφής, τα κρούσματα σε νεαρά άτομα αυξάνονται όλο και περισσότερο. Κάποιες μικρές, αλλά σημαντικές αλλαγές, όμως, μπορούν να σας βοηθήσουν να καταπολεμήσετε τις ανεπιθυμητες φλεγμονές.
Φλεγμονή: Δημιουργείται από τα περιττά κιλά
Αν νομίζετε ότι τα έξτρα κιλά γύρω από τη μέση σας, σας προκαλούν μόνο αισθητικά προβλήματα, σκεφτείτε ξανά! Τα κύτταρα αυτά λίπους δρουν σαν μικρά εργαστήρια, τα οποία παράγουν συνεχώς φλεγμονώδεις ουσίες.
Η συστηματική όμως άσκηση βοηθάει τον οργανισμό μας να παράγει νιτρικό οξείδιο (NO), μια ισχυρή αντιφλεγμονώδη ουσία. Η Sara Gottfried, μια Αμερικανίδα γιατρός, ισχυρίζεται ότι το “sitting is the new smoking” δηλαδή το να κάθεται κανείς για μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς να κινείται είναι το καινούργιο κάπνισμα. Είτε λοιπόν είναι κολύμπι, είτε ποδήλατο, είτε τρέξιμο, κάντε την άσκηση προτεραιότητα στην καθημερινότητα σας.
Φλεγμονή: Ποιες τροφές προσφέρουν αντιφλεγμονώδη δράση
Οι τροφές που προσφέρουν την καλύτερη αντιφλεγμονώδη δράση μπορούν να χωριστούν σε τέσσερις κατηγορίες.
Θαλασσινά:
Ψάρια όπως ο σολομός, ο τόνος και ο κολιός είναι πολύ υψηλά σε περιεκτικότητα σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα. Τα ω-3 προστατεύουν όλους τους ιστούς του σώματος από βλάβες, ιδιαιτέρως τα αγγεία, διατηρώντας τα «καθαρά» και ελεύθερα από ανεπιθύμητες ουσίες.
Σαλάτες & Smoothies:
Και οι δύο αυτές κατηγορίες είναι πλούσιες σε λαχανικά και φρούτα, δηλαδή γεμάτες με αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδης ουσίες. Θυμηθείτε ότι όσο πιο σκούρο το χρώμα του λαχανικού ή του φρούτου, τόσο καλύτερη η δράση του. Προσθέστε λιναρόσπορο (flaxseed) πάνω στη σαλάτα ή μέσα στο smoothie. Είναι ιδιαίτερα υψηλό σε ω-3 λιπαρά οξέα.
Μπαχαρικά:
Ο κουρκουμάς εκτός από ισχυρό αντιφλεγμονώδες, έχει αντικαρκινικές καθώς και νευροπροστατευτικές ιδιότητες. Η κανέλα με τη σειρά της καταπολεμάει τις φλεγμονές και βοηθάει σημαντικά στην διατήρηση σταθερών επιπέδων ινσουλίνης. Το ginger έχει βρεθεί ότι βοηθάει στην ανακούφιση συμπτωμάτων αρθρίτιδας, ενώ η ουσία capsaicin που περιέχει το cayenne έχει ισχυρές αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.
Φλεγμονή: Προκαλείται από το παρατεταμένο άγχος
Πολλές είναι οι έρευνες που έχουν μελετήσει τη σχέση μεταξύ ψυχικής και σωματικής υγείας. Έχουν δείξει ότι το νευρικό σύστημα και το ανοσοποιητικό σύστημα αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Το παρατεταμένο και μη επικοδομητικό άγχος αυξάνει τα επίπεδα των ορμονών του στρες στο αίμα μας, ιδιαίτερα της κορτιζόλης.
Πολύ κορτιζόλη στο αίμα για μεγάλο χρονικό διάστημα φέρνει το σώμα σε φλεγμονώδη κατάσταση και επιβαρύνει τους ιστούς μας. Βρείτε να κάνετε κάτι κάθε μέρα που σας χαλαρώνει και προσπαθήστε να μειώσετε τα επίπεδα του άγχους. Μια βόλτα στην παραλία, ένα καλό βιβλίο, το αγαπημένο σας τραγούδι ή μόλις 10 λεπτά διαλογισμό την ημέρα μπορούν να σας ηρεμήσουν σημαντικά.
Φλεγμονή: Η επικίνδυνη μορφή είναι η χρόνια
Η επικίνδυνη μορφή φλεγμονής είναι η χρόνια, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας.
Η οξεία φλεγμονή είναι η φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού στις εξωτερικές απειλές, π.χ. έγκαυμα, βακτήρια, χαμηλές θερμοκρασίες. Το σώμα αμύνεται μέσω της οξείας φλεγμονής για να προστατευτεί από τραυματισμούς και λοιμώξεις. Τα σημάδια της οξείας φλεγμονής περιλαμβάνουν οίδημα, διαστολή των αιμοφόρων αγγείων, ερυθρότητα, πόνο. Όταν υποχωρήσει ο κίνδυνος, υποχωρούν σταδιακά και τα συμπτώματα.
Η δεν έχει τόσο σοβαρά και εμφανή συμπτώματα, είναι όμως επικίνδυνη, καθώς συνδέεται με μια σειρά ασθενειών, από κολίτιδα, φλεβίτιδα και ρινίτιδα μέχρι άσθμα, καρδιακή ανεπάρκεια, ασθένειες του ήπατος και Αλτσχάιμερ.
Συχνά είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς αν πάσχει από χρόνια φλεγμονή, και εξαρτάται από το πού και πώς εκδηλώνεται σε κάθε άτομο.
Φλεγμονή: Ποια είναι τα σημάδια
Κούραση:
Η κούραση σχετίζεται πολύ συχνά με τη χρόνια φλεγμονή. Το άτομο αισθάνεται σαν να έχει σε μόνιμη βάση γρίπη. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι που αισθάνονται διαρκώς κουρασμένοι, έχουν υψηλότερους δείκτες φλεγμονωδών και προφλεγμονωδών ενώσεων στον οργανισμό τους.
Πόνοι στις αρθρώσεις:
Η έρευνα συνδέει τη χρόνια φλεγμονή με τη ρευματοειδή αρθρίτιδα. Ειδικότερα, στους πάσχοντες από την ασθένεια και άλλες μορφές αρθρίτιδας, το ανοσοποιητικό απελευθερώνει φλεγμονώδεις χημικές ουσίες που βλάπτουν τις αρθρώσεις, προκαλώντας οίδημα, πόνο και άλλα συμπτώματα.
Προβλήματα πεπτικού:
Φούσκωμα, διάρροιες, κράμπες στην κοιλιά και αέρια, περιλαμβάνονται στα συμπτώματα της Νόσου του Crohn, του συνδρόμου του ευερέθιστου εντέρου, των τροφικών αλλεργιών και άλλων προβλημάτων του πεπτικού που συνδέονται με τη χρόνια φλεγμονή. Όλοι εκδηλώνουν περιστασιακά ανάλογα συμπτώματα, όταν όμως επιμένουν, χρήζουν διερεύνησης από τον γιατρό.
Δακρύρροια και μύτη που «τρέχει»:
Τα συμπτώματα αλλεργίας, όπως η φαγούρα στα μάτια και το μπούκωμα, αποτελούν συχνά ενδείξεις χρόνιας φλεγμονής.
Φαγούρα και ερεθισμένη επιδερμίδα:
Η χρόνια δερματίτιδα μπορεί να υποδηλώνει χρόνια φλεγμονή. Στην πραγματικότητα, η δερματίτιδα είναι φλεγμονή της επιδερμίδας. Εάν έχετε φαγούρα που δεν υποχωρεί και κόκκινο και ξηρό δέρμα, συμβουλευτείτε δερματολόγο.
Βήχας και φλέματα:
Η βρογχίτιδα είναι μια αναπνευστική ασθένεια που προκαλεί φλεγμονή και οίδημα των βλεννογόνων αδένων στην βρογχική δίοδο των πνευμόνων. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν επίμονο βήχα, πυκνή βλέννα, συριγμό και σφίξιμο στο στήθος. Αυτό μπορεί να αποτελεί μια εκδήλωση χρόνιας φλεγμονής.
Παθήσεις των ούλων:
Η ουλίτιδα είναι φλεγμονή των ούλων γύρω από τον αυχένα των δοντιών.
Η περιοδοντίτιδα είναι φλεγμονή που επηρεάζει τους ιστούς και τα οστά που στηρίζουν τα δόντια. Και οι δύο παθήσεις είναι σημάδια χρόνιας φλεγμονής. Η ουλίτιδα συνδέεται επίσης με το έμφραγμα και το εγκεφαλικό.
Το σχολαστικό βούρτσισμα, η χρήση οδοντικού νήματος και ο καθαρισμός από τον οδοντίατρο δύο φορές τον χρόνο, μπορούν να συμβάλουν στην πρόληψη των προβλημάτων των ούλων.
Κατάθλιψη:
Το άγχος και το στρες προκαλούν φλεγμονή, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη. Με την κατάθλιψη έρχεται η κούραση και άλλα συμπτώματα χρόνιων παθήσεων.
Η αντιμετώπιση της φλεγμονής μπορεί να ανακουφίσει κάποιους τύπους κατάθλιψης.
Κύρα Μελίντα Αλεξάκου,
Certified Health Coach, Διδάκτωρ Φυσικών Επιστημών & Φωτογράφος
huffingtonpost.gr
