Αν και πολλοί γνωρίζουν τα οφέλη των ξηρών καρπών γενικά, τα φιστίκια Βραζιλίας είναι ένας μυστικός σύμμαχος για την υγεία που λίγοι ξέρουν.
Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε δοκιμάσει μια ποικιλία ξηρών καρπών, είτε ως ένα υγιεινό, ενδιάμεσο σνακ ή με τη συνοδεία ενός αλκοολούχου ποτού. Κι ενώ γνωρίζουμε ότι πρόκειται για μια νόστιμη τροφή με πολλά οφέλη, πολλές φορές δεν γνωρίζουμε τα ιδιαίτερα πλεονεκτήματα που μπορεί να «κρύβει» κάθε καρπός για την υγεία του οργανισμού. Οι πιο γνωστοί καρποί είναι τα αμύγδαλα, τα καρύδια και τα φιστίκια, ενώ υπάρχουν κι άλλοι, λιγότερο γνωστοί, με τους ειδικούς να επισημαίνουν ότι πρέπει να τους μάθουμε και να τους εντάξουμε στη διατροφή μας, ώστε να αντλήσουμε τον μοναδικό θρεπτικό τους θησαυρό.
Ένας τέτοιος καρπός είναι τα φιστίκια Βραζιλίας, που προέρχονται από το τροπικό δάσος του Αμαζονίου και διαθέτουν κρεμώδη υφή και πλούσια γεύση. Εκτός, όμως, από την ωραία γεύση τους, περιέχουν σημαντικές ποσότητες απαραίτητων για τον οργανισμό θρεπτικών συστατικών και μετάλλων, προσφέροντας σημαντική υποστήριξη στη λειτουργία του οργανισμού και τη συνολική ευεξία.
Τα φιστίκια Βραζιλίας διαθέτουν υψηλότερες συγκεντρώσεις μαγνησίου, χαλκού και ψευδαργύρου, καθιστώντας την ένταξη αυτού του καρπού στο διατροφολόγιο μια στρατηγική επιλογή για την υγεία. Διαθέτουν, επιπλέον, υψηλή περιεκτικότητα σε πολλά άλλα σημαντικά θρεπτικά συστατικά, όπως φυτικές ίνες, βιταμίνη Ε και άλλα.
Εξαιρετικά θρεπτικός και θερμιδικά πυκνός, αυτός ο ξηρός καρπός ξεχωρίζει ως μία από τις πλουσιότερες διατροφικές πηγές σεληνίου, ενός μετάλλου ζωτικής σημασίας για την ανθρώπινη υγεία. Ένα μόνο φιστίκι περιέχει κατά μέσο όρο 96 mcg ανά ξηρό καρπό -με ορισμένα να φτάνουν ακόμη και τα 400 mcg- ποσότητα που αντιστοιχεί στο 175% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι οι περισσότεροι άλλοι ξηροί καρποί προσφέρουν λιγότερο από 1 mcg κατά μέσο όρο. Το σελήνιο, ένα ιχνοστοιχείο ζωτικής σημασίας για τις σωματικές λειτουργίες, διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην υγεία του θυρεοειδούς, τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και την κυτταρική ανάπτυξη. Τα υψηλότερα επίπεδα σεληνίου έχουν συσχετιστεί με ενισχυμένη λειτουργία του ανοσοποιητικού και βελτιωμένα αποτελέσματα για διάφορες παθήσεις, όπως ο καρκίνος, οι λοιμώξεις και οι καρδιακές παθήσεις. Η έρευνα δείχνει ότι η κατανάλωση δύο βραζιλιάνικων ξηρών καρπών καθημερινά είναι εξίσου αποτελεσματική με τη λήψη συμπληρώματος σεληνίου στην αύξηση των επιπέδων σεληνίου.
Το σελήνιο, που περιέχεται σε αφθονία στα φιστίκια Βραζιλίας, διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην υποστήριξη της λειτουργίας του θυρεοειδούς, ενός αδένα απαραίτητου για τη σωστή λειτουργία του μεταβολισμού, τη ρύθμιση της θερμοκρασίας, την παραγωγή ορμονών και την προστασία από βλάβες. Η χαμηλή πρόσληψη σεληνίου μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη δραστηριότητα του θυρεοειδούς, κυτταρικές βλάβες και αυτοάνοσες διαταραχές του θυρεοειδούς. Μελέτες έχουν δείξει υψηλότερο επιπολασμό ασθενειών του θυρεοειδούς σε άτομα με χαμηλά επίπεδα σεληνίου, τονίζοντας τη σημασία της επαρκούς πρόσληψης. Η κατανάλωση ενός μόνο φιστικιού Βραζιλίας καθημερινά μπορεί να παρέχει επαρκές σελήνιο για τη διατήρηση της βέλτιστης λειτουργίας του θυρεοειδούς.
Το σελήνιο μπορεί, επίσης, να ανακουφίσει τα συμπτώματα σε άτομα με διαταραχές του θυρεοειδούς. Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto, μια αυτοάνοση κατάσταση που οδηγεί σε υποθυρεοειδισμό, και η νόσος Graves, που χαρακτηρίζεται από υπερβολική παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών, μπορεί να ωφεληθούν από τη συμπληρωματική χορήγηση σεληνίου. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η ενίσχυση της πρόσληψης σεληνίου μπορεί να βελτιώσει την ανοσολογική λειτουργία και τη διάθεση σε άτομα με θυρεοειδίτιδα Hashimoto και να ενισχύσει τη λειτουργία του θυρεοειδούς, ανακουφίζοντας παράλληλα τα συμπτώματα σε άτομα με τη νόσο Graves, αν και απαιτείται περαιτέρω έρευνα.
Πλούσια σε αντιοξειδωτικά, τα φιστίκια Βραζιλίας καταπολεμούν τις κυτταρικές βλάβες που προκαλούνται από τις ελεύθερες ρίζες, προσφέροντας αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Το σελήνιο, η βιταμίνη Ε και οι φαινόλες που υπάρχουν στα καρύδια Βραζιλίας συμβάλλουν στην αντιοξειδωτική τους ικανότητα. Το σελήνιο διεγείρει την παραγωγή της υπεροξειδάσης της γλουταθειόνης, ενός ενζύμου που μειώνει τη φλεγμονή και προστατεύει από το οξειδωτικό στρες. Η μακροχρόνια κατανάλωση βραζιλιάνικων ξηρών καρπών έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τους δείκτες φλεγμονής και τα επίπεδα χοληστερόλης.
Περιέχοντας υγιή για την καρδιά λιπαρά οξέα, αντιοξειδωτικά, μέταλλα και φυτικές ίνες, τα φιστίκια Βραζιλίας μπορούν να συμβάλλουν στη θωράκιση της καρδιαγγειακής υγείας. Οι έρευνες δείχνουν, συγκεκριμένα, ότι βελτιώνουν τα επίπεδα χοληστερόλης, με την υψηλότερη κατανάλωση να συνδέεται με αποτελεσματικότερη μείωση της LDL (κακής) χοληστερόλης και αύξηση της HDL (καλής) χοληστερόλης. Επιπλέον, η κατανάλωση βραζιλιάνικων ξηρών καρπών έχει συσχετιστεί με ενισχυμένη λειτουργία των αιμοφόρων αγγείων και μειωμένα επίπεδα τριγλυκεριδίων, ιδιαίτερα σε παχύσαρκα άτομα.
Το ελλαγικό οξύ και το σελήνιο που βρίσκονται στα φιστίκια Βραζιλίας μπορεί να επηρεάσουν θετικά την υγεία του εγκεφάλου. Το ελλαγικό οξύ, μια πολυφαινόλη με αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, ασκεί προστατευτική και αντικαταθλιπτική επίδραση στον εγκέφαλο. Το σελήνιο, που δρα ως αντιοξειδωτικό, παίζει ρόλο στην υγεία και τη λειτουργία του εγκεφάλου. Μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση βραζιλιάνικων ξηρών καρπών μπορεί να βελτιώσει τη λεκτική ευχέρεια και τη νοητική λειτουργία σε ηλικιωμένους ενήλικες με νοητική εξασθένιση, γεγονός που αποδίδεται στα αυξημένα επίπεδα σεληνίου. Δεδομένης της συσχέτισης μεταξύ χαμηλών επιπέδων σεληνίου και νευροεκφυλιστικών ασθενειών, η εξασφάλιση επαρκούς πρόσληψης σεληνίου είναι ζωτικής σημασίας. Αν και η έρευνα σχετικά με τις επιδράσεις του σεληνίου στη διαμόρφωση της διάθεσης είναι ασαφής, ορισμένα στοιχεία υποδηλώνουν τον πιθανό ρόλο του στη βελτίωση της διάθεσης, που σχετίζεται με την ανεπαρκή πρόσληψη σεληνίου.
Ενώ τα φιστίκια Βραζιλίας προσφέρουν αξιοσημείωτα οφέλη για την υγεία, η υπερβολική κατανάλωση μπορεί να οδηγήσει σε τοξικότητα σεληνίου, δημιουργώντας κινδύνους για την υγεία, όπως αναπνευστικά προβλήματα, καρδιακά προβλήματα και νεφρική ανεπάρκεια. Συνιστάται ο περιορισμός της πρόσληψης σε 1-3 βραζιλιάνικα φιστίκια ημερησίως για την αποφυγή υπερδοσολογίας σεληνίου.