Σε πολλές περιπτώσεις, δεν είναι πάντα εμφανές το σημάδι της άνοιας ή της διαταραχής. Συνήθως, αυτή η κατάσταση συνδέεται με τη μνήμη, αλλά επηρεάζει επιπλέον τη σκέψη, τον λόγο και τον προσανατολισμό, ενώ συχνά προκαλεί αλλαγές στην προσωπικότητα.
Η άνοια είναι μια κλινική κατάσταση που σχετίζεται με πολλά νευροεκφυλιστικά νοσήματα, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ (που αποτελεί 50%-70% των περιπτώσεων άνοιας), η αγγειακή άνοια, η μικτή άνοια, οι μετωποκροταφικές άνοιες και η άνοια με σωματίδια Lewy. Σύμφωνα με την Εταιρεία Alzheimer Αθηνών, περίπου 50.000.000 άνθρωποι παγκοσμίως, 10.500.000 στην Ευρώπη και 200.000 στην Ελλάδα πάσχουν από άνοια, και αναμένεται να αυξηθεί ο αριθμός των περιστατικών στο μέλλον.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, μικρές αλλαγές στις πιο απλές ακόμα δραστηριότητες, όπως ένας περίπατος μπορεί να είναι αποκαλυπτικές. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει και η καθηγήτρια Gill Livingston, ψυχίατρος στο Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Λονδίνου: «Δεν περπατάς απλώς, αλλά κινείσαι σε έναν ορισμένο χώρο γεμάτο με πράγματα που πρέπει να αποφύγεις, προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση, ενώ ταυτόχρονα πρέπει να διατηρείς την ισορροπία σου. Για τα άτομα με άνοια, ακόμη και στα αρχικά στάδια, δεν είναι εύκολο να κάνουν όλα τα παραπάνω ταυτόχρονα και με ακρίβεια»
Περίπατος και τέσσερα πρώιμα σημάδια άνοιας
Η αντίληψη του περιβάλλοντος χώρου επηρεάζεται από τις αλλαγές που προκαλεί η άνοια. Και σύμφωνα με την Δρ Gill «τα άτομα με νόσο Αλτσχάιμερ αρχικού σταδίου μπορεί να δυσκολεύονται στην κατανόηση των αντικειμένων γύρω τους, οπότε βλέπουν τα πράγματα ως τρισδιάστατα ενώ δεν είναι, ή ακόμη και ως δισδιάστατα ενώ στην πραγματικότητα είναι τρισδιάστατα».
«Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να βλέπουν αντικείμενα που δεν υπάρχουν, και αναγκάζονται έτσι να αλλάξουν κατεύθυνση στην προσπάθεια να τα αποφύγουν. Ή πάλι μπορεί να πέσουν πάνω σε πράγματα που νομίζουν ότι είναι επίπεδα. Συν τοις άλλοις, δεν μπορούν να θυμηθούν πράγματα που έχουν δει προηγουμένως, οπότε η επιστροφή σε κάποιο μέρος μπορεί να είναι δύσκολη» αναφέρει.
Σχετικά με τη βραδύτητα, ηΔρ Gill αναφέρει πως προκύπτει ως συνέπεια της εξασθένησης των γνωστικών ικανοτήτων. Για τις αλλαγές στην κίνηση των χεριών, πως μαρτυρούν την προσπάθεια των ατόμων με άνοια να διατηρήσουν την ισορροπία τους, ενώ οι μικρότεροι διασκελισμοί, μολονότι θα διαφύγουν συχνά την προσοχή, οφείλεται πιθανότατα στη μικρότερη εμπιστοσύνη που αρχίζουν να έχουν ως προς την ικανότητά τους να περπατήσουν με ασφάλεια.