Η ανεπάρκεια σιδήρου αποτελεί την πιο κοινή έλλειψη μικροθρεπτικών συστατικών. Ο σίδηρος αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά θρεπτικά συστατικά στη διατροφή. Σκοπός του είναι να βοηθάει τις πρωτεΐνες να μεταφέρουν οξυγόνο στο σώμα.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, 1,62 δις άνθρωποι πάσχουν από αναιμία. Οι μισές από αυτές τις περιπτώσεις οφείλονται σε έλλειψη σιδήρου.
Η ανεπάρκεια σιδήρου παρατηρείται συχνότερα στις γυναίκες στην εγκυμοσύνη, σε παιδιά, γυναίκες με βαριά περίοδο, αιμοδότες και χορτοφάγους.
Στη σοβαρή ανεπάρκεια σιδήρου πέφτει κατά πολύ ο αριθμός των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Ως αποτέλεσμα, ο πάσχων αισθάνεται κόπωση, ζάλη, δύσπνοια, ενώ το δέρμα του είναι χλωμό.
Αν στην παιδική ηλικία σάς άρεσε να τρώτε βρώμικα πράγματα που δεν ήταν φαγητό, μπορεί να έχετε έλλειψη σιδήρου. Άγνωστο προς το παρόν γιατί, αλλά τα άτομα με σοβαρή ανεπάρκεια σιδήρου νιώθουν την επιθυμία να φάνε μη βρώσιμα πράγματα, όπως χώμα, πηλό, κιμωλία, χαρτόνι, καθαριστικά κα. Η κατάσταση ονομάζεται και πίκα και η διάγνωσή της είναι συχνά δύσκολη, επειδή οι άνθρωποι ντρέπονται να παραδεχτούν ότι έχουν αυτούς τους περίεργους εθισμούς. Συνήθως εμφανίζεται σε μικρά παιδιά και γυναίκες στην εγκυμοσύνη.
Τα νύχια δείχνουν πολλά για την υγεία και τα εύθραυστα ή με σχήμα κουταλιού νύχια (κοιλονυχία), μπορεί να αποτελούν ένδειξη σοβαρής έλλειψης σιδήρου. Η κοιλονυχία μπορεί να προκληθεί και από τραυματισμό ή την έκθεση σε τοξικές ουσίες. Αν έχετε ανάλογα συμπτώματα στα νύχια, καλό είναι να κάνετε εξετάσεις αίματος.
Ο ψυχρός καιρός, η ξηρή ατμόσφαιρα του σπιτιού ή η συνήθεια να γλείφετε τα χείλη σας, προκαλούν ξηρότητα. Οι άνθρωποι με ανεπάρκεια σιδήρου όμως αναπτύσσουν μια κατάσταση που ονομάζεται γωνιακή χειλίτιδα, η οποία επηρεάζει τις γωνίες του στόματος. Αυτό τους δυσκολεύει να φάνε, να χαμογελούν ή ακόμη και να μιλάνε. Σχετική μελέτη έδειξε ότι το 35% των γυναικών με γωνιακή χειλίτιδα είχαν ανεπάρκεια σιδήρου. Για να αντιμετωπιστεί η κατάσταση, δεν αρκούν οι κρέμες, καθώς πρέπει να θεραπευτεί η υποκείμενη έλλειψη σιδήρου.
Αν νιώθετε διαρκώς την ανάγκη να κουνάτε τα πόδια σας, είναι ένδειξη του συνδρόμου των ανήσυχων ποδιών. Οι πάσχοντες το περιγράφουν σαν κάψιμο, τράβηγμα και μυρμήγκιασμα στα πόδια. Οι γιατροί εξακολουθούν να μην είναι απολύτως σίγουροι για το τι προκαλεί αυτή την κατάσταση, αλλά μερικές έρευνες δείχνουν ότι τα χαμηλά επίπεδα σιδήρου μπορεί να αποτελέσουν βασικό παράγοντα κινδύνου. Μελέτη του 2013 με τη συμμετοχή 251 ανθρώπων με ανεπάρκεια σιδήρου κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο επιπολασμός του συνδρόμου ανήσυχων ποδιών ήταν σχεδόν 24% (ή εννέα φορές) υψηλότερος από τον κανονικό.
Ένα άλλο όχι και τόσο προφανές σύμπτωμα της έλλειψης σιδήρου είναι η ατροφική γλωσσίτιδα, η οποία χαρακτηρίζεται από γενικευμένη απώλεια τριχοειδών θηλών. Η γλώσσα είναι έντονα κόκκινη και λεία, ευαίσθητη στην επαφή και πονάει. Το πρήξιμο μπορεί να προκαλέσει δυσκολίες στη μάσηση, την κατάποση ή την ομιλία. Μελέτη του 2013 με τη συμμετοχή 75 ανθρώπων με ανεπάρκεια σιδήρου, έδειξε ότι σχεδόν το 27% είχαν ατροφική γλωσσίτιδα, ξηροστομία, αίσθημα καύσου και άλλα προβλήματα που επηρεάζουν την στοματική υγεία.
Όσοι αρέσκονται να τρώνε παγάκια είναι πιθανό να έχουν αναιμία και μάλιστα την πιο συνηθισμένη μορφή της, τη σιδηροπενική, η οποία οφείλεται στην έλλειψη σιδήρου. Οι επιστήμονες εικάζουν ότι η παρορμητική κατανάλωση πάγου, γνωστή ως παγοφαγία, καταπραΰνει τη φλεγμονή στο στόμα, η οποία προκαλείται από την ανεπάρκεια του σιδήρου.