Αγχώδεις διαταραχές: Πολλοί αναρωτιούνται για το τι είναι πραγματικά το άγχος. Είναι ένα συνηθισμένο συναίσθημα. Μάλιστα, η πλειοψηφία των ανθρώπων το έχει νιώσει έστω και για μία φορά κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Μπορεί να συνοδεύεται από αύξηση αναπνοών ή από ταχυκαρδία ή ακόμη και από αίσθημα ανασφάλειας και φόβου.
Τι είναι όμως αυτές οι διαταραχές; «Ουσιαστικά πρόκειται για επίμονο, υπερβολικό άγχος και φόβο. Προκαλούνται από καταστάσεις που δεν συνιστούν αληθινή απειλή. Τα συναισθήματα αυτά προκαλούν πολλά και διαφορετικά ψυχοσωματικά συμπτώματα. Αυτά αναλόγως με το είδος και τη σοβαρότητα της διαταραχής, μπορεί να είναι ακόμα και καθημερινά.
Στα πιθανά ψυχοσωματικά συμπτώματα των αγχωδών διαταραχών συμπεριλαμβάνονται δυσκολίες στον ύπνο και κατ’ επέκταση κόπωση, δυσκολίες στη συγκέντρωση, ευερεθιστότητα, συνεχής εγρήγορση, συνεχής ένταση και αδυναμία χαλάρωσης, ευσυγκινησία, ταχυπαλμίες, «φτερουγίσματα» της καρδιάς, ίλιγγος, τάσεις λιποθυμίας, εφίδρωση, ναυτία, πόνος στο στήθος, πονοκέφαλος, ανορεξία κ.λπ.
– Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή. Χαρακτηρίζεται από υπερβολική αγωνία για πολλά θέματα, η οποία εκδηλώνεται πολύ συχνά (τις περισσότερες ημέρες επί ένα τουλάχιστον εξάμηνο). Η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή συνήθως επηρεάζει αρνητικά την καθημερινότητα του ασθενούς.
– Διαταραχή κοινωνικού άγχους (ή κοινωνική φοβία). Οι πάσχοντες αισθάνονται έντονο άγχος στις κοινωνικές περιστάσεις ή όταν καλούνται να κάνουν κάτι ενώπιον κοινού (π.χ. να δώσουν μια ομιλία).
– Φοβίες. Ο πάσχων μπορεί να εκδηλώσει ακραίο άγχος όταν έρθει αντιμέτωπος ή ακόμα και σκεφτεί αυτό που τον φοβίζει και το οποίο μπορεί να είναι οτιδήποτε (ζώο, αντικείμενο, έντομο, κατάσταση κ.λπ.).
– Διαταραχή πανικού. Είναι γνωστή και ως κρίσεις πανικού. Πρόκειται για αιφνίδια, έντονα επεισόδια ταχυπαλμίας, δύσπνοιας και άκρατου τρόμου.
– Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής: Όπως η αποφυγή της καφεΐνης, η συστηματική γυμναστική και η αποφυγή φαρμάκων ή ουσιών που μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα άγχους.
– Τεχνικές χαλάρωσης: Όπως ο διαλογισμός, οι βαθιές ανάσες, η ενσυνειδητότητα (mindfulness) και οι τεχνικές που καταπραΰνουν τη μυϊκή ένταση και παρέχουν χαλάρωση.
– Μέθοδοι ψυχολογικής υποστήριξης: Όπως η γνωστική (ή γνωσιακή) συμπεριφορική θεραπεία και η ελεγχόμενη έκθεση στο φοβικό αντικείμενο. Η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία διδάσκει στο άτομο να σκέπτεται και να συμπεριφέρεται με διαφορετικό τρόπο, ώστε να επαναδιαμορφώσει τις σκέψεις που του προκαλούν άγχος. Όσον αφορά την έκθεση στο φοβικό αντικείμενο, αυτή γίνεται υπό την καθοδήγηση του θεραπευτή και βοηθάει τους πάσχοντες να μάθουν σταδιακά να αντέχουν το φοβικό αντικείμενό τους και να ελέγχουν την αγωνία που νιώθουν.
– Φαρμακευτική αγωγή: Στους ασθενείς μπορεί να χορηγηθεί από τον ψυχίατρο αγχολυτική και ηρεμιστική θεραπεία, όπως φάρμακα της οικογένειας των βενζοδιαζεπινών ή των αναστολέων επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs).