Η αφρικανική σκόνη επιδρά στο αναπνευστικό, το ανοσοποιητικό και το καρδιαγγειακό σύστημα.
Η συχνότητα και η ένταση των φαινομένων αφρικανικής σκόνης στην Ελλάδα μπορεί να ποικίλλει από έτος σε έτος, από 7 έως 20 επεισόδια (μέσος όρος 13 επεισόδια/έτος), ανάλογα με τις ατμοσφαιρικές συνθήκες και την ποσότητα της σκόνης που μεταφέρεται από τη Σαχάρα.
Γενικά, δεν είναι ασυνήθιστο να επηρεάζεται ο ελληνικός χώρος από την αφρικανική σκόνη.
Αυτό το φυσικό γεγονός μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία των κατοίκων της χώρας μας, κυρίως μέσω της υποβάθμισης της ποιότητας του αέρα.
Η αφρικανική σκόνη μεταφέρει σωματίδια σε μεγάλο φάσμα μεγεθών, όπως PM 10, PM 2,5 ή ακόμα και πολύ μικρότερα, ενώ μπορεί επίσης να συμπαρασύρει και ρύπους από την ατμόσφαιρα. Η αύξηση των σωματιδίων στην ατμόσφαιρα μπορεί να επιδεινώσει αναπνευστικά νοσήματα όπως το άσθμα, η βρογχίτιδα και οι αλλεργίες.
Τα άτομα με προϋπάρχουσες αναπνευστικές παθήσεις είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε περιόδους αυξημένων επιπέδων σκόνης και αυτό απεικονίζεται και σε αυξημένες προσελεύσεις στα νοσοκομεία.
Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται για τους κατοίκους των αστικών κέντρων και περιοχών με ήδη χαμηλή ποιότητα της ατμόσφαιρας, αναφέρει η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία.
Μία από τις πρωταρχικές επιπτώσεις της αφρικανικής σκόνης στην υγεία είναι η επίδρασή της στην αναπνευστική υγεία. Τα λεπτά σωματίδια της σκόνης μπορούν να διεισδύσουν βαθιά στους πνεύμονες και ακόμη και να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος. Για άτομα με παθήσεις όπως το άσθμα, η βρογχίτιδα ή η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), η έκθεση σε αυτά τα σωματίδια μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα, οδηγώντας σε δύσπνοια, βήχα, συριγμό και δυσφορία στο στήθος.
Η αφρικανική σκόνη μπορεί να προκαλέσει αλλεργικού τύπου αντιδράσεις σε ορισμένα άτομα, ερεθισμό του αναπνευστικού συστήματος, ρινική συμφόρηση, φτέρνισμα και υγρά μάτια. Τα άτομα με αλλεργίες ή ευαισθησίες σε περιβαλλοντικούς παράγοντες μπορεί να εμφανίσουν αυξημένα συμπτώματα σε περιόδους αυξημένων επιπέδων αφρικανικής σκόνης.
Εκτός από αναπνευστικά προβλήματα, η έκθεση στην αφρικανική σκόνη έχει συνδεθεί με καρδιαγγειακά προβλήματα. Τα σωματίδια μπορούν να συμβάλουν στη φλεγμονή, το οξειδωτικό στρες και την αγγειοσυστολή, που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο καρδιακών προσβολών, εγκεφαλικών επεισοδίων και άλλων καρδιαγγειακών παθήσεων, ιδιαίτερα σε ευάλωτους πληθυσμούς.
Η παρατεταμένη έκθεση στην αφρικανική σκόνη μπορεί επίσης να επηρεάσει το ανοσοποιητικό σύστημα, καθιστώντας τα άτομα πιο ευάλωτα σε λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος και σε άλλες ασθένειες. Η φλεγμονώδης απόκριση που προκαλείται από τα σωματίδια σκόνης μπορεί να αποδυναμώσει την άμυνα του σώματος και να δυσκολέψει την καταπολέμηση των παθογόνων μικροοργανισμών.
Η χρόνια έκθεση στην αφρικανική σκόνη και τους σχετικούς ρύπους της έχει συσχετιστεί με μακροπρόθεσμους κινδύνους για την υγεία, συμπεριλαμβανομένων αναπνευστικών ασθενειών, μειωμένης πνευμονικής λειτουργίας, καρδιαγγειακών διαταραχών, ακόμη και ορισμένων τύπων καρκίνου.
Η συνεχής έκθεση σε υψηλά επίπεδα σωματιδίων σκόνης μπορεί να έχει συσσωρευτικές επιπτώσεις στην υγεία με την πάροδο του χρόνου. Σύμφωνα με μία ανασκόπηση του 2020 για την επίδραση της σκόνης στην ποιότητα του αέρα στην Ευρώπη, εκτιμάται ότι 42.000 θάνατοι/έτος αποδίδονται στη σκόνη, ενώ στις μεσογειακές χώρες έχει υπολογιστεί ότι το 27-44% του αριθμού των θανάτων που σχετίζονται με τα σωματίδια PM 10 οφείλεται στην αφρικανική σκόνη.
Είναι σημαντικό οι πολίτες και ειδικότερα εκείνοι με αναπνευστικά προβλήματα, να λαμβάνουν προφυλάξεις κατά τη διάρκεια περιόδων με αυξημένα επίπεδα αφρικανικής σκόνης.
– Μείνετε ενημερωμένοι. Παρακολουθήστε τις αναφορές για την ποιότητα του αέρα και τις μετεωρολογικές προβλέψεις για να γνωρίζετε πότε τα επίπεδα αφρικανικής σκόνης αναμένεται να είναι υψηλά.
– Περιορίστε τις υπαίθριες δραστηριότητες. Εάν είναι δυνατόν, αποφύγετε να περάσετε εκτεταμένες χρονικές περιόδους σε εξωτερικούς χώρους, όταν τα επίπεδα σκόνης είναι υψηλά, ειδικά κατά τη διάρκεια των ημερών με αέρα, όπου τα σωματίδια είναι πιο πιθανό να αιωρούνται στον αέρα.
– Κλείστε τα παράθυρα και τις πόρτες. Ενώ γενικά πρέπει να αερίζονται οι κατοικίες και οι εργασιακοί χώροι, στις περιόδους έξαρσης της αφρικανικής σκόνης, αερίστε λίγο το πρωί και στη συνέχεια κρατήστε τα παράθυρα και τις πόρτες κλειστά για να αποτρέψετε την είσοδο σωματιδίων σκόνης στο σπίτι ή στον χώρο εργασίας σας. Αν διαθέτετε, χρησιμοποιήστε καθαριστές αέρα ή φίλτρα για να βελτιώσετε την ποιότητα του εσωτερικού αέρα.
– Χρησιμοποιήστε μάσκες. Όταν βγαίνετε έξω, ειδικά σε συνθήκες σκόνης, σκεφθείτε να φοράτε μάσκα για να μειώσετε την εισπνοή σωματιδίων σκόνης.
– Μείνετε ενυδατωμένοι. Πίνετε άφθονο νερό.
Σε περιόδους αυξημένων επιπέδων σκόνης, συνιστάται ιδιαίτερα, άτομα με προϋπάρχουσες αναπνευστικές παθήσεις, να λαμβάνουν προφυλάξεις για να ελαχιστοποιούν τις επιπτώσεις στην υγεία από την έκθεση στα σωματίδια σκόνης. Ασθενείς με άσθμα μπορεί να χρειαστεί να αυξήσουν τη δοσολογία ή τη συχνότητα λήψης των εισπνεόμενων φαρμάκων βάσει του πλάνου ελέγχου που τους έχει συστήσει ο γιατρός τους για να μειώσουν τα συμπτώματα. Επισημαίνεται ότι στην παρούσα φάση συνιστάται ιδιαίτερη προσοχή στους ασθματικούς, λόγω εαρινών αλλεργιών.
Ασθενείς με ΧΑΠ μπορεί να χρειαστεί να αυξήσουν την ανακουφιστική αγωγή με εισπνεόμενα φάρμακα.
Επεισόδιο μεταφοράς Σαχαριανής σκόνης προς τη χώρα μας το οποίο βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη από χθες, αναμένεται να παρουσιάσει κορύφωση σήμερα 23/04. Εκτός από τις πολύ αυξημένες συγκεντρώσεις σκόνης που θα περιορίζουν την ορατότητα, αναμένεται να εκδηλωθούν και λασποβροχές κυρίως στη βόρεια και δυτική χώρα. Αύριο (24/04) η στροφή των ανέμων σε δυτικούς θα έχει ως αποτέλεσμα τον περιορισμό της σκόνης στα Δωδεκάνησα και την προοδευτική απομάκρυνσή της προς τα ανατολικά.
Στους προγνωστικούς χάρτες που ακολουθούν παρουσιάζονται:
– Με κόκκινες αποχρώσεις η συγκέντρωση σκόνης στην ατμόσφαιρα κατά τις μεσημεριανές και βραδινές ώρες της Τρίτης 23/04.
– Με κίτρινες αποχρώσεις οι περιοχές όπου θα εκδηλωθούν λασποβροχές κατά τα ίδια χρονικά διαστήματα.
Σύμφωνα με τον Θοδωρή Κολυδά, σήμερα θα πνέουν άνεμοι τύπου Φοέν και θα επικρατήσουν υψηλές θερμοκρασίες.
Πρόκειται για ισχυρούς καταβατικούς ανέμους. «Πολλές φορές έχουμε δει ανάλογες διαφορές ή ακόμη και μεγαλύτερες των 16°C μεταξύ της Βορειοδυτικής Ελλάδος και Νοτίων Νησιωτικών περιοχών, ειδικά στις περιπτώσεις όπου επικρατούν ισχυροί καταβατικοί νότιοι άνεμοι. Φυσικά δεν αναφερόμαστε σε κάτι ”πρωτοφανές”, όπως λ.χ. για τους σημερινούς 28 °C στο Ηράκλειο και τους 11 με 12°C στα βορειοδυτικά», αναφέρει ο διευθυντής της ΕΜΥ.
ΒΟΡΡΑΣ vs ΝΟΤΟΣ – ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΚΕΣ ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ
Πολλές φορές έχουμε δεί ανάλογες διαφορές ή ακόμη και μεγαλύτερες των 16°C μεταξύ της Βορειοδυτικής Ελλάδος και Νοτίων Νησιωτικών περιοχών, ειδικά στις περιπτώσεις όπου επικρατούν ισχυροί καταβατικοί νότιοι άνεμοι . Φυσικά δεν αναφερόμαστε σε κάτι “πρωτοφανές” , όπως λ.χ. για τους σημερινούς 28 °C (σ.σ χθες) στο Ηράκλειο και τους 11 με 12°C στα βορειοδυτικά .
Την Τρίτη μπορεί να πιάσουμε ακόμη και υψηλότερες τιμές (τα 30αρια🌡️) , αλλά δεν θα είναι πολλά , όπως αναφέρονται στον τύπο. Οι τιμές αυτές θα περιοριστούν κυρίως στην Κρήτη, ή εκεί όπου σημαντικό ρόλο θα διαδραματίσουν και πάλι οι τοπικά ενισχυμένοι καταβατικοί άνεμοι τύπου Foen .
Ο καιρός σήμερα
Σε ολόκληρη τη χώρα αναμένονται νεφώσεις. Βροχές θα εκδηλωθούν κυρίως στα δυτικά, κεντρικά και βόρεια τμήματα. Καταιγίδες αναμένονται στα δυτικά και ιδιαίτερα στα βορειοδυτικά όπου τα φαινόμενα θα είναι πιο έντονα και ενδέχεται να συνοδευτούν από χαλαζόπτωση. Αυξημένες θα είναι οι συγκεντρώσεις Σαχαριανής σκόνης στην ατμόσφαιρα με αποτέλεσμα τον περιορισμό της ορατότητας και την εκδήλωση λασποβροχών.
Η θερμοκρασία θα κυμανθεί στη Δυτική Μακεδονία από 6 έως 16 βαθμούς, στην υπόλοιπη Μακεδονία από 12 έως 19, στη Θράκη από 14 έως 25-26 βαθμούς, στη Δυτική Ελλάδα από 14 έως 27-29, στη Θεσσαλία από 13 έως 23-24 βαθμούς, στα υπόλοιπα ηπειρωτικά από 15 έως 25-27 βαθμούς, στα Επτάνησα από 16 έως 26 και στα νησιωτικά τμήματα του Αιγαίου από 15 έως 25 βαθμούς, αλλά στο Ανατολικό Αιγαίοι οι μέγιστες θα φτάσουν στους 27-29 βαθμούς και στην Κρήτη στους 32-33 βαθμούς Κελσίου.
Οι άνεμοι στα πελάγη θα πνέουν από νοτιοανατολικές διευθύνσεις με εντάσεις που γενικά θα φτάνουν τα 6 μποφόρ, ενώ στο Νότιο Ιόνιο αναμένονται εντάσεις ανέμων έως 7 μποφόρ τοπικά και στο Νότιο και Ανατολικό Αιγαίο 7-8 μποφόρ τοπικά. Προοδευτικά οι άνεμοι στο Ιόνιο θα στραφούν σε βορειοδυτικούς με εντάσεις 5-6 μποφόρ.
Στην Αττική περιμένουμε νεφώσεις, με πιθανότητα πρόσκαιρων ασθενών βροχών. Σχετικά αυξημένες θα είναι οι συγκεντρώσεις σκόνης στην ατμόσφαιρα. Οι άνεμοι θα πνέουν νοτιοανατολικοί με εντάσεις 4-5 μποφόρ, στρεφόμενοι το βράδυ σε δυτικούς βορειοδυτικούς με ίδιες εντάσεις. Η θερμοκρασία θα κυμανθεί από 17 έως 25 βαθμούς.
Στη Θεσσαλονίκη περιμένουμε βροχές κατά περιόδους και σχετικά αυξημένες συγκεντρώσεις σκόνης. Οι άνεμοι θα πνέουν από μεταβαλλόμενες διευθύνσεις με εντάσεις 3-4 μποφόρ. Η θερμοκρασία θα κυμανθεί από 13 έως 19 βαθμούς.
Άστατος αναμένεται ο καιρός το Πάσχα, με τα δεδομένα που υπάρχουν μέχρι στιγμής να κάνουν λόγο για ιδιαίτερα ευμετάβλητες καιρικές συνθήκες ενώ όσο πλησιάζουμε στις ημέρες εκείνες θα είναι όλο και πιο ξεκάθαρο τι θα ισχύει.
Σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία των μετεωρολογικών μοντέλων, τόσο την Μεγάλη Εβδομάδα όσο και προς το τέλος της- δηλαδή το Μεγάλο Σάββατο και την Κυριακή του Πάσχα- άστατο αναμένεται να είναι το καιρικό μοτίβο με πιθανότητες βροχής.
Σύμφωνα με τον Κλέαρχο Μαρουσάκη, θα υπάρξουν κάποιες κακοκαιρίες με βροχές. Δεν αποκλείεται κοντά στο Πάσχα, το Μεγάλο Σάββατο να υπάρξει νέο κύμα κακοκαιρίας με βροχές και με θερμοκρασίες χαμηλότερες και πιο κοντά στα φυσιολογικά για την εποχή επίπεδα. «Δεν φαίνεται κάποια ακραία κατάσταση, κάποια ακραία κακοκαιρία», είπε ο μετεωρολόγος του ΟΡΕΝ ενώ οι θερμοκρασίες αναμένεται να κυμανθούν γύρω στους 23 με 24 βαθμούς Κελσίου, συμπληρώνοντας ότι οι μπόρες βγαίνουν συνήθως τις μεσημεριανές ώρες.
Από την πλευρά του, ο Τάσος Αρνιακός, ο μετεωρολόγος του ΑΝΤ1, τόνισε πως δεν αποκλείονται οι βροχές. «Τις βροχές δεν τις αποκλείουμε, θα έχουμε τον γνωστό πασχαλιάτικο καιρό που είναι άστατος. Μεγάλη Παρασκευή και το Μεγάλο Σάββατο μπορεί να έχουμε βροχές, την Κυριακή ιδιαίτερα στις ηπειρωτικές και ορεινές περιοχές δεν αποκλείεται να έχουμε βροχούλες. Θα έχουμε έναν παραδοσιακό καιρό το Πάσχα όπως όλα τα χρόνια, δεν φαίνεται κάτι ακραίο» είπε χαρακτηριστικά.
«Αν και το πώς θα είναι ακριβώς ο καιρός δεν το ξέρουμε, οι θερμοκρασίες θα κυμαίνονται ανάμεσα σε 26 και 28 βαθμούς Κελσίου ενώ μέχρι την Πρωτομαγιά δεν θα υπάρχουν ιδιαίτερα βροχές» λέει ο μετεωρολόγος της ΕΡΤ Παναγιώτης Γιαννόπουλος.
Υπενθυμίζεται ότι ο Νίκος Καντερές σε ανάρτησή του πριν από μερικές ημέρες, είχε τονίσει πως είναι αδύνατο να μην έχουμε μία μεταβολή του καιρού.
Ολόκληρη η ανάρτηση του Νίκου Καντερέ:
«Πως θα είναι ο καιρός τη Κυριακή ου Πάσχα??
Με βάση τις καιρικές συνθήκες ,σε ότι αφορά τη θερμοκρασία και τη βροχή,που επικράτησαν τα προηγούμενα χρόνια από 2023 έως 1973,στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη θα κάνουμε μία εκτίμηση του καιρού ,δεδομένου ότι δεν υπάρχουν προγνωστικοί χάρτες για τις 5 Μάϊου.
Αθήνα.
Η κανονική τιμή της μεγίστης θερμοκρασίας για τη συγκεκριμένη ημέρα είναι 26 βαθμοί.Με απόκλιση 3 βαθμών υπήρξαν 10 χρόνια με μέγιστες θερμοκρασίες από 29 βαθμούς και άνω με τρία χρόνια τους 31 και ένα τους 34 βαθμούς το 1973!!
Σε ότι αφορά τις μικρότερες μέγιστες υπήρξαν 13 χρόνια από 23 βαθμούς και κάτω με δύο 19 και ένα χρόνο 17 Βαθμούς!!
Στη διάρκεια των 50 ετών έβρεξε στις 5 Μαίου 10 φορές.
Θεσσαλονίκη
Με κανονική τιμή τους 23 βαθμούς.Υπήρχαν 12 χρόνια με μέγιστες θερμοκρασίες από 27 βαθμούς και άνω με τη μαγαλύτερη τους 33 βαθμούς το 1973.Εκείνη το έτος το θρμόμετρο έδειξε 35 στη Τρίπολη και 34 βαθμούς στη
Λαμία!!
Οι μικρότερες μέγιστες ήταν πέρυσι με 12 βαθμούς και βροχή και το 2011με 14 βαθμούς.Στη διάρκεια 11 ετών έβρεξε.
Ο Μάιος είναι κατεξοχήν μήνας αστάθειας και στη διάρκεια των θερμών ωρών εκδηλώνονται καταιγίδες που συνοδεύονται με κεραυνούς και χαλαζοπτώσεις΄.
Στη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας και λίγες ημέρες μετά τη Κυριακή του Πάσχα είναι αδύνατο να μην έχουμε μία μεταβολή του καιρού.Είδομεν».
Κολυδάς: Δεν θα υπάρχουν μεγάλες θερμοκρασιακές ακρότητες
«Οι αποκλίσεις των θερμοκρασιών στα κατώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας (στη στάθμη των 850 hPa, σε ύψος 1500m από την επιφάνεια) μας δείχνουν ότι μετά την αισθητή πτώση της θερμοκρασίας από την Πέμπτη, ο καιρός και πάλι θα ζεστάνει, οδεύοντας προς το Πάσχα. Δεν θα υπάρχουν όμως μεγάλες θερμοκρασιακές ακρότητες όπως αυτές που βιώσαμε το προηγούμενο 15νθήμερο» είχε γράψει επίσης στην πλατφόρμα Χ (πρώην Twitter) ο Θοδωρής Κολυδάς την περασμένη εβδομάδα.
“Οι αποκλίσεις των θερμοκρασιών στα κατώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας (στη στάθμη των 850 hPa, σε ύψος 1500m από την επιφάνεια) μας δείχνουν ότι μετά την αισθητή πτώση της θερμοκρασίας από την Πέμπτη, ο καιρός και πάλι θα ζεστάνει, οδεύοντας προς το Πάσχα. Δεν θα υπάρχουν όμως μεγάλες θερμοκρασιακές ακρότητες όπως αυτές που βιώσαμε το προηγούμενο 15νθήμερο” είχε γράψει επίσης στην πλατφόρμα Χ (πρώην Twitter) ο Θοδωρής Κολυδάς την περασμένη εβδομάδα.
Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει η Ένωση Πνευμονολόγων Ελλάδας για την αφρικανική σκόνη που έχει «σκεπάσει» μεγάλα τμήματα της χώρας λόγω των καιρικών συνθηκών.
Σε περίπτωση που υπάρξει εμφάνιση κλινικών συμπτωμάτων, όπως για παράδειγμα, δυσκολία στην αναπνοή, έντονου και ερεθιστικού βήχα με πιθανή απόχρεμψη, θωρακικού πόνου, επίμονου φτερνίσματος, δακρύρροιας και βράγχος φωνής, τα άτομα θα πρέπει να αναζητήσουν άμεσα ιατρική βοήθεια και συμβουλή.
Επίσης, δίδεται ισχυρή σύσταση για τους ασθενείς που πάσχουν από χρόνια αναπνευστικά προβλήματα, όπως η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) και το βρογχικό άσθμα, εφόσον εμφανίσουν συμπτώματα συμβατά με παρόξυνση ή επιδείνωση της σταθερής πορείας της νόσου, να βρίσκονται σε συνεχή επαφή με τον θεράποντα ιατρό τους, προς πιθανή τροποποίηση της φαρμακευτικής αγωγή τους και λήψη συμπληρωματικής ιατρικής φροντίδας.