Η ανακοπή καρδιάς δεν είναι τόσο ξαφνική, με βάση έρευνα που δημοσιεύτηκε προσφάτως στο The Lancet Digital Health, καθώς υπάρχουν δύο κραυγαλέα συμπτώματα, που δεν πρέπει να αγνοηθούν, 24 ώρες πριν το συμβάν.
Ο Δρ Sumeet Chugh, πρόεδρος στην έρευνα Καρδιακής Ηλεκτροφυσιολογίας και ιατρικός διευθυντής του Κέντρου Καρδιακού Ρυθμού στο Τμήμα Καρδιολογίας του Ινστιτούτου Smidt Heart (Νοσοκομείο Cedars-Sinai, Λος Άντζελες), υπογραμμίζει ότι ο έγκαιρος εντοπισμός προειδοποιητικών συμπτωμάτων μπορεί να σώσει ζωές, δεδομένου ότι η συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων που υφίστανται καρδιακή ανακοπή εκτός νοσοκομείου, πεθαίνουν μέσα σε λίγα λεπτά.
80.000 περιστατικά ανακοπής καρδιάς στην Ελλάδα, ετησίως
Κάθε χρόνο, 450.000 Αμερικανοί πεθαίνουν από ανακοπή καρδιάς, σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Καρδιάς, Πνευμόνων και Αίματος των ΗΠΑ. Στην Ευρώπη, ένα περιστατικό σημειώνεται κάθε 45 δευτερόλεπτα. Στην Ελλάδα, οι θάνατοι από εξωνοσοκομειακή καρδιακή ανακοπή ετησίως, αγγίζουν σχεδόν τις 80.000, ενώ στην Αττική, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας, συμβαίνουν καθημερινά 7-18 ανακοπές κατά προσέγγιση, με μία στις πέντε σε δημόσιους χώρους και από αυτές, το 50-85% οφείλονται σε απινιδώσιμους ρυθμούς (δηλ. αντιμετωπίζονται με ηλεκτρικό shock).
Τα δύο συμπτώματα που μαρτυρούν ανακοπή καρδιάς
Μέσα από στοιχεία δύο μελετών στις πόλεις Βεντούρα (Καλιφόρνια) και Πόρτλαντ (Όρεγκον) των ΗΠΑ, σχετικά με περιστατικά καρδιακής ανακοπής και άτομα που αναζήτησαν επείγουσα ιατρική φροντίδα, αλλά δεν υπέστησαν το συμβάν, οι ερευνητές συνέκριναν τα συμπτώματα και διαπίστωσαν ότι το 50% των ατόμων που υπέστησαν αιφνίδια καρδιακή ανακοπή παρουσίασαν τουλάχιστον ένα χαρακτηριστικό σύμπτωμα την ημέρα πριν, πόνο στο στήθος για τους άνδρες και δύσπνοια για τις γυναίκες.
Η έρευνα παρουσίασε ακόμη ειδικά συμπτώματα σε μικρότερες ομάδες ανδρών και γυναικών, όπως αυξημένους παλμούς, εκδηλώσεις που προσιδίαζαν σε επιληπτικές κρίσεις και συμπτώματα παρόμοια με της γρίπης.
Ο Δρ Chugh επεσήμανε πως τα δύο βασικά συμπτώματα δεν συνεπάγονται απαραιτήτως μια επικείμενη ανακοπή, χρειάζεται όμως προσοχή όταν συνυπάρχουν υπέρταση, διαβήτης ή υποκείμενη καρδιακής νόσος, προσθέτοντας ότι έξυπνες εφαρμογές ή ρολόγια (wearables) στο μέλλον θα μπορούν να προσδιορίσουν καλύτερα τα άτομα με αυξημένο κίνδυνο αιφνίδιας καρδιακής ανακοπής.
Οι ερευνητές σημειώνουν πως θωρακικός πόνος που είναι πρωτοφανής και σχετίζεται με δύσπνοια, αίσθημα αυξημένων παλμών, ζάλη, τάσεις λιποθυμίας, εφίδρωση ή ναυτία, αποτελεί ένδειξη για άμεση επίσκεψη στον γιατρό.
Παίρνει μόνο 1 λεπτό για να το διαβάσετε: Πώς θα σώσετε τη ζωή ενός ανθρώπου που παθαίνει ανακοπή καρδιάς
Όλοι πρέπει να το γνωρίζουμε αυτό: Τι πρέπει να κάνετε σε έναν άνθρωπο που παθαίνει ανακοπή καρδιάς για να του σώσετε τη ζωή
Ανακοπή καρδιάς ονομάζουμε την ξαφνική, απρόσμενη απώλεια της λειτουργίας της καρδιάς, της αναπνοής και του επιπέδου συνείδησης.
Προκύπτει συνήθως λόγω διακοπής της νευρικής δραστηριότητας και της ηλεκτρικής δραστηριότητας της καρδιάς. Αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα, προκαλεί αιφνίδιο θάνατο. Η άμεση καρδιοαναπνευστική ανάνηψη μπορεί να βελτιώσει αισθητά τις πιθανότητες επιβίωσης.
Τα συμπτώματα της καρδιακής προσβολής μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Μπορεί να είναι ήπια ή σοβαρά. Οι γυναίκες, οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με διαβήτη είναι πιο πιθανό να έχουν ανεπαίσθητα ή ασυνήθιστα συμπτώματα.
Συμπτώματα ανακοπής καρδιάς
Αιφνίδια κατάρρευση
Απουσία σφυγμού
Απουσία αναπνοής
Απώλεια συνείδησης
Μπορεί να προηγείται κόπωση, ζάλη, λιποθυμία, πόνος στο στήθος, δύσπνοια, αδυναμία, αίσθημα παλμών ή έμετοι. Συνήθως όμως συμβαίνει χωρίς προειδοποίηση. Η ανακοπή της καρδιάς και η διακοπή της ροής του αίματος μπορεί να προκαλέσει εγκεφαλική βλάβη λόγω της έλλειψης οξυγόνου. Μέσα σε 4-6 λεπτά μπορεί να προκληθεί θάνατος ή μόνιμη εγκεφαλική βλάβη. Για τον λόγο αυτό, η άμεση κλήση για ιατρική βοήθεια ενώ συγχρόνως έχει ξεκινήσει η διαδικασία καρδιοαναπνευστικής ανάνηψης με μαλάξεις – συμπιέσεις στο στήθος (100/λεπτό) και αναπνοές (κάθε 30 συμπιέσεις) μπορεί να αποβεί σωτήρια για τη ζωή του πάσχοντος.
Αίτια ανακοπής καρδιάς
Ανωμαλία καρδιακού ρυθμού (αρρυθμία)
Διαταραχή στο φλεβόκομβο που δημιουργεί τους ηλεκτρικούς παλμούς με αποτέλεσμα η καρδιά να πάλλεται πολύ γρήγορα, πολύ αργά ή ακανόνιστα.
Κοιλιακή μαρμαρυγή (γρήγορη και ακανόνιστη καρδιακή λειτουργία), η οποία προκαλεί την αδυναμία του καρδιακού μυ να προωθήσει το αίμα.
Στεφανιαία νόσος
Συγγενής καρδιοπάθεια
Μυοκαρδιοπάθεια
Βαλβιδική καρδιακή νόσος
Παράγοντες κινδύνου για ανακοπή καρδιάς
Οικογενειακό ιστορικό
Κάπνισμα
Υψηλή αρτηριακή πίεση
Χοληστερόλη
Παχυσαρκία
Διαβήτης
Καθιστική ζωή
Αλκοόλ
Ιστορικό καρδιακής ανακοπής
Ηλικία (αύξηση κινδύνου μετά τα 45 για τους άνδρες και μετά τα 55 για τις γυναίκες). Οι άνδρες διατρέχουν τον τριπλάσιο κίνδυνο από τις γυναίκες
Χρήση κοκαΐνης, αμφεταμινών
Το θύμα χάνει ξαφνικά τις αισθήσεις του, αποκτά «όψη νεκρού», δεν έχει σφυγμό (αφού δεν λειτουργεί η καρδιά) και δεν έχει αναπνοή (ή παρουσιάζει για λίγο αγωνιώδεις και επιπόλαιες αναπνευστικές κινήσεις). Ισως μια από τις κρισιμότερες καταστάσεις, που μπορεί να αντιμετωπίσει κανείς. Πρόκειται κυριολεκτικά για κατάσταση ζωής και θανάτου. Ακόμα και σε ένα πλήρως οργανωμένο Νοσοκομείο «σημαίνει συναγερμός» για την αντιμετώπισή της.
Εάν δεν υπάρχει σφυγμός και αναπνοή καλέστε άμεσα το 166 (ή ζητήστε από κάποιον άλλον να το κάνει για να μην χάσετε χρόνο) και αρχίστε την ανάνηψη αμέσως.
Είναι αλήθεια ότι χρειάζονται ειδικές γνώσεις, εμπειρία και νοσοκομειακός εξοπλισμός για να προσφέρει κανείς ουσιαστική βοήθεια σε περίπτωση ανακοπής. Ωστόσο, η ανακοπή μπορεί να συμβεί οπουδήποτε και να μην υπάρχει άμεσα γιατρός για να προσφέρει τις πρώτες βοήθειες. Αν το θύμα μείνει αβοήθητο για 5 λεπτά, ουσιαστικά έχει χάσει το «παιχνίδι με τη ζωή».
Γι΄αυτόν τον λόγο είναι σημαντικό να γνωρίζει κανείς ότι μπορεί να βοηθήσει σε μια τέτοια κρίσιμη στιγμή, ακόμα κι αν δεν είναι γιατρός.
Τι πρέπει να κάνετε σε περίπτωση ανακοπής καρδιάς
ΒΗΜΑ 1 – Απελευθέρωση αεραγωγών
Σηκώστε προσεκτικά το κεφάλι προς τα πίσω. Έτσι θα περνά εύκολα ο αέρας, οταν κάνετε τεχνητές αναπνοές. Ταυτόχρονα βγάλτε τροφές, τεχνητές οδοντοστοιχίες (αν υπάρχουν).
ΒΗΜΑ 2 – Τεχνητή αναπνοή
Δώστε το «φιλί της ζωής»! Κλείστε τη μύτη του θύματος και «φυσήξτε» δυνατά αέρα μέσα στο στόμα του.
ΒΗΜΑ 3 – Καρδιακές μαλάξεις
Αρχίστε τις καρδιακές μαλάξεις. Τοποθετήστε τον άνθρωπο σε σκληρή επιφάνεια (π.χ. πάτωμα-δρόμος) και πιέστε απότομα και δυνατά το στέρνο στη μέση του στήθους, ρίχνοντας όλο το βάρος του σώματός σας (όπως δείχνει η εικόνα).
Συνεχίστε με ρυθμό
5 μαλάξεις – 1 τεχνητή αναπνοή
Μην διακόψετε παρά μόνο αν εμφανιστεί σφυγμός ή μεταφερθεί το θύμα στο Νοσοκομείο. (Ελέγχετε μήπως επανήλθε ο σφυγμός διακόπτοντας τις μαλάξεις για ελάχιστο χρόνο). Στην ιδανική περίπτωση, θα υπάρχουν δύο άτομα, ένας για μαλάξεις και ένας για τεχνητή αναπνοή, που θα εναλλάσσονται.
Στο βίντεο που ακολουθεί, μπορείτε να δείτε βήμα-προς-βήμα τι πρέπει να κάνετε.
