Το Airbnb ήταν μάννα εξ ουρανού για τους ιδιοκτήτες και βραχνάς για όσους έψαχναν ένα σπίτι να νοικιάσουν με μακροχρόνια μίσθωση.Ήρθε σαν σίφουνας στη ζωή μας και τα παρέσυρε όλα στο διάβα του.
Ο κλάδος πλήττεται ανεπανόρθωτα από τον κορονοϊό, όπως συμφωνούν οι περισσότερες μελέτες, και τα πράγματα αναμένονται ακόμα χειρότερα όσο εξελίσσεται το χάος. Χωρίς σημάδια για τον περιορισμό του.
Καταλυτικός παράγοντας για την κτηματομεσιτική παραμένει ο τουριστικός κλάδος και το πόσο θα πληγεί τελικά από την επιδημία. Τόσο ο άμεσος αντίκτυπος από τον φόβο του κορονοϊού όσο και οι έμμεσες συνέπειες από την πτώση των μετοχών και το μειωμένο εισόδημα, όλα αυτά μεταφράζονται σε χλιαρό τουριστικό ενδιαφέρον, καθώς όλοι νιώθουν και είναι ευάλωτοι από την παγκόσμια συμφορά.
Το ζητούμενο είναι τι θα γίνει μακροπρόθεσμα, πόσο θα διαρκέσουν δηλαδή τα μέτρα της κοινωνικής απομάκρυνσης και αν θα έχει απομείνει τίποτα όρθιο όταν απαλλαγούμε από τη λαίλαπα του κορονοϊού.
Αν και η κατάσταση με τα ταξίδια και τις απαγορεύσεις μπορεί να είναι μόνο προσωρινή, το μέλλον του τουρισμού είναι ασαφές και πολλοί hosts βλέπουν τα ημερολόγια κρατήσεων για το 2020 να παραμένουν άδεια. Και καθώς οι ιδιοκτήτες διαθέτουν ξανά για ενοικίαση τα χιλιάδες διαμερίσματα που ήταν στην Aibnb o μεγαλύτερος κίνδυνος για το χαρτοφυλάκιο της εταιρίας είναι ότι αυτές οι ιδιοκτησίες δεν θα επιστρέψουν ποτέ. Εκείνα που γίνονται μόνιμα σπίτια θα δεσμευθούν σε μακροχρόνιες συμβάσεις μίσθωσης, ενώ αρκετά θα βρουν αγοραστές που αποφεύγουν τον κίνδυνο.
Επιπλέον, αυτή είναι μια ευκαιρία για όσες αρχές θέλουν επιβολή αυστηρών νέων κανονισμών καθώς θα τεθεί το υγειονομικό θέμα. Τέλος υπάρχει και το θέμα ότι οι μελλοντικοί πελάτες θα θέσουν πολύ υψηλά στάνταρ στην καθαριότητα, θα αυξηθούν τα έξοδα συντήρησης και αυτό θα την επιχείρηση λιγότερο κερδοφόρα και ξεκούραστη για τους οικοδεσπότες και πιο ακριβή για τους επισκέπτες.
Ακτιβιστές και υποστηρικτές του δικαιώματος στη στέγαση, εδώ και χρόνια έχουν καταγγείλει τον αντίκτυπο που έχει η Airbnb και άλλες βραχυπρόθεσμες πλατφόρμες ενοικίασης στην αγορά και ενοικίαση κατοικιών για τους μόνιμους κατοίκους πόλεων. Υποστηρίζουν ότι η απομάκρυνση των διαμερισμάτων από τη αγορά και η εκμίσθωσή τους σε τουρίστες και επισκέπτες μειώνει την προσφορά και έτσι αυξάνει την τιμή των μακροχρόνιων ενοικίων.
Ο συνολικός αριθμός των καταχωρίσεων στην Airbnb ανέρχεται πλέον σε 7 εκατομμύρια, αλλά η εταιρεία δεν δημοσιεύει λεπτομερή στοιχεία που θα επιτρέψουν την παρακολούθηση της αύξησης αυτού του αριθμού με την πάροδο του χρόνου. Ωστόσο, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο, ο αριθμός των ενεργών καταχωρίσεων στην Airbnb αυξήθηκε κατά 20% μεταξύ Οκτωβρίου 2018 και Σεπτεμβρίου 2019 από 3 εκατομμύρια σε 3,6 εκατομμύρια. Εκείνη την περίοδο, ο αριθμός των διαμερισμάτων που ήταν ενεργά στην Airbnb στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά 25% και κατά περισσότερο από 20% στην Πορτογαλία και την Ισπανία.
Η εγχώρια αγορά ακινήτων έχει μπει για τα καλά στον πάγο, όπως αποκαλύπτουν οι Έλληνες αναλυτές και παράγοντες της κτηματαγοράς, ακολουθώντας την οικονομική παράλυση του lockdown.
Με τους ξένους επενδυτές στη χώρα μας παροπλισμένους από τα διεθνή μέτρα, Κινέζους, Ισραηλινούς, Γερμανούς, Βρετανούς, Ιταλούς και Βαλκάνιους κυρίως, η κίνηση στα μεσιτικά γραφεία ήταν ουσιαστικά ανύπαρκτη από τις πρώτες στιγμές της πανδημίας.
Ζητούμενο παραμένει τι θα γίνει με τις προγραμματισμένες επενδύσεις στην ακίνητη περιουσία της Ελλάδας από ξένα κεφάλαια, καθώς εδώ η ζήτηση παρέμενε ιδιαιτέρως υψηλή.
Η υποτονικότητα που κατέγραφαν οι αναλυτές στην ελληνική οικονομία είναι πλέον σωστό λουκέτο. Πόσο μάλλον που ένα καλό ποσοστό των ξένων επενδύσεων στο ελληνικό real estate προέρχονταν από εισηγμένα funds, τα οποία μετρούν τρομακτικές απώλειες.
Άφαντοι παραμένουν όμως και οι εγχώριοι αγοραστές ακίνητης περιουσίας, καθώς οι νέες συνθήκες της πανδημίας δεν αφήνουν επενδυτικά περιθώρια. Περαιτέρω, τα «κανόνια» στα μισθώματα που τρέμουν οι διεθνείς αγορές υφίστανται και στη χώρα μας, τόσο για τις οικιστικές όσο και τις επαγγελματικές μισθώσεις.
Τώρα που η υγιεινή είναι το πρώτο και κύριο μέλημα των πάντων και που η καθαριότητα των χώρων που διαμένουμε αποτελεί πραγματικά ζήτημα ζωτικής σημασίας, ακόμα και όταν χαλαρώσουν τα μέτρα και επιτραπούν οι μετακινήσεις, μοιάζει βέβαιο πως ο κόσμος θα προτιμήσει να πάει σε κάποιο ξενοδοχείο που γνωρίζει τις ώρες που καθαρίζεται καθημερινά το δωμάτιό του παρά στα Airbnb, που αυτό είναι ελαφρώς πιο… ομιχλώδες.
Προς αποφυγή παρεξηγήσεων: υπάρχουν πάρα πολλοί που έχουν τα σπίτια τους σαν Airbnb και κάνουν τρομερή δουλειά στον συγκεκριμένο τομέα, όμως εδώ μιλάμε για την ψυχολογία της πλατιάς μάζας, η οποία βγαίνοντας από μια πανδημία θα στραφεί σε πιο «σίγουρες» λύσεις.
Με τους επιμέρους κλάδους της οικονομίας σε ελεύθερη πτώση και την άμεση εξάρτηση της κτηματαγοράς από τον τουρισμό και την εμπορική δραστηριότητα, τι θα συμβεί στις τιμές παραμένει σταυρόλεξο για γερούς λύτες.
Η Τράπεζα της Ελλάδος θεωρεί πάντως πως οι πιέσεις στις τιμές των ακινήτων θα εξαρτηθούν από «τη διάρκεια των τρεχουσών ειδικών συνθηκών». Πόσο θα κρατήσει η πανδημία είναι εδώ το μεγάλο στοίχημα. Προειδοποίησε πάντως πως οι συνθήκες του κορονοϊού θα έχουν «ενδεχομένως σημαντικές, βραχυπρόθεσμα τουλάχιστον, επιδράσεις στην αγορά ακινήτων».
Ο κορονοϊός φρέναρε το ενισχυμένο επενδυτικό ενδιαφέρον τόσο για οικιστικές όσο και επαγγελματικές χρήσεις που σημειώθηκε όλο το 2019, συμπαρασύροντας προς τα πάνω τις τιμές των διαμερισμάτων αλλά και τα μισθώματα γραφείων και καταστημάτων.
Η εικόνα στη βραχυχρόνια μίσθωση είναι αντίστοιχη στην Ελλάδα με τη διεθνή εμπειρία. Πέρα από την AirBnb και τους ιδιοκτήτες που μετρούν σημαντικές απώλειες, σπεύδοντας να αποσύρουν μαζικά τα ακίνητά τους από την πλατφόρμα, πλήγμα υπέστη και η Blueground, προχωρώντας πρόσφατα στην απόλυση ή τη διαθεσιμότητα 130 εργαζομένων της.
Ο CEO του startup, Αλέξανδρος Χατζηελευθερίου, ανακοίνωσε την απόλυση του 1/4 του προσωπικού της, είτε μέσω αναστολής των συμβάσεων εργασίας είτε μέσω απόλυσής τους, «λόγω της κρίσης που αντιμετωπίζουν οι κλάδοι του τουρισμού, του real estate και άλλοι».
Τα απόνερα για την οικονομία από την τρομακτική υγειονομική κρίση δεν μπορούν να προσδιοριστούν όσο η κρίση εξελίσσεται πιο απειλητική από ποτέ.
Το Πανελλαδικό Δίκτυο Κτηματομεσιτών E-Real Estates κατέληξε πως θα υπάρξουν μειώσεις στις τιμές των ακινήτων, μιλώντας ακόμα και για μνήμες 2008. Τα ακίνητα της χώρας μας αναμένεται να επανεκτιμηθούν μετά το πέρας της πανδημίας, καθώς η αξία τους είχε καθοριστεί πριν από τον κορονοϊό.
Το real estate είναι ένα θολό τοπίο, καθώς διαμορφώνεται σε άμεση συνάρτηση με πληθώρα παραγόντων και συνθηκών τόσο της τοπικής όσο και της παγκόσμιας αγοράς. Τι θα κληρώσει εδώ ο κορονοϊός, θα φανεί τον αμέσως επόμενο καιρό…