Το ντοματόρυζο με βασιλικό και ελιές είναι ένα πιάτο που θυμίζει κλασικό ριζότο καθώς το ρύζι χυλώνει. Είναι ένα πιάτο πολύ νόστιμο γεμάτο βιταμίνες που τρώγεται ευχάριστα είτε στα πλαίσια της νηστείας είτε τους καλοκαιρινούς μήνες που η φρέσκια ντομάτα έχει την τιμητική της.
Η ντομάτα αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από νερό και βιολογικές ουσίες. Είναι πολύ φτωχή σε θερμίδες και για το λόγο αυτόν μια έξοχη τροφή για αδυνάτισμα. Η ντομάτα καλλιεργήθηκε συστηματικά για πρώτη φορά στην Κεντρική και Νότια Αμερική (Περού). Ήταν άγνωστη στην Ευρώπη μέχρι το 1544, οπότε και οι Ιταλοί της έδωσαν το όνομα «χρυσό μήλο», για το κίτρινο ή το πορτοκαλί χρώμα που είχε τότε η ώριμη ντομάτα. Στην Ελλάδα η ντομάτα ήρθε το 1818, όπως και η πατάτα.
Η ντομάτα έχει όξινη και ελαφρώς καυστική γεύση, ενώ σημαντική είναι η θρεπτική της αξία. Η ντομάτα είναι ευεργετική για την ανθρώπινη υγεία και κατέχει σπουδαία θέση στη διατροφή, διότι είναι πλούσια σε βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία που βοηθούν στην ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα, στην δυσκοιλιότητα, καθώς και στην ρύθμιση της χοληστερόλης.
Το ρύζι περιέχει πρωτεΐνη χαμηλής βιολογικής αξίας. Αυτό σημαίνει ότι η πρωτεΐνη του ρυζιού δεν περιέχει όλα τα αμινοξέα που είναι απαραίτητα για την ομαλή λειτουργία του οργανισμού, όπως η πρωτεΐνη του αυγού. Η λυσίνη είναι το αμινοξύ το οποίο λείπει από το ρύζι αλλά βρίσκεται σε μεγάλη ποσότητα στα όσπρια, ενώ είναι πλούσιο στο απαραίτητο αμινοξύ μεθειονίνη, στο οποίο δεν υπάρχει στα όσπρια, γι΄αυτό και ο συνδυασμός τους οδηγεί στην αλληλοσυμπλήρωση.
Όταν λοιπόν το ρύζι συνδυάζεται με τα όσπρια, όπως το ρεβιθόρυζο ή το φακόρυζο που καταναλώνεται σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, τότε συμπληρώνεται το προφίλ των αμινοξέων και αυξάνεται η βιολογική αξία της πρωτεΐνης που παίρνουμε από το συγκεκριμένο γεύμα.
Σε μια κατσαρόλα σοτάρουμε το κρεμμύδι με το ελαιόλαδο σε δυνατή φωτιά μέχρι να ροδίσει. Βάζουμε στην κατσαρόλα τις ντομάτες -τριμμένες στον τρίφτη- και τα ντοματάκια χοντροκομμένα μαζί με το χυμό τους. Προσθέτουμε στο φαγητό το ρύζι και το αλάτι. Χαμηλώνουμε τη φωτιά και μαγειρεύουμε για 25 λεπτά, ανακατεύοντας τακτικά μέχρι το ρύζι να πιει τα υγρά και να χυλώσει το ντοματόρυζο. Εκτός φωτιάς προσθέτουμε τις ελιές και το βασιλικό χοντροκομμένο. Ανακατεύουμε απαλά και σερβίρουμε με μπόλικο φρεσκοτριμμένο πιπέρι.
Εναλλακτικά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και κριθαράκι. Το ντοματόρυζο θα είναι εξίσου νόστιμο.