Η λαγάνα αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά εδέσματα της Καθαράς Δευτέρας και της Σαρακοστής. Οι μοναχοί φτιάχνουν παραδοσιακά την άζυμη εκδοχή της, χωρίς μαγιά, διατηρώντας την αυθεντικότητα και την απλότητα των υλικών. Η συνταγή αυτή, εύκολη και γρήγορη, απαιτεί λίγα υλικά και λίγο χρόνο προετοιμασίας, ενώ το αποτέλεσμα είναι ένα νόστιμο και τραγανό ψωμί, ιδανικό για να συνοδεύσει τα σαρακοστιανά εδέσματα.
Σε ένα βαθύ μπολ, διαλύουμε το ταχίνι στο χλιαρό νερό και προσθέτουμε το αλάτι και το σουσάμι. Σταδιακά ενσωματώνουμε το αλεύρι, ζυμώνοντας μέχρι να σχηματιστεί μια ελαστική ζύμη. Μπορεί να μη χρειαστεί όλη η ποσότητα του αλευριού.
Στη συνέχεια, στρώνουμε λαδόκολλα στη λαμαρίνα του φούρνου και πλάθουμε τη ζύμη σε σχήμα λαγάνας, πάχους περίπου μισού εκατοστού, δημιουργώντας τις χαρακτηριστικές δαχτυλιές στην επιφάνειά της. Την αφήνουμε σε ζεστό μέρος για περίπου 8 ώρες, ώστε να στεγνώσει ελαφρώς και να αποκτήσει την παραδοσιακή της υφή.
Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 190°C στον αέρα, αλείφουμε την επιφάνεια της λαγάνας με λίγο νερό, πασπαλίζουμε με σουσάμι και ψήνουμε για περίπου 40 λεπτά, μέχρι να αποκτήσει χρυσαφένιο χρώμα.
Η Καθαρά Δευτέρα σηματοδοτεί την έναρξη της Σαρακοστής, με το παραδοσιακό τραπέζι να περιλαμβάνει θαλασσινά, όσπρια, λαχανικά και τον κλασικό χαλβά. Φέτος, οι τιμές των σαρακοστιανών προϊόντων εμφανίζουν αυξήσεις, κυρίως στα κατεψυγμένα θαλασσινά και στον χαλβά, ενώ οι τιμές των οπωροκηπευτικών και των οσπρίων παραμένουν σταθερές.
Το κόστος ενός παραδοσιακού τραπεζιού για 8 άτομα, το οποίο περιλαμβάνει λαγάνα, σαλάτες, όσπρια, ταραμοσαλάτα, χαλβά και ποικιλία θαλασσινών, κυμαίνεται από 150 έως 180 ευρώ εάν προετοιμαστεί στο σπίτι.
Αντίθετα, το ίδιο γεύμα σε ένα μεζεδοπωλείο ανέρχεται σε 240 έως 320 ευρώ, λόγω των αυξημένων τιμών σε πρώτες ύλες και υπηρεσίες εστίασης.
Παρά τις αυξήσεις, η Καθαρά Δευτέρα παραμένει μια γιορτινή ημέρα, όπου το παραδοσιακό τραπέζι φέρνει κοντά οικογένεια και φίλους, τιμώντας τα έθιμα και τις γεύσεις της ελληνικής παράδοσης.
Η λαγάνα έχει την τιμητική της την Καθαρά Δευτέρα και έτσι δεν λείπει από κανένα τραπέζι, την πρώτη ημέρα της Σαρακοστής.
Ο Άκης Πετρετζίκης αποκαλύπτει τη συνταγή για σπιτική και εύκολη λαγάνα, για την Καθαρά Δευτέρα.
Συστατικά λαγάνας
500 γρ. σκληρό αλεύρι
350 ml νερό, σε θερμοκρασία δωματίου
10 γρ. ξηρή μαγιά
1 πρέζα κρυσταλλική ζάχαρη
12 γρ. αλάτι
2 κ.σ. ελαιόλαδο
Για το άλειμμα
2 κ.σ. νερό, σε θερμοκρασία δωματίου
1 κ.γ. κρυσταλλική ζάχαρη
σουσάμι
Ρίχνουμε σε ένα μπολ το νερό, τη μαγιά και τη ζάχαρη και ανακατεύουμε με ένα σύρμα.
Αφήνουμε στην άκρη για 15-20 λεπτά μέχρι να ενεργοποιηθεί η μαγιά.
Μόλις περάσουν τα 15 λεπτά, ρίχνουμε μέσα το αλεύρι, το αλάτι και το λάδι, και ανακατεύουμε με τα χέρια μας μέχρι να ομογενοποιηθεί η ζύμη. Το αλάτι δεν το βάζουμε από την αρχή για να μην κάψει τη μαγιά μας.
Ρίχνουμε σε ένα μπολ λίγο λάδι και στα χέρια μας αλεύρι.
Βάζουμε το ζυμάρι στο μπολ και καλύπτουμε με μεμβράνη.
Αφήνουμε στην άκρη να ξεκουραστεί για 30-45 λεπτά.
Βρέχουμε τα χέρια μας με λίγο νερό και ζυμώνουμε για 1-2 λεπτά την ζύμη στο μπολ μέχρι να γίνει λεία και ελαστική.
Καλύπτουμε με μεμβράνη και αφήνουμε να διπλασιαστεί σε όγκο, περίπου 1- 1 1/2 ώρα.
Μπορούμε να φτιάξουμε είτε 2 λεπτές λαγάνες είτε 1 πιο αφράτη!
Αφαιρούμε τη ζύμη από το μπολ και με ένα ίσιο μαχαίρι κόβουμε σε 2 ίσα κομμάτια τη ζύμη και απλώνουμε το κάθε κομμάτι πάνω σε μία λαδόκολλα. Αν θέλουμε να κάνουμε μια λαγάνα συνεχίζουμε τη διαδικασία χωρίς να κόψουμε τη ζύμη.
Ανοίγουμε με τη βοήθεια του πλάστη και λίγο αλευριού σε λαγάνες τόσο μεγάλες ώστε να χωράνε σε 2 ταψιά φούρνου αντίστοιχα.
Μεταφέρουμε τις λαγάνες μας σε 2 ταψιά με λαδόκολλα ανοίγοντας τες λίγο πάνω στο ταψί για να κρατήσουν το σχήμα τους κατά το ψήσιμο.
Ρίχνουμε σε ένα ένα μπολ το νερό και τη ζάχαρη και ανακατεύουμε με ένα κουτάλι για να φτιάξουμε το ζαχαρόνερο.
Αλείφουμε με ένα πινέλο τις λαγάνες με το ζαχαρόνερο και πασπαλίζουμε με το σουσάμι.
Περιμένουμε για 20-30 λεπτά να φουσκώσουν οι λαγάνες μας.
Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 220°C στον αέρα.
Πιέζουμε τις λαγάνες με το δάχτυλο μας κάνοντας τους δαχτυλιές για να πάρουν το σχήμα της λαγάνας.
Τις πασπαλίζουμε με ελαιόλαδο και ψήνουμε για 10-15 λεπτά αν ψήσουμε 2 λαγάνες και 20-25 λεπτά αν ψήσουμε 1.
Ρίχνουμε στον κάδο του μίξερ το νερό, τη μαγιά και τη ζάχαρη, και ανακατεύουμε με ένα σύρμα χειρός.
Αφήνουμε στην άκρη για 15-20 λεπτά μέχρι να ενεργοποιηθεί η μαγιά.
Ρίχνουμε μέσα το αλεύρι, το αλάτι και το λάδι, και χτυπάμε με τον γάντζο για 5-7 λεπτά. στην αρχή σε χαμηλή ταχύτητα και μετά σε δυνατή. Το αλάτι δεν το βάζουμε από την αρχή για να μην κάψει τη μαγιά μας.
Ρίχνουμε λάδι σε ένα μπολ και στα χέρια μας αλεύρι.
Βάζουμε το ζυμάρι στο μπολ και καλύπτουμε με διάφανη μεμβράνη.
Αφήνουμε στην άκρη μέχρι να διπλασιαστεί η ζύμη (περίπου για 1 ½ ώρα).
Αφαιρούμε τη ζύμη από το μπολ και με ένα ίσιο μαχαίρι κόβουμε σε 2 ίσα κομμάτια τη ζύμη.
Απλώνουμε το κάθε κομμάτι πάνω σε μία λαδόκολλα.
Ανοίγουμε με τη βοήθεια του πλάστη και λίγο αλευριού σε λαγάνες τόσο μεγάλες ώστε να χωράνε σε 2 ταψιά φούρνου.
Μεταφέρουμε τις λαγάνες μας σε 2 ταψιά με λαδόκολλα ανοίγοντας τες λίγο πάνω στο ταψί για να κρατήσουν το σχήμα τους κατά το ψήσιμο.
Ρίχνουμε σε ένα μπολ το νερό με τη ζάχαρη, και ανακατεύουμε με ένα κουτάλι για να φτιάξουμε το ζαχαρόνερο.
Αλείφουμε με ένα πινέλο τις λαγάνες με το ζαχαρόνερο και πασπαλίζουμε με το σουσάμι.
Περιμένουμε για 20 λεπτά να φουσκώσουν οι λαγάνες μας.
Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 220°C στον αέρα.
Πιέζουμε τις λαγάνες με το δάχτυλο μας κάνοντας τους δαχτυλιές για να πάρουν το σχήμα της λαγάνας.
Τις πασπαλίζουμε με ελαιόλαδο και ψήνουμε για 10-15 λεπτά.
![](data:image/svg+xml;charset=utf-8,<svg height="1920px" width="1536px" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" version="1.1"/>)
