Ο εικαστικός Σπύρος Λύτρας γεννήθηκε στην Ιτέα Φωκίδας το 1971. Σπούδασε ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Θεσσαλονίκης.
Της: Έπη Τρίμη
Αποφοίτησε το 1999 µε άριστα. Παρακολούθησε, στη συνέχεια, μαθήματα χαρακτικής και φωτογραφίας. Είναι μέλος του επιμελητηρίου εικαστικών τεχνών Ελλάδας και έχει διακριθεί σε πανελλήνιους διαγωνισμούς.
Έχει πραγματοποιήσει δέκα ατομικές εκθέσεις και έχει συμμετάσχει σε πληθώρα ομαδικών εκθέσεων και σε δημοπρασίες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έργα του βρίσκονται στην δημοτική πινακοθήκη Αθηνών, στους δήμους Θεσσαλονίκης, Μυκόνου, Σύρου και Ύδρας στο διεθνές αεροδρόμιο Αθηνών, καθώς και σε ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
Κύριε Λύτρα μιλήστε μας για την ατομική σας έκθεση με τίτλο: «ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ» στην Gallery Genesis.
Στην Gallery Genesis παρουσιάζω μια σειρά έργων μου με τίτλο «ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ». Πρόκειται για ανθρωποκεντρικά κυρίως έργα, που προσκαλούν τον θεατή να συνομιλήσει μαζί τους ανασύροντας μνήμες, αλλά και να αλληλεπιδράσει μ’ αυτά, δημιουργώντας τις δικές του ιστορίες…….
Γιατί έχετε επιλέξει να απεικονίζετε με αυτόν τον ιδιαίτερο τρόπο πρόσωπα;
Τα πολλαπλά επίπεδα – πρόσωπα κάθε μορφής τονίζουν τις διαφορετικές όψεις και χαρακτηριστικά που συγκροτούν κάθε άτομο – προσωπικότητα. Επιδιώκω μέσα από το παιχνίδι των βλεμμάτων και τις εκφράσεις, να δώσω την αφορμή στον παρατηρητή του έργου μου να φτιάξει τη δική του ιστορία για κάθε πρόσωπο και να βρει ίσως κοινά στοιχεία με τον ίδιο ή ανθρώπους που έχει συναντήσει.
Κύριε Λύτρα παρατήρησα πως αγαπάτε συγκεκριμένα χρώματα, τη φύση και τις γάτες. Θα ήθελα το σχόλιό σας.
Η επιλογή των χρωμάτων συντελεί στην ανάδειξη των νοημάτων που επιζητώ κάθε φορά να προβάλω και το μονοπάτι που οδηγεί στα εκάστοτε εικονιζόμενα πρόσωπα που αποτελούν και το επίκεντρο των έργων. Όσον αφορά την αγάπη στη φύση και τα ζώα, όπως οι σκύλοι και οι γάτες, οφείλονται αφενός σε βιώματα της παιδικής μου – και όχι μόνο – ηλικίας, αλλά και γιατί υποστηρίζω ότι ο σύγχρονος άνθρωπος των πολύβουων μεγαλουπόλεων και της καταναλωτικής κοινωνίας, έχει ανάγκη από την επαφή και επιστροφή στη φύση , για να ξεφύγει από την αλλοτρίωση και να βρει τα πραγματικά νοήματα της ζωής του.
Από πού αντλείτε την έμπνευσή σας και σε τι ψυχολογία πρέπει να βρίσκεστε ώστε να πάρετε στα χέρια σας τον καμβά και τα πινέλα;
Η έμπνευσή μου προέρχεται από προσωπικά βιώματα και αναμνήσεις αλλά κυρίως από την παρατήρηση ανθρώπων που συναντώ στην καθημερινότητά μου. Αφού συγκεντρώσω , συνδυάσω και επεξεργαστώ τέτοιες εικόνες, αρχίζω να δημιουργώ ανεξάρτητα από την ψυχολογία της στιγμής.
Κύριε Λύτρα σας έχει τύχει να ξεκινήσετε έναν πίνακα και να μην τον ολοκληρώσετε ποτέ;
Έχει τύχει να έχω αλλάξει έναν πίνακα και μάλιστα αρκετές φορές σε κάποιες περιπτώσεις , όπως και να έχω αφήσει μισοτελειωμένο ένα έργο για να το συνεχίσω , αφού απομακρυνθώ για κάποιο χρονικό διάστημα από αυτό, ώστε να το προσεγγίσω με πιο καθαρή ματιά. Δεν μου έχει συμβεί όμως ποτέ να μην έχω ολοκληρώσει κάποιο έργο.
Ποια ήταν η κριτική που σας στιγμάτισε στη μέχρι σήμερα πορεία σας;
Κατά τη διάρκεια της φοίτησής μου στην Α.Σ.Κ.Τ. συμμετείχα σε ένα διεθνές εκπαιδευτικό πρόγραμμα υπό την καθοδήγηση σημαντικών ξένων καθηγητών από διάφορα πανεπιστήμια. Φτάναμε στο τέλος του πολυήμερου προγράμματος και ενώ σε όλους τους συμμετέχοντες έδιναν οδηγίες, ασκούσαν κριτική κ.λ.π., σε εμένα περνούσαν, παρακολουθούσαν την εργασία μου, αλλά δεν μου είχαν πει ποτέ τίποτα. Όταν τους ρώτησα γιατί γίνεται αυτό, εκείνοι μου απάντησαν ότι με θεωρούν ήδη συνάδελφό τους και ολοκληρωμένο καλλιτέχνη.
Κύριε Λύτρα σε ποιο κοινό εκτιμάτε ότι απευθύνονται τα έργα σας;
Σε κάθε άνθρωπο ανεξαρτήτως κοινωνικής θέσης, μορφωτικού επιπέδου ή άλλης διάκρισης, που προβληματίζεται, που αναζητά απαντήσεις και διεξόδους στα προβλήματα και τις παθογένειες της σύγχρονης ζωής, που τον ενδιαφέρει ο συνάνθρωπος, η κοινωνία , το περιβάλλον και οραματίζεται ένα καλύτερο αύριο.
Σας θυμώνει όταν ένα δημιούργημά σας αγοράζεται από έναν συλλέκτη για επένδυση και όχι γιατί τον άγγιξε στην ψυχή;
Δε γνωρίζω το σύνολο των αγοραστών των έργων μου, όμως η πλειοψηφία των συλλεκτών που έχω γνωρίσει, επιλέγουν έργα μου που πραγματικά τους έχουν αγγίξει, προσδοκώντας βέβαια και σε μελλοντικές υπεραξίες. Αυτό άλλωστε συμβαίνει και σε κάθε είδους επένδυση που οι επενδυτές προχωρούν σε αυτή, μόνο αν τους ικανοποιεί και είναι σίγουροι ότι θα τους αποδώσει.
Διάβασα στο βιογραφικό σας ότι γεννηθήκατε στην Ιτέα. Πώς ήταν τα παιδικά σας χρόνια;
Τα παιδικά μου χρόνια στην Ιτέα τη δεκαετία του 1970 και ’80 ήταν ανέμελα, με πολύ παιχνίδι, άμεση επαφή με το φυσικό περιβάλλον, αλλά κυρίως σε ένα κοινωνικό περίγυρο που όλοι γνωρίζονταν με όλους, επικοινωνούσαν χωρίς καχυποψία, τα σπίτια ήταν πάντοτε ανοιχτά και ένιωθες ότι ανήκες σε μία μεγάλη οικογένεια.
Κύριε Λύτρα έχετε υποστεί κάποια στιγμή της ζωής σας τραύματα που δεν θέλετε να καταπιείτε, να τα αποσιωπήσετε ή να τα κουκουλώσετε;
Έχω γαλουχηθεί με την ιδέα ότι, εάν κάτι σε ενοχλήσει , πρέπει να το αντιμετωπίσεις άμεσα και να οδηγηθείς σε κάποια είδους «κάθαρση», ώστε να μην σου δημιουργούνται τραύματα. Πάντως όπως κάθε άνθρωπος, έχω βιώσει αρνητικές εμπειρίες, όπως απώλειες αγαπημένων προσώπων. Αυτές δεν προσπάθησα να τις «θάψω» στη λήθη αλλά αποτέλεσαν αφορμή για δημιουργικότητα και αυτός είναι ένας τρόπος να τα διατηρώ στη μνήμη μου.
Πότε ανακαλύψατε ότι έχετε έφεση στη ζωγραφική και ποια ήταν τα λόγια των γονέων σας όταν τους δηλώσατε ότι θέλετε να γίνεται εικαστικός;
Από πολύ μικρός ζωγράφιζα. Ήδη από τη Δευτέρα Δημοτικού μία εικαστικός που πραγματοποιούσε δράσεις με τα σχολεία της πόλης μου , με είχε ξεχωρίσει ανάμεσα στους μαθητές. Όταν έφτασε ο χρόνος των σπουδών, η επιλογή της σχολής Καλών Τεχνών ήταν για μένα συνειδητή απόφαση και μάλιστα μονόδρομος. Όταν το ανακοίνωσα στους γονείς μου δεν με απέτρεψαν αφού είχαν αντιληφθεί την κλίση μου. Με υποστήριξαν, απλά για να βεβαιωθούν ότι έχω πράγματι τη δυνατότητα να ασχοληθώ με τη ζωγραφική, ζήτησαν από τον θείο μου, Κώστα Νίτσο, να με φέρει σε επαφή με κάποιους καταξιωμένους ανθρώπους του χώρου. Έτσι συνάντησα τον Παναγιώτη Τέτση και το Δημήτρη Μυταρά, που ενθάρρυναν την επιλογή μου.
Η μητέρα σας Χρυσούλα Λύτρα ζωγράφιζε, επίσης. Σας άσκησε ποτέ κριτική ή σας έδωσε κάποια συμβουλή;
Η μητέρα μου άρχισε να ζωγραφίζει σε πολύ μεγάλη ηλικία (80 ετών), αλλά από την αρχή της σταδιοδρομίας μου , αν και δεν είχε γνώσεις από τον χώρο της τέχνης, ασκούσε πάντοτε εύστοχη κριτική στα έργα μου, είτε θετική είτε και αρνητική. Η συμβουλή της ήταν να προσπαθώ το έργο μου να είναι αληθινό, πριν από όλα να αρέσει σε εμένα και να χαίρομαι την πορεία της δημιουργίας του.
Κύριε Λύτρα αποφοιτήσατε από την σχολή καλών τεχνών με άριστα. Νιώσατε ποτέ την ανάγκη να μεταλαμπαδεύσετε τις γνώσεις σας;
Το να διδάσκεις είναι μοναδική εμπειρία και τα πρώτα χρόνια, μετά την αποφοίτησή μου το είχα κάνει. Διαπίστωσα όμως ότι απαιτούσε πολύ ενέργεια και χρόνο κι έτσι αποφάσισα να ασχοληθώ επαγγελματικά μόνο με τη ζωγραφική. Βέβαια είμαι πάντοτε πρόθυμος να καθοδηγήσω και να βοηθήσω, όπως μπορώ, με την εμπειρία και τις γνώσεις μου όποιους μου το ζητήσουν.
Ποια σημεία της Αθήνας θεωρείτε μαγευτικά και ποια της Ιτέας;
Πολλά σημεία της Αθήνας τα θεωρώ μαγευτικά. Ιδιαίτερα με γοητεύει το πολύβουο κέντρο της πόλης αλλά και γραφικά σημεία, όπως το Θησείο και η Πλάκα. Όσον αφορά στην Ιτέα, τη γειτονιά μου, τον παραδοσιακό ελαιώνα που την περιβάλλει και τον Κορινθιακό που ανοίγεται μπροστά της και είναι συνδεδεμένα με τα παιδικά μου βιώματα. Πάντως θεωρώ ότι κάθε σημείο ενός τόπου μπορεί να είναι «μαγευτικό » για κάποιον, ιδίως αν συνδυάσει το φυσικό και το ανθρωπογενές περιβάλλον με τους ανθρώπους που βρίσκονται και δρουν σε αυτό.
Τι είναι αυτό που σας τρομάζει και σας προβληματίζει σε σχέση με την επικαιρότητα;
Το τελευταίο διάστημα βιώνουμε καθημερινά αρνητικότατες και συχνά πρωτόγνωρες καταστάσεις. Τα αίτια αυτών είναι πολλά και λίγο πολύ γνωστά σε όλους. Αυτό όμως που με τρομάζει προσωπικά είναι η έλλειψη ενσυναίσθησης. Παρακολουθούμε τις εξελίξεις αποτρόπαιων υποθέσεων σαν θεατές σε ταινία, χωρίς να κάνουμε κάτι ουσιαστικό για τα εκάστοτε θύματα ή για να αποτρέψουμε ανάλογες καταστάσεις. Το ενδιαφέρον μας σταματά με το που θα «σκάσει» κάποια νέα υπόθεση . Το σίγουρο είναι ότι με όλα αυτά, χάνουμε ακόμη περισσότερο την εμπιστοσύνη στον συνάνθρωπό και οδηγούμαστε στον απομονωτισμό με ότι αυτό συνεπάγεται. Αποτελεί επιτακτική ανάγκη η άσκηση πίεσης στην πολιτεία, ώστε να ληφθούν τα θεσμικά μέτρα που θα προλαμβάνουν την εμφάνιση τέτοιων γεγονότων.
Θα προσφέρατε ποτέ έναν πίνακά σας σε δημοπρασία για έναν καλό σκοπό;
Το έχω κάνει, αφού βέβαια προηγουμένως έχω πειστεί για την εντιμότητα των εκπροσώπων του φορέα που το αιτείται και ότι τα έσοδα θα διατεθούν για τον σκοπό που προορίζονται.
Ποιο θα θέλατε να είναι το αποτύπωμα της ύπαρξής ως άνθρωπος και ως εικαστικός;
Ως άνθρωπος, συνέπεια και τιμιότητα στις ενέργειές μου και ως εικαστικός , διαχρονικότητα , όσον αφορά το έργο μου.
Πώς θα θέλατε να κλείσουμε τη συνέντευξή μας;
Να ευχηθούμε σε μια επόμενη συνέντευξη, η επικαιρότητα να είναι λιγότερο σκληρή από αυτήν που περιγράψατε και βιώνουμε σήμερα.
