Η Μαρίζα Κωχ γεννήθηκε στις 14 Μαρτίου 1944. Είναι Ελληνογερμανίδα ( πατέρας Γερμανός) συνθέτης, τραγουδίστρια και μουσικοπαιδαγωγός, μία από τις πιο καταξιωμένες Ελληνίδες τραγουδίστριες, γνωστή παράλληλα και για τη συνθετική και στιχουργική της δουλειά, που περιέχεται μέσα σε 23 προσωπικούς της δίσκους.
Της: Έπη Τρίμη
Τα πρώτα μουσικά ερεθίσματα της Μαρίζας Κωχ ήταν η βυζαντινή μουσική και τα νησιώτικα τραγούδια στη Σαντορίνη όπου έζησε μέχρι τα εφηβικά της χρόνια. Υπηρέτησε την ελληνική παραδοσιακή μουσική με το πολύ ιδιαίτερο προσωπικό της ύφος, εισάγοντας τον ηλεκτρικό ήχο στις διασκευές της.
Ο έρωτας των γονέων της
Παιδί του πολέμου είναι και η ίδια. Γονείς της μια Ελληνίδα και ένας Γερμανός. Χρόνια κουβαλούσε αυτό το μυστικό. Όχι πια. Τώρα ανοίγει την καρδιά της και το μοιράζεται. Στο «Ξανθό κορίτσι της Σαντορίνης», ωσεί παρών –αν και το όνομά του δεν αναφέρεται– είναι ο Γερμανός πατέρας της. Ένας ωραίος άντρας που μιλούσε αρχαία ελληνικά και ερωτεύτηκε κεραυνοβόλα τη Σαντορινιά Μαργαρίτα, κόρη παπά, όταν την αντίκρισε σε ένα φωτογραφείο της πλατείας Καρύτση, τρεις μήνες αφότου είχαν μπει οι Γερμανοί στην Αθήνα. Έζησαν τέσσερα χρόνια μαζί, σε ένα σπίτι στην Ιπποκράτους, και απέκτησαν δύο κόρες που υπεραγαπούσαν. Το φθινόπωρο του 1944, με την οπισθοχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων, τα ίχνη του χάθηκαν. Η Μαργαρίτα φόρεσε μαύρα. Και δεν τα ξαναέβγαλε ποτέ. Ήταν σίγουρη πως ήταν νεκρός.
Η γέννηση του γιου της στα 14
“Από την Κρήτη ήρθε στην Σαντορίνη ο Στυλιανός Αναστασάκης, 18 ετών αυτός, στα 13 εγώ. Με είδε κι άρχισε να μου κάνει καντάδες με μαντινάδες. Έτσι έμαθα κι εγώ να τραγουδώ κρητικές μαντινάδες! Θυμάμαι ότι το ‘σκαγα από κει που κοιμόμασταν όλοι στρωματσάδα κι έλεγα ότι πάω μέχρι την κουζίνα, αλλά κρεμιόμουν απ’ το παράθυρο για ν’ ακούσω τον Στυλιανό – τραγουδούσα κι εγώ μαζί του, αυτό γινόταν συνέχεια και δεν αφήναμε άνθρωπο να κοιμηθεί στο χωριό. Όταν τον κάλεσε ο θείος μου στο σπίτι του να του κάνει παρατήρηση, του είπε ο Στυλιανός: «Μα, τι άλλο να κάνω για να μου τη δώσετε;». «Δεν μπορεί» απάντησε ο θείος «γιατί δεν ξέρουμε από πού κρατάει η σκούφια σου. Μόνο αν μας φέρεις τη μάνα σου και τον πατέρα σου απ’ την Κρήτη». Πάει ο καημένος και φέρνει την αδερφή του τη μεγάλη. Μένει μαζί κι αυτή, γινόμαστε οικογένεια και στα 14 μου φέρνω στον κόσμο τον γιο μου τον Μανώλη! Στα 16 μου ερχόμαστε στην Αθήνα, ο Στυλιανός πιάνει δουλειά υπάλληλος κι εγώ γίνομαι βιβλιοδέτρια. Με βάση εκείνα τα ένσημα παίρνω ακόμα τη σύνταξη του βιβλιοδέτη”, είχε πει η Μαρίζα Κωχ.
Η επαγγελματική πορεία
Η μουσική της γραφή στα λαϊκά της τραγούδια φέρει επιρροές από το έργο του Βασίλη Τσιτσάνη, και ως ερμηνεύτρια εντάσσει συχνά στα ρεσιτάλ της τραγούδια του. Μελοποίησε ποίηση Σαπφούς, Κώστα Βάρναλη, του Έλληνα ποιητή των θαλασσών Νίκου Καββαδία και του Γιώργου Σαραντάρη.
Το τραγούδι διαμαρτυρίας στη Eurovision
Το 1976, με «παραγγελία» του Μάνου Χατζιδάκι, η Μαρίζα Κωχ συνέθεσε μια μπαλάντα διαμαρτυρίας για την τουρκική εισβολή στην Κύπρο με τίτλο «Παναγιά μου – Παναγιά μου» και συμμετείχε με το τραγούδι αυτό στο διαγωνισμό της Eurovision στη Χάγη. Η ίδια είχε πει σχετικά: “Στη Χάγη ξεκίνησαν πορείες διαμαρτυρίας από τους Τούρκους σε όλες τις γειτονικές χώρες της Ευρώπης κατά της ελληνικής συμμετοχής. Όταν παίχτηκε το κομμάτι μας, η τουρκική τηλεόραση έριξε χορό της κοιλιάς. Προηγουμένως με έπιασαν οι διοργανωτές και μου είπαν να μη βγω γιατί σύμφωνα με πληροφορίες υπήρχε ελεύθερος σκοπευτής μέσα στην αίθουσα και κινδύνευε η ζωή μου. Βγήκα με υπογραφή, δηλαδή ότι τραγουδώ με δική μου ευθύνη. Δεν γινόταν να κάνω πίσω, το μήνυμα έπρεπε να το πάρει ολόκληρη η Ευρώπη. Θυμάμαι ότι η Αγγλία μας έδωσε μηδέν, ενώ η Γαλλία δεκάρι, εν ολίγοις οι χώρες πήραν ξεκάθαρη πολιτική θέση”.
Οι τουρνέ
Από τη δεκαετία του 1970 η Μαρίζα Κωχ άρχισε να ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο τραγουδώντας στα μεγαλύτερα θέατρα και σε αναγνωρισμένα μουσικά φεστιβάλ στη Δυτική Ευρώπη, στη Ρωσία, τον Καναδά, τις ΗΠΑ, τη Λατινική Αμερική, την Αυστραλία, την Ινδία, τη Μέση Ανατολή, και την Αφρική ως πρέσβειρα της ελληνικής μουσικής. Το 1980 υπήρξε η πρώτη τραγουδίστρια της Δύσης που εμφανίστηκε στην Κίνα και στο πλαίσιο διεθνών πολιτιστικών ανταλλαγών εκπροσώπησε την Ελλάδα στο Πεκίνο με αντίστοιχη εμφάνιση της Όπερας του Πεκίνου στην Αθήνα.
Η βράβευση
Το 2009 η Μαρίζα Κωχ εκπροσώπησε την Ελλάδα στο φεστιβάλ International Country Music Week που διεξάγεται στην ιδιαίτερη πατρίδα του Μάο: εκεί διακρίθηκε ανάμεσα σε συμμετοχές 32 χωρών από τις πέντε ηπείρους, και της απονεμήθη το βραβείο «Best Singer». Το καλοκαίρι του 2010 ταξίδεψε και πάλι στην Κίνα ως εκπρόσωπος της Ελληνικής Ένωσης για την Μουσική Εκπαίδευση (της οποίας είναι επίτιμο μέλος), προκειμένου να παρευρεθεί στις εργασίες του 29ου Παγκόσμιου Συνεδρίου της ISME για την μουσική εκπαίδευση. Με το πέρας του Συνεδρίου παρέλαβε, με όλη την Ελληνική αποστολή, την σημαία του 30ου Συνεδρίου, το οποίο διεξάχθηκε το 2012 στην Ελλάδα.
Η τιμητική βράβευση από την UNESCO
Το 1996 δημιούργησε το «Κέντρο Βιωματικής Μουσικής Κίνησης και Λόγου: Μαρίζα Κωχ» και την «Παιδική χορωδία παραδοσιακού τραγουδιού» στο Ωδείο Αθηνών. Έχει εκδώσει τρία βιβλία για παιδιά: Η γοργόνα ταξιδεύει το μικρό Αλέξανδρο, Με τη Μαρίζα τραγουδώ, ελληνικά μαθαίνω, Το πάπλωμα με τα χρυσά κουδούνια, κι έχει ανεβάσει μουσικοθεατρικές παραστάσεις σε όλη την Ελλάδα. Το έργο της ως πρωτότυπη μουσική εργασία για παιδιά βρίσκεται πλέον στη διδακτέα ύλη του εκπαιδευτικού προγράμματος του τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου.
Έχει τιμηθεί: για το μουσικοπαιδαγωγικό της έργο από την UNESCO ως Ελληνίδα Δημιουργός από το Πανεπιστήμιο Cornell της Νέας Υόρκης, από το Πανεπιστήμιο Πάτρας και από την Ένωση Ελλήνων Μουσικών για την Εκπαίδευση, όπως επίσης και από πολλούς Πολιτιστικούς Συλλόγους. Είναι επίτιμο μέλος της Ελληνικής Ένωσης για τη Μουσική Εκπαίδευση και επίτιμο μέλος της Θηραϊκής Εταιρείας Επιστημών Γραμμάτων και Τεχνών, ενώ διετέλεσε και μέλος της Καλλιτεχνικής Επιτροπής των Μουσικών Σχολείων στην Ελλάδα.
Πηγές: wikipedia | «Το ξανθό κορίτσι της Σαντορίνης», εκδόσεις Μεταίχμιο | lifo |
