H Μαριλένα Τριανταφυλλίδου, σκηνοθέτρια και καλλιτεχνική διευθύντρια της ομάδας Artika, μιλάει στο enimerotiko.gr και στη δημοσιογράφο Έπη Τρίμη για την παράσταση «…και βγαίνω» η οποία ξεκίνησε από τον Οκτώβριο στου studio Μαυρομιχάλη.
Κυρία Τριανταφυλλίδου πώς επιλέξατε να σκηνοθετήσετε την παράσταση «…και βγαίνω»;
Ιδέες προκύπτουν ανά πάσα ώρα και στιγμή με κάθε αφορμή: άλλες τις συζητάμε μεταξύ μας, άλλες τις καταγράφουμε σε μικρές ή μεγαλύτερες σημειώσεις, άλλες τις προτείνουμε, άλλες τις υλοποιούμε, και άλλες μένουν στο συρτάρι ή στο μυαλό μας και περιμένουν. Η παράσταση «…και βγαίνω» είναι μία ιδέα η οποία πρωτοεμφανίστηκε πριν 4 χρόνια περίπου. Την είχαμε προτείνει σε ένα μεγάλο οργανισμό της χώρας μας ύστερα από αίτημά τους. Για διάφορους λόγους δεν μπόρεσε να πραγματοποιηθεί και έτσι, αποφασίσαμε να την προτείνουμε στον Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού στο πλαίσιο υποβολής προτάσεων για τις θεατρικές παραγωγές του 2021-22, από όπου έγινε δεκτή με μεγάλη μας χαρά, και ιδού!
Ποια είναι τα μηνύματα που θέλετε να περάσετε στους θεατές;
Στην καινούρια μας αυτή παράστασή μας απασχόλησε το «μέσα» και το «έξω», του «Εγώ́» και ο «άλλος», το πέρασμα από το ένα στο άλλο και η στιγμή που αυτά τα δύο συναντιόνται ως κομμάτια του ίδιου κόσμου. Το μήνυμα που θέλουμε να περάσουμε, είναι πως στη ζωή μας προχωράμε παρέα με τους φόβους μας και πως κάθε βήμα που κάνουμε, όσο μικρό ή μεγάλο, μας ενδυναμώνει και μας ετοιμάζει για κάτι μεγαλύτερο.
Τι σας γοήτευσε και τι σας δυσκόλεψε δημιουργικά;
Νομίζω πως αποτελεί πάντα μία πρόκληση, και από αυτή την άποψη είναι και δύσκολο και γοητευτικό, πώς θα φτιάξουμε κάτι που θα μπορεί να απευθυνθεί σε τόσο νεαρές ηλικίες χωρίς να είναι απλοϊκό. Είναι κάτι που μας απασχόλησε πολύ και σε αυτή την παράσταση, και στο οποίο σταθήκαμε ιδιαιτέρως με την Κατερίνα Αλεξάκη, δραματουργού της παράστασης, πως δηλαδή θα φτιάξουμε κάτι καθαρό, απλό, με συνοχή, χωρίς όμως να είναι υπεραπλουστευμένο.
Πώς ήταν η συνεργασία σας με τους ηθοποιούς Μαρία Μπαλούτσου και Βασίλη Καζή και με ποιον εκ των δύο έχετε καλύτερη χημεία ή καλλιτεχνική ταύτιση;
Ο Βασίλης είναι μέλος της ομάδας, γνωριζόμαστε και πορευόμαστε πολλά χρόνια μαζί, πριν ακόμα πάει στη δραματική σχολή. Η σχέση μας έχει όλα τα θετικά χαρακτηριστικά μιας σχέσης που έχει διάρκεια στον χρόνο, αλλά δεν έχει, ακόμα τουλάχιστον, και εύχομαι να μην αποκτήσει ούτε στο μέλλον, τα αρνητικά της. Είναι εξαιρετικά ταλαντούχος μουσικός και ηθοποιός, ευαίσθητος και ανήσυχος. Η Μαρία Μπαλούτσου είναι νεότερη συνεργάτιδα της ομάδας, έχουμε, όμως, ήδη δουλέψει σε τρεις παραγωγές μαζί. Αυτό, νομίζω από μόνο του μαρτυράει πολλά. Είναι πολυτάλαντη, έμπειρη, επαγγελματίας στη δουλειά της γνωρίζοντας όμως πολύ καλά και τί θα πει ομάδα και συνεργασία.
Η ομάδα Artika εδώ και πολλά χρόνια ασχολείται με την παραγωγή παραστάσεων βρεφικής και νηπιακής ηλικίας. Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να κρατηθεί αμείωτο το ενδιαφέρον του λιλιπούτιου θεατή;
Μπορεί η προσοχή των παιδιών σε αυτή την ηλικία να διασπάται εύκολα, από την άλλη πλευρά όμως έχουν ανεξάντλητη περιέργεια για τον κόσμο που τους περιβάλλει, επομένως μπορείς εύκολα να τους κεντρίσεις το ενδιαφέρον. Το βάρος πέφτει πάνω μας για το τι θα τους προσφέρουμε.
Από ποια ηλικία είναι γόνιμο ένας άνθρωπος να πηγαίνει στο θέατρο και πόσο τον βοηθά στο να διαμορφώσει μια υγιή προσωπικότητα;
Μα από την αρχή φυσικά! Αρκεί να πηγαίνει σε θεάματα που σέβονται τις ιδιαίτερες ανάγκες και ευαισθησίες της ηλικίας του. Η γνωριμία με το θέατρο και τον κώδικά του σε μία τόσο μικρή ηλικία διαμορφώνει τις πιο στέρεες βάσεις για τη δημιουργία ενός μελλοντικού κοινού το οποίο θα είναι σε θέση να δεχθεί περισσότερα ερεθίσματα, να διευρύνει τη φαντασία και τον συναισθηματικό του κόσμο, να αποκτήσει κριτική σκέψη, και να έρθει σε μία ουσιαστικότερη επικοινωνία με τον εαυτό του και τους γύρω του.
Ποιο ήταν το έναυσμα για να ασχοληθείτε με τη σκηνοθεσία και τι συγκινήσεις νιώσατε μέσα από τη δουλειά σας όλα αυτά τα χρόνια;
Ένα πρακτικό εμπόδιο που ήθελα να ξεπεραστεί πάσει θυσία με οδήγησε στη σκηνοθεσία, το γεγονός ότι η επί χρόνια φίλη, συνεργάτιδα και συνιδρύτρια της Artika, Κατερίνα Αλεξάκη, η οποία και είχε σκηνοθετήσει τις πρώτες παραστάσεις της ομάδας, μετά από τα 4 πρώτα χρόνια λειτουργίας της, για λόγους προσωπικούς, αποφάσισε να μετακομίσει στη Νέα Υόρκη. Επειδή, λοιπόν, η απουσία της δεν θα ήταν προσωρινή και εγώ εδώ καιγόμουν να συνεχίσουμε τη δουλειά που είχαμε ξεκινήσει, αποφάσισα να κάνω τη στροφή στη σκηνοθεσία. Έτσι, ύστερα από μία παύση τριών χρόνων κατά τους οποίους τεκνοποιήσαμε και οι δύο, καταφέραμε να βρεθούμε πάλι για δύο μήνες και να σκηνοθετήσουμε μαζί την επόμενη παράσταση, το «Καληνύχτα μέρα», μια δουλειά που αγαπήθηκε πάρα πολύ από το κοινό, και παιζόταν επί πέντε χρόνια! Στη συνέχεια ήρθε και το «Κάτι σαν κήπος», η πρώτη αμιγώς δική μου σκηνοθεσία.
Οι επιχορηγήσεις που δίνονται στους καλλιτέχνες είναι αμελητέες. Πώς μπορεί ένας δημιουργός ή ένας ηθοποιός να αντέξει το ψυχικό κόστος που απορρέει από την αστάθεια της δουλειάς του για να γεμίσει η καρδιά του «φως» προκειμένου να δημιουργήσει;
Η δημιουργία αγαπάει το φως, αγαπάει και το σκοτάδι. Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι θα πρέπει οι καλλιτέχνες να ζουν σε τέτοιες συνθήκες για να τρέφεται ένας μέρος της δημιουργικότητάς τους. Πράγματι, χρειάζεται μεγάλο ψυχικό σθένος για να αντέξεις σε αυτό τον χώρο. Τί με έχει κρατήσει εμένα ζωντανή 21 χρόνια που εργάζομαι σε αυτό τον χώρο είτε ως τραγουδίστρια, είτε ως ηθοποιός, είτε ως σκηνοθέτρια; Το γεγονός πως όταν μπαίνω στο θέατρο, στην πρόβα ή στην παράσταση, ως δια μαγείας, εξαφανίζεται όλη η μουντή καθημερινότητα από μπροστά μου, κάθε έγνοια και κάθε πεζός ρεαλισμός. Είναι σα να περνάω μία πόρτα και ξαφνικά όλα ανατρέπονται, όλα είναι πιθανά και όλα μπορούν να συμβούν. Σα να κάνεις αποτοξίνωση και να καθαρίζει το σώμα και το μυαλό από όλα τα βλαβερά και τοξικά στοιχεία του.
Ποια είναι τα προσεχή καλλιτεχνικά σχέδια της ομάδας Artika;
Αυτή την περίοδο, εκτός από τις παραστάσεις που παρουσιάζουμε, δουλεύουμε πυρετωδώς για ένα πολύ σημαντικό γεγονός. Πρόκειται για το «1ο Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου και Παραστατικών Τεχνών για Πολύ Νεαρό Κοινό Ηλικίας 0 έως 6 χρονών» που θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα τον Μάιο του 2023. Είμαστε πολύ ενθουσιασμένοι με το γεγονός αυτό που προσδοκούμε να φέρει στο προσκήνιο το κοινό των παιδιών που βρίσκονται στην προσχολική ηλικία, να αναδείξει την ανάγκη του ανθρώπου να έρχεται σε επαφή με το θέατρο και την τέχνη εν γένει, από την αρχή της ζωής του και να γνωρίσει στο ελληνικό κοινό τη δουλειά ξένων καλλιτεχνών και διαφορετικά είδη παραστάσεων. Το φεστιβάλ θα πλαισιώσουν παραστάσεις, ομιλίες-συζητήσεις και εργαστήρια και θα πραγματοποιηθεί με την αιγίδα και την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και του Creative Europe 2018-2022 στο πλαίσιο του προγράμματος Mapping, και με την αιγίδα του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Στο πλαίσιο του φεστιβάλ πρόκειται να ξεκινήσει τον Δεκέμβριο το εργαστήριο «Νέοι Καλλιτέχνες Δημιουργούν για τις Πολύ Νεαρές Ηλικίες 0-6», το οποίο θα συντονίσουμε μαζί με την Κατερίνα Αλεξάκη, όπου θα επιχειρήσουμε να εξερευνήσουμε τους κώδικες αυτού του ιδιαίτερου είδους μέσα από τη θεωρία, αλλά και την πράξη.
Το εργαστήριο απευθύνεται σε καλλιτέχνες (σκηνοθέτες, ηθοποιούς, χορευτές, κλπ), παιδαγωγούς και φοιτητές καλλιτεχνικών σχολών, και θα διαρκέσει έως τον Μάιο του 2023, οπότε οι συμμετέχοντες θα έχουν την δυνατότητα να παρουσιάσουν τη δουλειά τους κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ. Περισσότερες πληροφορίες για όλα αυτά μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα μας.
Θα σας ενδιέφερε να σκηνοθετήσετε για την τηλεόραση;
Με πιάνετε εξ απροόπτου, δε νομίζω, δεν ξέρω. Θαυμάζω όταν βλέπω μία ωραία σκηνοθεσία στην τηλεόραση, αλλά δεν γνωρίζω καθόλου αυτό το μέσο και δεν το είχα σκεφτεί ποτέ… μέχρι τώρα!
Τι σας συγκινεί και τι σας τρομάζει στην καθημερινότητά σας;
Με συγκινεί αφάνταστα η μητρότητα. Η καθημερινότητα όταν μεγαλώνεις ένα παιδί, όσο δύσκολη και να είναι, είναι μία συνεχής πορεία ανακάλυψης, είναι σα να σου δίνεται η δυνατότητα να ξαναζήσεις της ζωή σου από την αρχή. Με τρομάζουν η συνήθεια, η επανάληψη και το πόσο γρήγορα περνάει ο χρόνος.
Θα ήθελα το σχόλιό σας σχετικά με τις άπειρες γυναικοκτονίες τους βιασμούς παιδιών και την αύξηση της βίας.
Θέλω να πιστεύω πως δεν υπάρχει αύξηση της βίας, αλλά πως πρόκειται για τη σκοτεινή πλευρά του ανθρώπου, γιατί υπάρχει και την έχουμε όλοι, η οποία πλέον έρχεται στο φως, τη βλέπουμε και την αναγνωρίζουμε. Όσο ο άνθρωπος αποκτά μεγαλύτερη συνειδητότητα του εαυτού του, τόσο μπορούμε να ελπίζουμε ότι στο μέλλον θα επιλέγει περισσότερο τη φωτεινή του πλευρά. Μέχρι τότε όμως, οι πιο ευάλωτοι κινδυνεύουν, η έμφυλη οικογενειακή βία και οι γυναικοκτονίες οργιάζουν, τα παιδιά παραμένουν απροστάτευτα, θύματα κυκλωμάτων, κακοποίησης και εκμετάλλευσης. Οι αριθμοί σοκάρουν. Αυτό αποτελεί μία παταγώδη αποτυχία της κοινωνίας και της πολιτείας μας. Και είμαστε όλοι υπεύθυνοι γι’ αυτό.
Χρειάζονται δομές που θα μπορούν πραγματικά και ουσιαστικά να φροντίσουν τα κακοποιημένα παιδιά, σχολεία με ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς που θα μπορούν να εντοπίσουν τέτοιες περιπτώσεις, σεξουαλική διαπαιδαγώγηση και σωστή ενημέρωση. Χρειάζεται ένα κατάλληλο νομικό πλαίσιο που θα λειτουργεί ανασταλτικά και προληπτικά. Εν ολίγοις, χρειάζεται ένα εθνικό σχέδιο.
Για ποιους ανθρώπους ή ποια γεγονότα νιώθετε βαθιά ευγνωμοσύνη;
Για όλους τους ανθρώπους που πίστεψαν σε μένα και με στήριξαν όλα αυτά τα χρόνια, γονείς, φίλοι, και δάσκαλοι. Για την ομάδα μου, την Artika, την Κατερίνα Αλεξάκη, τον Βασίλη Καζή και την Κλεονίκη Καραχάλιου, με τους οποίους μοιραζόμαστε ένα κοινό όνειρο, και τραβάμε ο ένας το χέρι του άλλου τις δύσκολες στιγμές. Έχουμε πολλά ακόμα να μάθουμε. Και για τον γιο μου που έγινε ο καθρέφτης μου και μου άλλαξε τη ζωή.
Πώς θα θέλατε να κλείσουμε τη συνέντευξή μας;
Λέμε ναι στο θέατρο και στην τέχνη από την αρχή στη ζωή του ανθρώπου!
Λίγα λόγια για την παράσταση «… και βγαίνω!»
H πολιτιστική εταιρία Artika παρουσιάζει την παράσταση «… και βγαίνω», θέατρο με ζωντανή μουσική και χορό για θεατές από 10 μηνών, από το Σάββατο 15 Οκτωβρίου στο Studio Mαυρομιχάλη.
Λίγα λόγια για το έργο:
Μέσα είναι όμορφα, ήρεμα, ζεστά.
Έξω είναι … απαπα! Δεν θέλω να βγω.
Θέλω όμως να δω … ν’ αγγίξω … να εξερευνήσω … να ανακαλύψω …
Παίρνω φόρα … και βγαίνω!
Πώς αντιλαμβάνονται και ανακαλύπτουν τα πολύ νεαρά παιδιά τον κόσμο των μεγάλων;
Πώς βοηθάει η φαντασία την κατανόηση της πραγματικότητας;
Πού τελειώνει το «Εγώ» και που αρχίζει ο κόσμος;
Με όχημα αυτά τα ερωτήματα η παράσταση «… και βγαίνω» γίνεται σημείο συνάντησης του «μέσα» και του «έξω», του «Εγώ́» και του «άλλου», κομμάτια του ίδιου κόσμου.
Η παράσταση πραγματοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος «Mapping – a map on the aesthetics of performing arts for early years», με την υποστήριξη του ΥΠΠΟΑ και του Creative Europe.
Στοιχεία παράστασης:
Σκηνοθεσία: Μαριλένα Τριανταφυλλίδου
Δραματουργία: Κατερίνα Αλεξάκη
Χορογραφία: Ίριδα Κυριακοπούλου
Μουσική: Βασίλης Καζής
Σκηνογραφία / Ενδυματολογία: Γεωργία Μπούρδα
Φωτισμοί: Γιώργος Αγιαννίτης
Ερμηνεία: Μαρία Μπαλούτσου, Βασίλης Καζής
Φωτογραφίες: Βασίλης Κωνσταντίνου
Υπεύθυνος Επικοινωνίας: Αντώνης Κοκολάκης
Οργάνωση παραγωγής: Artika
Ημέρες και ώρες παραστάσεων:
Κάθε Σάββατο στις 5:30 μ.μ.
Παραστάσεις καθημερινά για τα σχολεία στο θέατρο ή στο χώρο σας: 6908881527
Προπώληση εισιτηρίων:
https://www.ticketservices.gr/event/omada–artika–kai–vgaino/
Τιμές εισιτηρίων:
Κανονικό: 10€ – Μειωμένο (Ανεργίας, Ομαδικό 15 άτομα+): 8€
Διάρκεια παράστασης: 35΄
Σελίδα της ομάδας στο Facebook: Artika Theatre Company
Ιστοσελίδα: http://www.artika.co/
Λίγα λόγια για την Artika:
H Artika, η ομάδα που έφερε το θέατρο για τις πολύ μικρές ηλικίες στην Ελλάδα, κλείνει 16 χρόνια καλλιτεχνικής πορείας και δημιουργίας. Είναι μέλος του Small Size Network και του μεγάλου Ευρωπαϊκού προγράμματος «Mapping – a map on the aesthetics of performing arts for early years», Creative Europe 2018-2022. H ομάδα έχει δημιουργήσει θεατρικές παραστάσεις για νεαρές ηλικίες και ενήλικες, καθώς και καλλιτεχνικά βιωματικά εργαστήρια. Έχει κληθεί να συμμετάσχει σε φεστιβάλ στο εξωτερικό στην Ιταλία (La Baracca Testoni Ragazzi), τη Γερμανία (Helios Theater), την Ουγγαρία (Kolibri Theatre Festival, 10th Jubilee Assitez International Children’s And Youth Theatre Biennial), τη Ρουμανία (Teatrul Ion Creanga), τη Γαλλία (Ville de Limoges) και το Ιράν (Isfahan Theater Festival).
Το θεατρική περίοδο 2022-23 το καλλιτεχνικό πρόγραμμα της ομάδας περιλαμβάνει εκτός από το «…και βγαίνω» τις παραστάσεις: «Camp 22» για εφήβους και ενήλικες και «Μια θαυμάσια ημέρα» για θεατές 3+, το εργαστήριο «Νέοι καλλιτέχνες δημιουργούν για τις πολύ νεαρές ηλικίες» ενώ τον Μάιο του 2023 η ομάδα θα παρουσιάσει το «1ο Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου και Παραστατικών Τεχνών για πολύ νεαρό κοινό ηλικίας 0 έως 6 χρονών».
Επιθυμία μας είναι η δημιουργία ενός θεάματος που να απευθύνεται σε όλους, ανεξαρτήτως ηλικίας, ένα θέατρο ελεύθερο και ποιητικό.