Κηδεία Μίκη Θεοδωράκη: Τον μεγάλο Έλληνα συνθέτη οδήγησαν στην τελευταία του κατοικία στον Γαλατά Χανίων, τηρώντας ένα παλιό έθιμο, κρατώντας ένα μπολ που περιείχε σιτάρι.
Ειδικότερα, φίλοι, συγγενείς και παριστάμενοι στην τελετή, κρατούσαν ένα μπολ που περιείχε σιτάρι, το οποίο έριξαν στον τάφο μετά το πέρας του ενταφιασμού και λίγο πριν όλοι ρίξουν χώμα και λουλούδια και αφού ο ιερέας έχει περιχύσει με έλαιο και με χώμα σταυροειδώς.
Το σιτάρι είναι παλιό χριστιανικό έθιμο και συμβολίζει το ανθρώπινο σώμα, επειδή το ανθρώπινο σώμα τρέφεται και αυξάνει με το σιτάρι.
Το σιτάρι “εφθός σίτος” ή “εψιτός σίτος” συμβολίζει το νεκρό σώμα που θάβεται στη Γη και την ανάσταση των νεκρών.
Ο μακάριος Παύλος αναφέρει στην προς Κορινθίους Α’ επιστολή (κεφάλαιο 16) : “Εκείνο που εσύ σπέρνεις δεν ζωογονείται, εάν πρώτα δεν πεθάνει”, και τούτο, γιατί θάβεται στη γη το νεκρό σώμα και σαπίζει, όπως ακριβώς συμβαίνει και με το σπυρί του σιταριού.
Δηλαδή όπως ένα σπυρί σιταριού για να φυτρώσει πρέπει πρώτα να θαφτεί στη γη και να σαπίσει, έτσι και ο άνθρωπος πρώτα να φύγει από τη ζωή και να θαφτεί και έπειτα να έρθει η ώρα που θα αναστηθεί.
Τι γίνεται ως προς τα τριήμερα μνημόσυνα κεκοιμημένων των οποίων δεν έγινε η ταφή την πρώτη ή τη δεύτερη ή και την τρίτη ημέρα από της κοιμήσεως τους λόγω ανάγκης.
Σύμφωνα με την παράδοση εφόσον η ταφή συμπέσει με τα τριήμερο του θανάτου όπου γίνεται ξεχωριστό τρισάγιο (“τριήμερα”) όπως και στις εννιά ημέρες (“εννιάμερα”) από τον θάνατο του νεκρού, είθιστε πριν τον τελευταίο αποχαιρετισμό να ρίχνουμε βραστό σιτάρι και συμβολίζει το ταξίδι της ψυχής από τη γη στον ουρανό.
Όταν τελικά ο άνθρωπος πεθαίνει χωρίζεται η ψυχή από το σώμα. ” Οίμοι, οίον αγώνα έχει η ψυχή χωριζομένη εκ του σώματος ” λέει ένα ιδιόμελο της Νεκρώσιμης Ακολουθίας για να δείξει ότι ο πραγματικός αγώνας τώρα αρχίζει για την ψυχή.
Εκείνη τη στιγμή τη ψυχή παραλαμβάνει ο Φύλακας Άγγελός της. Όταν χωρίζεται από το σώμα και καταλάβει ότι φεύγει από τα άτομα που αγαπά πλημμυρίζει από θλίψη.
Τις δυο πρώτες ημέρες, η ψυχή μαζί με τους αγγέλους γυρίζει στους τόπους όπου έζησε και ειδικά εκεί όπου έπραξε καλά έργα. Εκείνη θα μας βλέπει, θα μας μιλάει αλλά εμείς ούτε θα μπορούμε να τη δούμε, ούτε να της μιλήσουμε.
Την τρίτη ημέρα από το θάνατο, η ψυχή αρχίζει τη πορεία προς τον ουρανό για να κριθεί από το Θεό. Την ημέρα αυτή οι συγγενείς τελούν το τριήμερο μνημόσυνο, επειδή όπως αναφέραμε νοιώθει η ψυχή λύπη που αφήνει τα εγκόσμια, αυτή τη μέρα οι άγγελοι την ανακουφίζουν από αυτήν και επειδή η ψυχή ξεκινά την πορεία της προς τις ουράνιες μονές.
Οι “διαβατήριες τελετές” είναι οι ιδιαίτερες τελετουργίες που υπονοούν ή συνδέονται με κάποιο είδος μετάβασης και συνήθως περιέχουν συμβολικό υπόστρωμα. Η γέννηση, ο γάμος και η ταφή είναι χαρακτηριστικά είδη διαβατήριας τελετής με ανάλογο συμβολικό περιεχόμενο.
Ο κύκλος της ζωής του ανθρώπου κλείνει με τον θάνατο. Ο σκοπός όλων των τελετουργιών που σχετίζονται με αυτόν είναι να βοηθήσουν την ψυχή του νεκρού στην μεταβατική πορεία της από την ζωή στον θάνατο.
Τον σκοπό αυτό θέλουν να πετύχουν το κρασί, το λάδι και το σιτάρι. Αποτελούν σύμβολα καθαρτήρια και εξαγνιστικά που χρησιμοποιούνται σε όλες τις φάσεις των τελετουργιών του θανάτου.