Η παραγωγή ιδρώτα αποτελεί μια φυσιολογική διαδικασία του οργανισμού που εξυπηρετεί στη θερμορύθμιση του σώματος. Σε περιπτώσεις υψηλής θερμοκρασίας ο ιδρώτας βοηθάει στη διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματος μέσω της αποβολής του και της εξάτμισής του από την επιφάνεια του δέρματος. Ωστόσο υπάρχουν και άλλα αίτια όπως είναι το άγχος, η εμμηνόπαυση και ο πυρετός.
Ο ιδρώτας εκκρίνεται από τους ιδρωτοποιούς αδένες μετά από την επίδραση ερεθισμάτων και τη δράση ειδικών ορμονών. Ο ιδρώτας φυσιολογικά είναι άοσμος. Ωστόσο λόγω των βακτηρίων που υπάρχουν στο δέρμα μας και κυρίως σε περιοχές όπου εντοπίζεται τριχοφυΐα, ο ιδρώτας αποκτά οσμή η οποία είναι συνήθως είναι δυσάρεστη.
Τι είναι η υπεριδρωσία
Η υπεριδρωσία είναι αποτέλεσμα της υπερβολικής έκκρισης ιδρώτα από τους εκκρινείς ιδρωτοποιούς αδένες.Υπάρχουν δύο διαφορετικοί τύποι υπεριδρωσίας: η πρωτοπαθής και η γενικευμένη. Η πρωτοπαθής είναι ιδιοπαθής και επηρεάζει κυρίως τις παλάμες, τα πέλματα και τις μασχάλες.
Η γενικευμένη υπεριδρωσία είναι πιο σπάνιας μορφής. Ιδρώνει ολόκληρο το σώμα και συνήθως σχετίζεται με αιτίες, όπως είναι τα φάρμακα ή κάποιες ασθένειες και καταστάσεις, όπως είναι αγχώδεις διαταραχές, ορισμένες μορφές καρκίνου, καρδιαγγειακά και ορμονικά προβλήματα.
Πρωτοπαθής υπεριδρωσία
Όταν ο μηχανισμός παραγωγής ιδρώτα είναι διαταραγμένος, ο ρυθμός εφίδρωσης ξεπερνά το φυσιολογικό ρυθμό και έτσι εμφανίζεται η υπεριδρωσία. Ως αιτία πιστεύεται ότι είναι η διέγερση του αυτόνομου συμπαθητικού νευρικού συστήματος, ωστόσο τα ακριβή αίτια δεν έχουν εξακριβωθεί ακόμη. Εμφανίζεται σε υγιή άτομα και συνήθως επιδεινώνεται σε καταστάσεις όπου υπάρχει έντονο άγχος ή συναισθηματική φόρτιση. Η υπεριδρωσία εντοπίζεται στις μασχάλες, στα πέλματα, στις παλάμες καθώς και στο πρόσωπο.
Δευτεροπαθής υπεριδρωσία
Πολλές φορές η υπερβολική εφίδρωση αποτελεί σύμπτωμα διαφόρων ασθενειών, όπως είναι ο διαβήτης και κυρίως η υπογλυκαιμία, διάφορες νευρολογικές νόσοι, η παχυσαρκία ή ακόμη και η διαταραχή της λειτουργίας του θυρεοειδούς. Με τη θεραπεία, ρύθμιση ή υποχώρηση της ασθένειας, ο ιδρώτας υποχωρεί.
Πώς θα καταλάβετε ότι πάσχετε από υπεριδρωσία
Απλές καθημερινές δυσκολίες από τον ιδρώτα θα πρέπει να σε βάλουν σε υποψίες. Είναι εύκολα αντιληπτή από τον πάσχοντα: οι λεκέδες στα ρούχα (στις μασχάλες), ο δισταγμός στη χειραψία, τα μουσκεμένα παπούτσια είναι κάποια από τα καθημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζει. Σημειωτέον ότι η υπεριδρωσία δεν σημαίνει απαραίτητα και δυσοσμία.
Με πιο απλά λόγια εκεί που κάποιος άλλος άνθρωπος θα ιδρώσει λίγο ή και καθόλου, ένα άτομο με ιδιοπαθή υπεριδρωσία θα γίνει “μούσκεμα”! Εμφανίζεται συμμετρικά στο σώμα (παλάμες – πέλματα – μασχάλες – πρόσωπο – κορμός) σε αυξημένη θερμοκρασία περιβάλλοντος ή σώματος (π.χ. κατά την γυμναστική) καθώς και στο συναισθηματικό στρες. Στο στρες μάλιστα η υπεριδρωσία προτιμά τις παλάμες και τα πέλματα ενώ γενικά ελαττώνεται κατά τον ύπνο.
Οι ιδρωτοποιοί αδένες και η λειτουργία τους
Οι ιδρωτοποιοί αδένες διακρίνονται σε εκκρινείς και αποκρινείς. Οι εκκρινείς βρίσκονται σχεδόν σε όλο το δέρμα και απελευθερώνουν τον ιδρώτα απ’ ευθείας στην επιφάνεια του δέρματος. Εκκρίνουν διαυγή, υδατική και άοσμη ουσία, η οποία αποτελείται κυρίως από νερό και αλάτι, το οποίο αναστέλλει τη βακτηριακή δραστηριότητα και τις οσμές. Ευθύνονται για την υπεριδρωσία και κύριες λειτουργίες τους είναι η θερμορύθμιση του σώματος, η αποβολή της περίσσειας ποσότητας νερού και η προστασία του δέρματος από ορισμένα βακτήρια.
Αντίθετα, οι αποκρινείς αδένες βρίσκονται σε ορισμένα σημεία του σώματος, συμπεριλαμβανομένων των μασχαλών. Εκκρίνουν μια μορφή ελαιώδους ιδρώτα, που οι πρωτεΐνες του διασπώνται εύκολα από βακτήρια, προσδίδοντάς του με αυτό τον τρόπο οσμή. Απελευθερώνουν τον ιδρώτα στα τριχοθυλάκια και συνήθως ενεργοποιούνται σε περιόδους συναισθηματικού στρες.
Το ανθρώπινο σώμα έχει 4 – 5 εκ. ιδρωτοποιούς αδένες. Στις μασχάλες βρίσκεται μόνο το 2% των ιδρωτοποιών αδένων.
Τα 15 συνήθη αίτια της υπεριδρωσίας
- Αλκοόλ
- Καφεΐνη
- Καρκίνος
- Πολύπλοκο περιφερειακό σύνδρομο πόνου (CRPS)
- Συναισθηματικές ή αγχωτικές καταστάσεις (άγχος)
- Άσκηση
- Πυρετός και λοιμώξεις
- Υπογλυκαιμία
- Φάρμακα, όπως η ορμόνη του θυρεοειδούς, η μορφίνη, τα φάρμακα για τον πυρετό και φάρμακα για τη
θεραπεία ψυχικών διαταραχών.
- Η εμμηνόπαυση
- Πικάντικες τροφές («γευστική εφίδρωση»)
- Υψηλές θερμοκρασίες
- Απομάκρυνση από το αλκοόλ ή ναρκωτικά παυσίπονα
- Υπερθυρεοειδισμός
Τι πρέπει να κάνετε μετά από την εφίδρωση;
Πίνετε άφθονο νερό για να αναπληρώνετε τα χαμένα υγρά του σώματος.
Χαμηλώσετε ελαφρά τη θερμοκρασία του δωματίου για να εμποδίσετε περισσότερη εφίδρωση.
Πλένετε το πρόσωπο και το σώμα σας αν ο ιδρώτας έχει στεγνώσει επάνω σας.
Δοκιμάστε τεχνικές χαλάρωσης, όπως η γιόγκα και ο διαλογισμός.
Πηγαίνετε στον γιατρό σας όταν δείτε τα παρακάτω
- Όταν νιώθετε πόνο στο στήθος
- Όταν έχετε πυρετό
- Όταν έχετε ταχυπαλμία
- Όταν έχετε δυσκολία στην αναπνοή
- Αν χάνετε αδικαιολόγητα βάρος
- Ιδρώνετε πολύ ή η εφίδρωση διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα ή είναι αδικαιολόγητη.
- Η εφίδρωση συμβαίνει με ή ακολουθείται από πόνο στο στήθος ή πίεση.
- Χάνετε βάρος ή συνήθως ιδρώνετε κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Θεραπεία
Υπάρχουν ορισμένες χειρουργικές επεμβάσεις και θεραπείες που είναι αρκετά υποσχόμενες και βοηθούν στην αντιμετώπιση της έντονης υπεριδρωσίας (χειρουργική αφαίρεση ιδρωτοποιών αδένων, ιοντοφόρεση, ενέσεις botox). Ωστόσο ορισμένες από αυτές τις θεραπείες ενέχουν ορισμένους κινδύνους, γι’ αυτό και θα πρέπει να επιλέγονται με προσοχή.
Όσον αφορά τις συντηρητικές μεθόδους αντιμετώπισης της υπεριδρωσίας υπάρχουν ορισμένες οδηγίες που μπορούν να βοηθήσουν στην καλύτερη αντιμετώπιση του προβλήματος.
- Διατηρήστε την υγιεινή της περιοχή όπου υπάρχει έντονη υπεριδρωσία. Εξασφαλίστε συχνό πλύσιμο και καθαρισμό του δέρματος, ώστε να μην κίνδυνος ανάπτυξης μικροβίων που οδηγούν στην κακοσμία της περιοχής.
- Αποφύγετε τα αποσμητικά και επιλέξτε αντιιδρωτικά προϊόντα. Η διαφορά του είναι ότι τα πρώτα μειώνουν τις δυσάρεστες οσμές του ιδρώτα, ενώ τα δεύτερα ρυθμίζουν και μειώνουν σημαντικά το ρυθμό εφίδρωσης.
- Αποτελεσματικά αντιιδρωτικά προϊόντα είναι όσα περιέχουν χλωριούχο αλουμίνιο και γενικά άλατα αλουμινίου ή τιτανίου, τα οποία ουσιαστικά μπλοκάρους τους πόρους των ιδρωτοποιών αδένων.
- Επιλέξτε ελαφριά και βαμβακερή ένδυση και κάλτσες.
- Επιλέξτε υποδήματα τα οποία αφήνουν τα πόδια να αναπνέουν.
