Ως μακράς διάρκειας COVID ορίζεται το σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από συμπτώματα που αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά από την λοίμωξη COVID-19, διαρκούν επί πάνω από 12 εβδομάδες και δεν οφείλονται σε άλλο υποκείμενο νόσημα ή παράγοντα. Το ποσοστό των ανθρώπων που μετά από λοίμωξη COVID, αναπτύσσουν long covid με χρονίζοντα συμπτώματα κυμαίνεται ανάλογα με τις μελέτες από 10 έως άνω του 30 %.
Το long COVID είναι ετερογενές. Το φάσμα των συμπτωμάτων ποικίλλουν μεταξύ των ασθενών και αφορούν τόσο ασθενείς με ήπια συμπτώματα κατά την οξεία διαδρομή της νόσου όσο και ασθενείς με σοβαρά συμπτώματα. Οι καταστάσεις που σχετίζονται με αυτό που επίσημα αποκαλείται μετα-οξεία επακόλουθα του COVID-19 περιλαμβάνουν τη νεφρική ανεπάρκεια, τις θρομβώσεις, αγγειακά προβλήματα, αναπνευστικά προβλήματα, καρδιακά προβλήματα, προβλήματα ψυχικής υγείας, νευρολογικά προβλήματα, μυοσκελετικές παθήσεις, κόπωση, κεφαλαγία, πόνους, δύσπνοια, βήχα. Από αυτά τα συμπτώματα σύνηθες και προεξάρχον σύμπτωμα είναι η κόπωση που μπορεί να είναι απλή ατονία μπορεί όμως να είναι σοβαρή εξάντληση που προκαλεί σημαντική δυσκολία προσαρμογής κατά την τέλεση καθημερινών δραστηριοτήτων. Κύριος παθοφυσιολογικός μηχανισμός είναι η ανοσολογική απορρύθμιση και η παρατεταμένη φλεγμονή.
Σε μερίδα πασχόντων από long covid υπάρχει υποκείμενος παράγοντας ή νόσημα που πρέπει να εντοπιστεί κατά την διάρκεια της σωστής παθολογικής εξέτασης από έμπειρο παθολόγο και συντελεί στην πυροδότηση της κόπωσης από long covid όπως είναι η αναιμία, οι ορμονικές διαταραχές, η χρόνια φλεγμονή, το αυτοάνοσο νόσημα, ο καρκίνος, οι αναπνευστικές παθήσεις, ώστε να χορηγηθεί η δέουσα αποτελεσματική θεραπεία. Κατά την βέλτιστη ιατρική εξέταση δίνονται εξατομικευμένα θεραπευτικά προγράμματα, όπως αναφέρει στο enimerotiko.gr η ειδική παθολόγος Αναστασία Μοσχοβάκη.
Ανεξαρτήτως περιπτώσεως ασθενούς ωστόσο, συνήθη λάθη κατά την καθημερινότητα επιδεινώνουν το πρόβλημα:
1.Eκτίθεστε σε ενεργητικό ή παθητικό κάπνισμα
Το ενεργητικό και παθητικό κάπνισμα συνδέονται με την απελευθέρωση ποικίλων τοξινών στο αίμα και διαταραχή στην διάθεση οξυγόνου. Όταν διαταράσσεται η ομαλή παροχή οξυγόνου δεν γίνονται σωστά πολλές βιοχημικές αντιδράσεις για την εξασφάλιση πλούσιας ενεργειακής εφεδρείας. Αποφύγετε χώρους με καπνό, μην καπνίζετε και ζητήστε από τους οικείους σας να καπνίζουν σε ξεχωριστό δωμάτιο καπνιστή, όσο πάσχετε από κόπωση λόγω long covid.
-
Kάνετε τη «μέρα νύχτα» ή κάνετε εργασία με βάρδιες ή έχετε ακατάστατα ωράρια ύπνου
Το ηλιακό φως κατά την ημέρα και η φυσική συσκότιση κατά τη νύχτα, συγχρονίζουν και βελτιστοποιούν τους μηχανισμούς προσαρμογής του σώματος. Σήμερα με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, την τηλεόραση, την τηλεργασία, τις νυχτερινές βάρδιες, πολλοί άνθρωποι κάνουν τη μέρα νύχτα. Η υπερβολική έκθεση ωστόσο στο μπλε φως αποσυντονίζει το σώμα και δυσχεραίνει την ομαλή αναπλήρωση των ενεργειακών αποθηκών. Οι μέτριες έως σοβαρές διαταραχές του ύπνου επηρεάζει σύμφωνα με μελέτες έως και το 40% των ασθενών με μακρό COVID ή μετά την οξεία λοίμωξη, φαινόμενο που δυσχεραίνει την αναπλήρωση των ενεργειακών αποθηκών. Υιοθετήστε σταθερό ωράριο ύπνου που να ακολουθεί κατά το δυνατόν τις ώρες της φυσικής συσκότισης και ηλιοφάνειας, περπατήστε το πρωί υπό το φως του ήλιου, απομακρύνετε κινητά τηλέφωνα, πηγές θορύβου και οθόνες από το υπνοδωμάτιο.
Συνεννοηθείτε με τον εργοδότη σας ώστε να αποφύγετε τις νυχτερινές βάρδιες κατά την διάρκεια της νόσησης από την κόπωση long covid.
-
Δεν κάνετε μεσογειακή αντιφλεγμονώδη διατροφή
Το σώμα χρειάζεται βιταμίνες ιχνοστοιχεία και υψηλή ποιότητα διατροφής ώστε να επιτελεί απρόσκοπτα τις βιοχημικές αντιδράσεις του. Εάν είστε υγιής, η διατροφή σας πρέπει να περιλαμβάνει καθημερινώς φρούτα, λαχανικά, σύνθετους υδατάνθρακες (π.χ. όσπρια, μαύρο ψωμί, δημητριακά ολικής άλεσης), φρέσκο extra παρθένο ελαιόλαδο, ξηρούς καρπούς, γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά. Η μεσογειακή διατροφή είναι το συνιστώμενο διατροφικό μοντέλο. Καλό είναι να αποφεύγεται η κατάχρηση κρέατος, λιπαρών ιδιαίτερα κορεσμένων, γλυκαντικών ουσιών, τυποποιημένων προϊόντων, αλκοόλ, καφέ με καφεΐνη, ποτών τύπου cola.
Εάν πάσχετε από χρόνιο νόσημα πρέπει να ακολουθείτε τις γενικές διατροφικές οδηγίες που συνάδουν με την πάθησή σας.
