Η Ελληνίδα Αγγελική Ασημάκη είναι ερευνήτρια παθολογοανατόμος στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ και στο Νοσοκομείο «Beth Israel Deaconess» της Βοστώνης.
Μάλιστα ως μέλος της ερευνητικής ομάδας βοήθησε στην ανακάλυψη ενός νέου φαρμάκου για όσους πάσχουν από αρρυθμίες της καρδιάς.
Το ενδιαφέρον της για την εν λόγω πάθηση ξεκίνησε από τη νεαρή ηλικία. Η ίδια διαγνώστηκε με σοβαρά καρδιολογικά προβλήματα και χρειάστηκε να παραμείνει για αρκετό καιρό στο Ωνάσειο. Έζησε στην Ελλάδα μέχρι την ηλικία των 18 ετών.
Η ίδια βίωσε στην πιο τρυφερή και δύσκολη ηλικία, εκείνη της εφηβείας, τι σημαίνει να διαγιγνώσκεσαι με καρδιοπάθεια και να ζεις με βηματοδότη.
Η απογοήτευση, το αίσθημα της απόρριψης και της κακοτυχίας που σημάδεψε την Αγγελική Ασημάκη στα 15 της χρόνια, όταν διαγνώστηκε η σοβαρή καρδιοπάθεια από την οποία έπασχε και ξεκίνησε τις επεμβάσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος, «μεταλλάχθηκαν» μερικά χρόνια αργότερα σε αισιοδοξία, δύναμη και πείσμα να νικήσει τον «εχθρό».
«Όταν νοσηλευόμουν στο Ωνάσειο για να υποβληθώ σε εγχείρηση ανοικτής καρδιάς και τοποθέτηση βηματοδότη, το ηθικό μου βρισκόταν στο ναδίρ και πίστευα πως ήμουν το πιο άτυχο κορίτσι του κόσμου» λέει η νεαρή λέκτορας Παθολογοανατομίας στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ των Ηνωμένων Πολιτειών, χωρίς να κρύβει την συγκίνησή της για την μακρά και πετυχημένη πορεία που έχει διανύσει από τότε.
«Διάβαζα από πολύ μικρή ηλικία με στρατιωτική θα έλεγα πειθαρχία. Θυμάμαι πως μάθαινα 3 ξένες γλώσσες. Ο πατέρας μου μας έμαθε ότι το μεγαλύτερο όπλο στη ζωή είναι το τι ξέρεις. Και όχι το τι έχεις», δηλώνει η Ελληνίδα ερευνήτρια.
Οι γονείς της παρείχαν στήριξη και ενίσχυση, ήταν ο καταλυτικός παράγοντας που την έκανε να αλλάξει τρόπο προσέγγισης της ασθένειας της. Μια ασθένεια που θα την συνόδευε όλη της ζωή. «Τα συγχαρητήρια που μου δίνουν για την ακαδημαϊκή πορεία μου ανήκουν ουσιαστικά στους γονείς μου. Εκείνοι δεν επέτρεψαν σε κανέναν ούτε και σε μένα φυσικά να ντραπώ για την νόσο. Και να την κρύβω». Παράλληλα ζητεί από τους Έλληνες να παραδειγματιστούν και να μάθουν να αγκαλιάζουν τους ασθενείς, όχι να τους στιγματίζουν.
Στη συνέχεια, μετακομίζει στο Λονδίνο. Σπούδασε στο University College του Λονδίνου και στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ των ΗΠΑ.
«Δεν μετανιώνω που έφυγα από την Ελλάδα. Όσο δύσκολη κι αν ήταν και είναι η ξενιτιά, μου επέτρεψε να κάνω τα όνειρά μου πραγματικότητα» συμπληρώνει η Ελληνίδα. Και σε ότι αφορά την καταξίωσή της υποστηρίζει ότι “χρειάζεται πολύ κόπο, αδιαμφισβήτητα. Καθημερινές μάχες με πολύ λίγο χρόνο για τον εαυτό σου. Είχα όμως την τύχη να βρεθώ σε πολύ καλά πανεπιστήμια και να έχω καθηγητές που με στήριξαν και με βοήθησαν να αναδειχθώ”.
Ελληνίδα ερευνήτρια ανακάλυψε φάρμακο για τις αρρυθμίες
Η Ασημάκη και οι συνεργάτες της, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο διεθνούς κύρους ιατρικό περιοδικό «Science Translational Medicine», ανακάλυψαν φάρμακο που φαίνεται να στοχεύει άμεσα στο μηχανισμό γένεσης της αρρυθμίας. Αν και ακόμη παραμένει ασαφές ποιος ακριβώς είναι αυτός ο μηχανισμός.
Η πρωτοτυπία της ανακάλυψης έγκειται στο ότι οι ερευνητές βάσισαν την ανακάλυψη τους στη μελέτη όχι ενός ζώου, αλλά ενός ψαριού (του λεγόμενου «ψαριού-ζέβρας»). Το οποίο τροποποίησαν γενετικά, έτσι ώστε να εμφανίζει μία σχετικά σπάνια κληρονομική πάθηση. Την αρρυθμογενική καρδιομυοπάθεια δεξιάς κοιλίας. Οι άνθρωποι με αυτή τη νόσο εμφανίζουν αρρυθμία, δυσκολία της καρδιάς να λειτουργήσει ως αντλία αίματος και βλάβες στον καρδιακό μυϊκό ιστό.
“Αυτήν την ουσία εκ των υστέρων δοκιμάσαμε σε καρδιακά κύτταρα αρουραίου στο εργαστήριο μας και έπειτα σε ζωντανούς οργανισμούς, σε 2 διαφορετικά καρδιοπαθή μοντέλα ποντικιών.
Σε ενέσιμη μορφή εάν χορηγηθεί στα ποντίκια για λίγες εβδομάδες σε καθημερινή βάση, μπορεί να σταματήσει όχι μονάχα τις αρρυθμίες αλλά και να προλάβει τις ιστολογικές αλλαγές που γίνονται στον καρδιακό ιστό και έτσι να αποτρέψει την εξέλιξη της καρδιακής ανεπάρκειας.
Το επόμενο βήμα ήταν να δοκιμάσουμε την χημική ουσία σε καρδιακά κύτταρα από τους ίδιους τους ασθενείς μας. Και είχαμε καταπληκτικά αποτελέσματα μέσα σε μονάχα 24 ώρες. Τώρα μένει να δωθεί η ουσία σε κλινικές μελέτες στους ασθενείς μας. Η σημαντικότητα της ανακάλυψης έγκειται στο ότι στοχεύει στον μηχανισμό των αρρυθμιών.
Μέχρι σήμερα, όσοι έχουν τέτοιου είδους αρρυθμίες μπορούν να προστατευτούν μονάχα με εμφυτεύσιμο απινιδωτή από τον αιφνίδιο θάνατο. Με αυτό το φάρμακο θα μπορέσουμε να προλάβουμε τις αρρυθμίες πριν δημιουργηθούν και όχι απλά να της σταματήσουμε εφόσον έχουν αρχίσει. Τώρα βέβαια μένει να δούμε εάν το ίδιο φάρμακο μπορεί να βοηθήσει ασθενείς που πάσχουν από αρρυθμίες λόγω διαφορετικών νοσημάτων και όχι μόνο λόγω της αρρυθμογενικής καρδιομυοπάθειας της δεξιάς κοιλίας”, σημειώνει.
Οι δημοσιεύσεις της Ελληνίδας ερευνήτριας
Η έρευνα της Ελληνίδας τα τελευταία χρόνια επικεντρώνεται στις καρδιομυοπάθειες και στις αρρυθμίες. Το 2009, έγινε ευρύτερα γνωστή με την ανακάλυψη και τη σχετική δημοσίευση στο ιατρικό περιοδικό «New England Journal of Medicine». Μιας μη επεμβατικής διαγνωστικής εξέτασης για την αρρυθμογενική καρδιομυοπάθεια δεξιάς κοιλίας.
«Έχω αφιερώσει το μεγαλύτερο κομμάτι της ζωής μου μελετώντας τους μηχανισμούς παθογένεσης ενός νοσήματος που ονομάζεται αρρυθμογενική καρδιομυοπάθεια της δεξιάς κοιλίας. Το νόσημα μπορεί να μην επηρεάζει πολύ μεγάλο τμήμα του παγκόσμιου πληθυσμού, αλλά ξεχωρίζει ανάμεσα στις άλλες καρδιομυοπάθειες. Και αυτό γιατί χαρακτηρίζεται από πολλές αρρυθμίες ακόμα και στα πρώτα στάδια του, όταν η καρδιά ακόμα καρασκευαστικά είναι φυσιολογική.», σημειώνει η Ελληνίδα ερευνήτρια.
Η Ελληνίδα ερευνήτρια προσφέρει δωρεάν εξέταση
Με δική της απόφαση η συγκεκριμένη εξέταση προσφέρεται σε όποιον την χρειάζεται χωρίς κόστος για τον ασθενή. «Αρκεί μόνο να μου αποσταλεί η βιοψία καρδιάς και μέσα σε λίγες μέρες μπορώ να τους απαντήσω. Χωρίς κανένα κόστος, αν ο ασθενής έχει μυοκαρδιοπάθεια. Δέχομαι πολλές βιοψίες από όλο τον κόσμο στο νοσοκομείο. Πολλά κέντρα μου ζητούν πλέον και την τεχνογνωσία. Με χαρά μου την προσφέρω. Πρόσφατα ήμουν στην Ισπανία για αυτόν τον λόγο» λέει η κυρία Ασημάκη.
Στην Ελλάδα δεν έχει προσκληθεί ακόμη, ωστόσο της αρκεί όπως λέει «η αναγνώριση από την πατρίδα μου, τα μπράβο των Ελλήνων σε κάθε επιστημονικό μου βήμα».
Εκτός από την σκληρή και μοναχική διαδρομή της ως ερευνήτρια η 33χρονη έχει και μία ανάλογη διαδρομή ως ασθενής. «Η ζωή μου δεν είναι εύκολη. Το πρόβλημά μου με ακολουθεί. Στην ηλικία των 25 ετών υπέστην εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση, πνευμονική εμβολή και παροδικό ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο.
Πριν από έξι εβδομάδες υποβλήθηκα σε επέμβαση, ενώ άλλη έχει προγραμματιστεί και για τον Δεκέμβριο» λέει η κυρία Ασημάκη, προσθέτοντας ωστόσο με χιούμορ ότι «στο ενδιάμεσο πρέπει να ολοκληρώσω μελέτες και δημοσιεύσεις». Και αποδεικνύοντας εμπράκτως ότι η αγάπη για τη ζωή μπορεί να γεννήσει την αγάπη για την επιστήμη – ή και το αντίστροφο στην περίπτωσή της…
Στην Ελλάδα έρχεται πια δύο φορές τον χρόνο, Χριστούγεννα και καλοκαίρι. Και επιλέγει να πάει στην Αθήνα, καθότι κατά κύριο λόγο γυρίζει για να περάσει χρόνο με τους γονείς της. Το μήνυμα που στέλνει είναι ” στα παιδιά που γεννιούνται με κάποιο πρόβλημα υγείας να μην αφήσουν κανέναν να τα στιγματίσει και να τα κάνει να αισθανθούν μειονεκτικά. Να ακολουθήσουν τα όνειρά τους. Και να πιστέψουν ότι μπορούν να τα κάνουν πραγματικότητα”.
