Η Βοβούσα είναι ένα από τα χωριά του Ανατολικού Ζαγορίου. Βρίσκεται κτισμένη στην κατάφυτη κοιλάδα του ποταμού Αώου περιτριγυρισμένη από ψηλά βουνά, στο κέντρο του Εθνικού πάρκου της Βόρειας Πίνδου ακριβώς στα όρια του Εθνικού Δρυμού της Βάλια Κάλντα. Ορόσημο της αποτελεί ο ποταμός Αώος που τη διασχίζει με το παραδοσιακό πέτρινο γεφύρι του (1748) στο κέντρο του χωριού.
Οι κάτοικοι στην πλειοψηφία τους είναι Βλάχοι ενώ υπάρχουν και λίγες οικογένειες Σαρακατσάνων. Ασχολούνται κυρίως με δασοκομικές εργασίες και λιγότερο με την κτηνοτροφία και τον τουρισμό.
Η ιστορική εξέλιξη του ορεινού οικισμού της Βοβούσας
H ιστορία του χωριού ξεκινά τον 10ο αιώνα με τις πρώτες μετακινήσεις των Βλάχων στα βουνά της Πίνδου. Τον 15ο αιώνα με τη συνθήκη της Βαλιδέ Σουλτάνας εντάχθηκε στα Ζαγοροχώρια, γεγονός που αποτέλεσε εφαλτήριο για την ανάπτυξη της περιοχής. Με το κτίσιμο της γέφυρας στα μέσα του 18ου αιώνα (1748), το χωριό συγκεντρώνεται στη σημερινή θέση που αποτελεί και το πέρασμα από την Ήπειρο προς την Μακεδονία. Στην απογραφή του 1817, στη Βοβούσα ζούσαν 270 οικογένειες με 2.500–3.000 κατοίκους.
Το 1817 αποτελεί την τραγική χρονιά της Βοβούσας, αφού οι ληστρικές επιδρομές ανάγκασαν τις 120 οικογένειές της να εκπατριστούν και να αποδημήσουν κοντά στη Φιλιππούπολη της Βουλγαρίας.Προς το τέλος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με τη κατάργηση των προνομίων και λόγω των ληστρικών επιδρομών άρχισε η παρακμή του Χωριού όσο και της γενικότερης περιοχής.
Κατά το πρώτο μισό του 20ου αιώνα το χωριό έζησε ειρηνικά έως το 1940 όταν και βρέθηκε στο κέντρο του πολέμου όσο και του εμφυλίου στη συνέχεια. Αποτέλεσμα αυτού ήταν η ολοκληρωτική καταστροφή του το 1943. Το χωριό μετοικήθηκε αμέσως μετά το πέρας των εχθροπραξιών και ακολουθώντας τις ευρύτερες κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα πήρε τη σημερινή του μορφή.
Η γέφυρα της Βοβούσας
Μόλις φτάσει κάποιος στο χωριό, τον καλωσορίζει με μια μεγάλη γέφυρα. Η συγκεκριμένη γέφυρα βρίσκεται πάνω από τον Αώο από το 1748 και συνδέει τους δύο μαχαλάδες από κάθε πλευρά του ποταμού. Πρόκειται για την παλαιότερη γέφυρα που βρίσκεται σε χρήση στο Ζαγόρι. Αυτή η γέφυρα είναι ένα από τα ελάχιστα ομοιώματα σε όλη τη χώρα. Ωστόσο, μπορεί κανείς εύκολα να καταλάβει πως είναι ανθεκτική.
Η ονοματοδοσία της γέφυρας
Το περίφημο πέτρινο «γεφύρι της Βοβούσας» κτίσθηκε το 1748 με χορηγία του Αλέξη Μίσιου από το Μονοδέντρι Ζαγορίου και γεφυρώνει τον Αώο ποταμό. Είναι ένα μονότοξο γεφύρι χτισμένο στο κέντρο του χωριού που συνδέει τις δύο πλευρές του μέχρι και σήμερα. Σημαντικά αξιοθέατα αξιοθέατα είναι η εκκλησία Αγίου Γεωργίου (1814), ο ιερός ναός της Αγίας Παρασκευής (όπου πραγματοποιείται η Θεία Λειτουργία κάθε 26η Ιουλίου και το παραδοσιακό 3ήμερο πανηγύρι της Βοβούσας), η Εκκλησία της Παναγίας, η Γέφυρα Βοβούσας (Αλέξης Μήσιος 1748), η Μικρή Γέφυρα Πουντίκα Ασπροπόταμου (Αρούλου άλμπου) και η νεροτριβιά.
