Σε δύο εβδομάδες, η πόλη Τορίνο στην Ιταλία θα εφαρμόσει μια αυστηρή απαγόρευση του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους, όπου οι καπνιστές βρίσκονται εντός πέντε μέτρων από άλλα άτομα, ως απόφαση της δημοτικής αρχής.
Η πόλη, γνωστή για την μπαρόκ αρχιτεκτονική και τις κομψές πλατείες της, λαμβάνει αυτό το μέτρο ενισχύοντας τη δημόσια υγεία, την ποιότητα του αέρα και περιορίζοντας την ρύπανση από τα αποτσίγαρα που πετιούνται στους δρόμους και στα πάρκα.
Το Τορίνο ακολουθεί παρόμοιες πολιτικές που έχουν υιοθετηθεί από άλλες ιταλικές και ευρωπαϊκές πόλεις, επιβάλλοντας την απαγόρευση καπνίσματος όταν οι καπνιστές βρίσκονται κοντά σε άλλα άτομα, εκτός και αν υπάρχει ξεκάθαρη συγκατάθεση.
Η καπνίζοντας κοντά σε παιδιά ή έγκυες γυναίκες απαγορεύεται απολύτως, και παραβάτες θα αντιμετωπίζουν πρόστιμο 100 ευρώ. Η διασφάλιση της συμμόρφωσης με αυτό τον κανονισμό αποτελεί προτεραιότητα για τη δημοτική αρχή, προκειμένου να προστατευθεί η δημόσια υγεία και να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής στην πόλη.
Η τοπική La Stampa αναφέρει χαρακτηριστικά ότι τροποποιήθηκε ο κανονισμός 221 της Αστυνομίας Πόλεων, ο οποίος θεσπίζει την απαγόρευση του καπνίσματος «σε κάθε περίπτωση παρουσία παιδιών ή εγκύων γυναικών και σε κάθε υπαίθριο χώρο σε απόσταση μικρότερη των πέντε μέτρων από άλλα άτομα, χωρίς τη ρητή συγκατάθεσή τους».
Ο περιορισμός αφορά σε τσιγάρα, πούρα, πίπες, ηλεκτρονικά τσιγάρα και άτμισμα σε στάσεις λεωφορείων, υπαίθριες εκδηλώσεις, πάρκα και υπαίθριους χώρους.
Σύμφωνα με τον δήμαρχο της πόλης, Στέφανο Λο Ρούσο, το μέτρο αποτελεί «κανόνα κοινής λογικής και σεβασμού προς τους άλλους. Πρόκειται για σεβασμό προς εκείνους που δεν καπνίζουν και είναι ένας τρόπος προώθησης μιας κουλτούρας αμοιβαίου σεβασμού. Το Τορίνο δεν είναι η πρώτη πόλη που αναλαμβάνει μια τέτοια πρωτοβουλία και πιστεύω ότι και άλλες θα το πράξουν. Φυσικά, κάθε κανονισμός προβλέπει κυρώσεις, αλλά ελπίζω ότι θα επικρατήσει η κοινή λογική και ο σεβασμός προς τους άλλους.».
Η απόσταση… ευγενείας που εγκρίθηκε την περασμένη Τρίτη από το δημοτικό συμβούλιο, αποτέλεσε πρόταση του δημοτικού συμβούλου Σίλβιο Βιάλε, ο οποίος τόνισε ότι πρόκειται για θέμα σεβασμού προς τους μη καπνιστές, αλλά και ένδειξη καλής συμπεριφοράς. Εξάλλου, όπως είπε «έχουν περάσει ανεπιστρεπτί οι εποχές που οι άνθρωποι κάπνιζαν παντού, στους κινηματογράφους, σε κάθε συνάντηση και σε κάθε σπίτι. Καπνίζω; Τότε μετακινούμαι. Σήμερα, ακόμη και οι πιο μανιώδεις καπνιστές δεν καπνίζουν στο σπίτι, αλλά πηγαίνουν στο μπαλκόνι, στο παράθυρο ή στην αυλή».
Ο Βιάλε εξέφρασε την ελπίδα το μέτρο να λειτουργήσει θετικά στην μάχη κατά των ασθενειών που συνδέονται με το κάπνισμα και να ενισχύσει την υπεύθυνη στάση των καπνιστών σχετικά με την ρίψη αποτσίγαρων σε ανοιχτούς χώρους.
Όπως αναφέρει το δίκτυο Sky TG 24 εν αναμονή ενός εθνικού νόμου που θα κατοχυρώνει τους περιορισμούς στο κάπνισμα σε εξωτερικούς χώρους –το υπουργείο Υγείας μελετά πρόταση νόμου-κάθε δήμος θεσπίζει τον δικό του κανόνα: Στο Μιλάνο και τη Μόντενα ισχύει η απαγόρευση καπνίσματος σε απόσταση 10 μέτρων από άλλους πολίτες, καθώς και σε πάρκα, στάσεις μέσων μαζικής μεταφοράς, στάδια ή νεκροταφεία. Το 2021 στο Βολάνο του Τρεντίνο ξεκίνησε η εκστρατεία «Volanonfuma» (Το Βολάνο δεν καπνίζει) με αφίσες σε όλη την πόλη να υπενθυμίζει ότι επιβάλλεται ποινή 25-250 ευρώ σε όποιον καπνίζει σε εξωτερικούς χώρους κοντά σε σχολεία, αθλητικά κέντρα, πάρκα, στάσεις μέσων μαζικής μεταφοράς. Το κάπνισμα απαγορεύεται και στα 8 χλμ. αμμώδους παραλίας του Μπιμπιόνε στο Βένετο, ενώ η Νάπολη είπε «no» στο τσιγάρο το 2007 σε πάρκα και δημόσιες εκδηλώσεις. Σε ευρωπαϊκές πόλεις όπως το Παρίσι και η Βαρκελώνη δεν επιτρέπεται το τσιγάρο σε ανοιχτούς χώρους, ενώ η Νέα Υόρκη υιοθέτησε ανάλογο μέτρο το 2011.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προχώρησε στη δημιουργία μιας διεθνούς επιτροπής για τη μοναξιά με στόχο να διαχειριστεί το σημαντικό αυτό παγκόσμιο πρόβλημα, οι επιπτώσεις του οποίου ξεπερνούν άλλα σοβαρά προβλήματα δημόσιας υγείας όπως η παχυσαρκία.
Επικεφαλής στην επιτροπή που έχει προγραμματιστεί να λειτουργήσει για τρία χρόνια, ορίστηκε ο γενικός χειρουργός των ΗΠΑ, δρ. Vivek Murthy, ενώ μέλος της επιτροπής είναι, μεταξύ άλλων, η απεσταλμένη της Αφρικανικής Ένωσης για τη νεολαία, Chido Mpemba – μια επιτροπή που αποτελείται από 11 υποστηρικτές και υπουργούς της κυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένου του Ralph Regenvanu, του υπουργού προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή στο Βανουάτου της Ωκεανίας, και την Ayuko Kato, υπουργό αρμόδια για τα μέτρα για τη μοναξιά και την απομόνωση στην Ιαπωνία.
Η απόφαση για τη δημιουργία της επιτροπής έρχεται μετά την πανδημία Covid-19, η οποία διέκοψε την οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα, αυξάνοντας τα επίπεδα μοναξιάς, αλλά και εν μέσω μιας καλύτερης συνειδητοποίησης του μεγέθους και της σημασίας του προβλήματος. «Η μοναξιά ξεπερνά τα σύνορα και εξελίσσεται σε μια παγκόσμια ανησυχία για τη δημόσια υγεία, επηρεάζοντας κάθε πτυχή της υγείας, της ευημερίας και της ανάπτυξης. Η κοινωνική απομόνωση δεν γνωρίζει ηλικία ή όρια», σχολίασε η κα Mpemba.
Υπενθυμίζεται ότι, για να αναδείξει το μέγεθος του προβλήματος, ο δρ. Murthy είχε συγκρίνει τις επιπτώσεις της μοναξιάς στην υγεία με αυτές του καπνίσματος 15 τσιγάρων την ημέρα, προσθέτοντας ότι αποτελεί ένα ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα από την παχυσαρκία και τη σωματική αδράνεια.
Αξιοσημείωτο είναι ότι, ενώ η μοναξιά συχνά θεωρείται πρόβλημα των ανεπτυγμένων χωρών, ο δρ. Murthy επισημαίνει ότι τα ποσοστά των ηλικιωμένων που βιώνουν κοινωνική απομόνωση είναι παρόμοια σε όλες τις περιοχές του κόσμου. Σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας, η μοναξιά σχετίζεται με 50% αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης άνοιας και 30% αυξημένο κίνδυνο πρόκλησης στεφανιαίας νόσου ή εγκεφαλικού επεισοδίου.
Ωστόσο, δεν αποτελεί αποκλειστικά πρόβλημα των μεγαλύτερων ηλικιών. Τα διαθέσιμα στοιχεία αποκαλύπτουν ότι ένα 5%-15% των εφήβων είναι μοναχικοί, με το πρόβλημα να διαφαίνεται εντονότερο στην Αφρική (12,7% των εφήβων) συγκριτικά με την Ευρώπη (5,3%). Προκύπτει, επιπλέον, ότι οι νέοι που βιώνουν μοναξιά στο σχολείο είναι πιο πιθανό να εγκαταλείψουν το πανεπιστήμιο και να χαρακτηρίζονται από χειρότερη οικονομική κατάσταση στην ενήλικη ζωή τους. Το αίσθημα αποσύνδεσης και έλλειψης υποστήριξης στο εργασιακό περιβάλλον μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλότερη εργασιακή ικανοποίηση και απόδοση, επισημαίνουν οι ειδικοί.
Η Mpemba αποκάλυψε ότι, σε ολόκληρη την Αφρική, όπου το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού αποτελείται από νέους, οι προκλήσεις σχετικά με την ειρήνη, την ασφάλεια και την κλιματική κρίση, καθώς και τα υψηλά επίπεδα ανεργίας, συμβάλλουν στην κοινωνική απομόνωση. «Πιστεύουμε ότι είναι σημαντικό να επαναπροσδιορίσουμε την αφήγηση που περιβάλλει τη μοναξιά, ιδιαίτερα για τους ευάλωτους πληθυσμούς, που αποκλείονται από το ψηφιακό χάσμα», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Ο δρ. Murthy πρόσθεσε: «Αυτά τα ζητήματα δεν αφορούν μόνο σε μια συγκεκριμένη χώρα. Είναι ένα πρόβλημα που συχνά υποτιμάται, όμως η μοναξιά αποτελεί απειλή για τη δημόσια υγεία».