Μετά από έντονες πιέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής ρύπανσης που προκαλούν τα παλαιά οχήματα στους δρόμους της Ελλάδας, αναμένεται να εφαρμοστούν αλλαγές στα τέλη κυκλοφορίας. Οι νέες ρυθμίσεις προβλέπουν γενική αύξηση στα τέλη, με μεγαλύτερη επιβάρυνση για τα παλαιότερα οχήματα, ενώ τα ηλεκτρικά οχήματα θα συνεχίσουν να απολαμβάνουν πλήρη απαλλαγή.
Το ζήτημα της παλαιότητας του στόλου των οχημάτων στη χώρα μας αποτελεί βασικό εμπόδιο στη μείωση του ευρωπαϊκού περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει κάνει σημαντικά βήματα προς την ενεργειακή αυτονομία, επιτυγχάνοντας έως και 70% κάλυψη των ενεργειακών της αναγκών από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ο μέσος όρος ηλικίας των ιδιωτικών αυτοκινήτων παραμένει στα 17,3 έτη, και των φορτηγών ξεπερνά τα 20 χρόνια. Αυτή η παλαιότητα του στόλου συμβάλλει σημαντικά στην περιβαλλοντική ρύπανση και έρχεται σε αντίθεση με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στο πλαίσιο της νέας ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής νομοθεσίας, η ελληνική κυβέρνηση εξετάζει την επιβολή νέων τελών στα παλαιότερα οχήματα, με προτεραιότητα σε εκείνα που έχουν ηλικία άνω των 10 ετών. Ο στόχος είναι η σταδιακή απόσυρση των πιο ρυπογόνων οχημάτων από τους δρόμους, μειώνοντας το συνολικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα της χώρας.
Για τον σκοπό αυτό, θα συσταθεί μια Τεχνική Ομάδα Εργασίας, η οποία θα αναλύσει τα δεδομένα και θα σχεδιάσει ένα δίκαιο και βιώσιμο μοντέλο τιμολόγησης. Αυτό το μοντέλο θα λάβει υπόψη του τόσο τις περιβαλλοντικές ανάγκες όσο και τις οικονομικές δυνατότητες των πολιτών, προκειμένου να εξισορροπηθούν οι δύο αυτοί παράγοντες. Τα έσοδα από τους νέους φόρους και τα τέλη κυκλοφορίας θα χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση κινήτρων που θα ενθαρρύνουν την αγορά νέων, πιο φιλικών προς το περιβάλλον οχημάτων.
Η κυβέρνηση έχει ήδη εφαρμόσει κίνητρα για την αγορά ηλεκτρικών και υβριδικών οχημάτων, όπως μειωμένα τέλη κυκλοφορίας, φορολογικές ελαφρύνσεις και επιδοτήσεις έως και 8.000 ευρώ. Παρά τη θετική επίδραση αυτών των μέτρων στην απόσυρση παλαιότερων αυτοκινήτων, η υψηλή τιμή των ηλεκτρικών οχημάτων εμποδίζει πολλούς πολίτες και επιχειρήσεις να προβούν σε τέτοιες δαπανηρές αλλαγές.
Η Τεχνική Ομάδα Εργασίας καλείται να εξασφαλίσει μια ισορροπία ανάμεσα στην ανάγκη για περιβαλλοντική αναβάθμιση του στόλου και τη διασφάλιση της οικονομικής προσιτότητας για τους πολίτες. Οι νέες ρυθμίσεις για τα τέλη κυκλοφορίας, που θα εφαρμοστούν από το 2026, θα βασίζονται στις εκπομπές ρύπων των οχημάτων, με στόχο τη δίκαιη κατανομή των επιβαρύνσεων.
Ένα επιπλέον ζήτημα που η κυβέρνηση πρέπει να αντιμετωπίσει είναι η προστασία των ιδιοκτητών χαμηλού εισοδήματος, οι οποίοι μπορεί να μην έχουν τη δυνατότητα να αναβαθμίσουν το όχημά τους. Παράλληλα, πρέπει να ληφθεί υπόψη και η δίκαιη μεταχείριση όσων ήδη έχουν προβεί σε αλλαγή οχήματος επωφελούμενοι από τα υφιστάμενα φορολογικά κίνητρα.
Για να διευκολυνθεί η μετάβαση σε μια πιο πράσινη οικονομία, το σχέδιο περιλαμβάνει κίνητρα για την απόσυρση των παλαιών οχημάτων. Αυτά τα κίνητρα θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν οικονομικές ενισχύσεις, προγράμματα ανταλλαγής ή επιδοτήσεις για την αγορά νέων, πιο φιλικών προς το περιβάλλον αυτοκινήτων.