Ο Έλληνας παραολυμπιονίκης στην κολύμβηση Αντώνης Τσαπατάκης αποτελεί ένα παράδειγμα επιμονής και δύναμης ψυχής, που δεν σταματά να αγωνίζεται στην καθημερινότητά του.
Ο ίδιος παραχώρησε μία συγκλονιστική συνέντευξη στο andro.gr, όπου αφηγείται τις δυσκολίες της προετοιμασίας εν μέσω πανδημίας, αλλά και την συγγραφή του παιδικού βιβλίου.
Πόσο σημαντικό ήταν για εσάς αυτό το μετάλλιο (χάλκινο στα 100μ. πρόσθιο στους Παραολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο), και τι σημαίνει για την καριέρα και τη ζωή σας;
Θα σας απαντήσω όπως έγραψα και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: Πριν 15 χρόνια έκανα τους γονείς μου, ιδίως την μάνα μου, να κλαίνε για αυτό που προκάλεσα σε εμένα. Σήμερα όμως τους κάνω να χαμογελούν πιο πολύ απ´ όσο πόνεσαν τότε. Έδωσα μάχη όλα αυτά τα χρόνια που πάλεψα να ανέβω στο βάθρο. Στο κάθε «βάθρο» της ζωής. Έδωσα μάχη με τις αμφιβολίες, οι οποίες με γυρόφερναν, αλλά ποτέ δεν επέτρεψα να εισχωρήσουν μέσα μου. Έδωσα μάχη με ανθρώπους που προσπάθησαν να με τρομάξουν, αλλά η στάση μου προς την ζωή, τους έκανε εν τέλει να με κοιτούν με το βλέμμα σηκωμένο ψηλά -παρότι είμαι καθιστός στο καροτσάκι μου. Έδωσα μάχη με τους δικούς μου φόβους, που πήγαν να φοβίσουν τα όνειρα μου… Αλλά κανείς και τίποτα δεν κατάφερε να με αποτρέψει. Καθότι τίποτα δεν ήταν πιο δυνατό από την πίστη μου σε εμένα. Κοιτούσα πάντα μπροστά και πορευόμουν σταθερά, αλύγιστος, προς τον σκοπό μου. Καταδικασμένος ελεύθερος.
Άλλαξε σε κάτι η ζωή σας μετά το Τόκιο;
Κρατάω το μετάλλιο στα χέρια μου και δεν αισθάνομαι να άλλαξε κάτι μέσα μου. Δεν πίστευα ποτέ άλλωστε πως κάτι υλικό θα με κάνει καλύτερο άνθρωπο ή θα μου προσάψει μεγαλύτερη αξία.
Σας έκανε «επίσημα» νικητή το μετάλλιο;
Δεν με όρισε νικητή αυτό το μετάλλιο. Η αξία μου δεν περιορίζεται σε ένα χάλκινο ή σε ένα χρυσό μετάλλιο. Την αξία μου την όρισαν αυτοί που με μεγάλωσαν και στην πορεία εγώ ο ίδιος. Την αξία μου την όρισαν αυτοί που στάθηκαν δίπλα μου και αυτοί που διάλεξα εγώ να βρίσκονται δίπλα μου… Ας μάθουμε να ξεχωρίζουμε τον νικητή και τις αξίες που τον διέπουν από τον τρόπο που ζει και όχι από την ύλη. Νικητής είναι αυτός που είναι ελεύθερος από περιοριστικά πιστεύω, από «πρέπει», από «δεν μπορώ» και «δεν μπορείς». Γι αυτό λέω, μάθετε στους νεότερους να μην είναι δέσμιοι της ύλης, αλλά να ζουν ελεύθερα και εύψυχα!
Πόσο σκληροί είναι οι παραολυμπιακοί;
Οι αγώνες κι η πορεία προς αυτούς έχουν άμεση συνάρτηση με το επίπεδο και το εύρος της στοχοθεσίας κάθε αθλητή. Όταν βάζεις ψηλά τον πήχη, ξέρεις πως χρειάζεται να εργαστείς σκληρά και να παλέψεις με όλες σου τις δυνάμεις για να πετύχεις τον στόχο σου.
Πώς ήταν η προετοιμασία εν μέσω πανδημίας;
Η πρώτη καραντίνα ήταν δύσκολη. Δεν υπήρχε κανένα νομικό πλαίσιο που να επιτρέπει στους αθλητές, ακόμα και αυτούς που προετοιμάζονταν για τους Ολυμπιακούς και τους Παραολυμπιακούς να προπονηθούν και να μπουν σε μια πισίνα. Το κράτος ήταν ανέτοιμο. Ευτυχώς στην δεύτερη καραντίνα υπήρχε η δυνατότητα να μπούμε στις πισίνες και να κάνουμε τις προπονήσεις μας, αλλά το μεγαλύτερο πρόβλημα ήταν η έλλειψη αγώνων προετοιμασίας, αφού δεν μπορούσαμε να βρούμε ρυθμούς αγώνων και να τεστάρουμε πράγματα και διαδικασίες. «Νικητής είναι αυτός που είναι ελεύθερος από περιοριστικά πιστεύω, ελεύθερος από “πρέπει”, από “δεν μπορώ”…»
Ήσασταν αθλητής από παιδί και βρεθήκατε σε νεαρή ηλικία να βιώνετε μια τεράστια αλλαγή με το ατύχημα σας. Πόσο καιρό σας πήρε να αποφασίσετε ότι θα συνεχίσετε τον αθλητισμό και πως καταλήξατε σε αυτό τον δρόμο;
Η καταγωγική ιδιότητα μου, αυτή του αθλητή, δε γινόταν να με αφήσει να ζω χωρίς αυτήν. Μετά από κάποιους μήνες από το ατύχημα, ξεκίνησα να κολυμπάω για λόγους φυσιοθεραπείας και έπειτα συνέχισα κανονικά, σε επίπεδο αγωνιστικό. – Ποιες είναι οι μεγαλύτερες διαφορές του πρωταθλητισμού σε επίπεδο παραολυμπιακών από τα όσα ζούσατε πριν το ατύχημα σας; Σχεδόν καμία, καθότι και πριν ήμουν στο επίπεδο πρωταθλητισμού αλλά με πιο περιορισμένο χρόνο καθώς είχα και το σχολείο. Προσωπικά τώρα μπορώ να πιέζω τον εαυτό μου πιο πολύ και να έχω και περισσότερο χρόνο αποκατάστασης. «Ήμουν ζωηρός από μικρός, όπως λένε και οι γονείς μου».
Ποιες είναι οι σημαντικότερες δυσκολίες και προκλήσεις για έναν άνθρωπο που αγωνίζεται στους παραολυμπιακούς σε μια χώρα που ο αθλητισμός βρίσκεται σε πτώση εδώ και δυο δεκαετίες;
Οι προκλήσεις είναι τεράστιες! Η οικονομική ενίσχυση από το κράτος δεν είναι δυνατή, όποτε πρέπει κάθε αθλητής να έχει χορηγούς για να μπορέσει να πετύχει το στόχο του. Αυτό που είναι αδικαιολόγητο όμως, είναι η απουσία του κράτους στο κομμάτι των υποδομών. Για παράδειγμα στο κολυμβητήριο Χανίων, όπου προσπαθώ χρόνια να βρω ένα ίδρυμα να το αναστυλώσει καθώς είναι υπό κατάρρευση, χάνονται ταλέντα που θα έφερναν την χώρα πολύ ψηλά στα βάθρα των αγώνων. Ταλέντα τα οποία προπαντός θα συμπαρέσυραν μαζί τους περισσότερο κόσμο να ασχοληθεί με την θεραπεία που προσφέρει ο αθλητισμός -ως πανάκεια τολμώ να πω- σε σώμα και πνεύμα. – Ποιοι είναι οι στόχοι σας κάθε χρονιά από εδώ και πέρα; Κάθε χρόνο ο στόχος είναι να είμαι πιο γρήγορος από πέρυσι. Δεν είναι πάντα εφικτό αυτό, αλλά η προσπάθεια για αυτό, σου δίνει πολλά πνευματικά εφόδια που «ρίχνεις» στη συνέχεια στον αθλητισμό.
Πώς ήσασταν ως παιδί κι έφηβος; Ως νεαρός αθλητής αλλά και ως μαθητής;
Ήμουν ζωηρός από μικρός όπως λένε και οι γονείς μου. Πάντα φανταζόμουν! Πολλή φαντασία… Ακόμα και ως μαθητής η φαντασία μου με έσωζε, ειδικά στη έκθεση. Αυτό είναι που χρειάζεται κάθε παιδί, η φαντασία. Αλλά στην εποχή μας οι παιχνιδομηχανές και λοιπά έχουν επικρατήσει της φαντασίας.
Πως είναι η ζωή ενός αστυνομικού σε αμαξίδιο; Τι είναι αυτό που προσπαθείτε να αλλάξετε και να εξελίξετε στην Αστυνομία μέσω των ομιλιών και των δράσεων σας;
Δεν έχει καμία διαφορά. Απλά εγώ έχω την τύχη να πηγαίνω μαζί με την υπηρεσία μου στα σχολεία και να ενημερώνουμε τους νέους για θέματα οδικής ασφαλείας αλλά και για πως να προστατεύουμε την ζωή μας από επικίνδυνα -ματαιόδοξα- όνειρα. «Μόνο εμείς μπορούμε να μας βελτιώσουμε. Μέσα μας είναι το σημείο εκκίνησης της εξέλιξης, της χαράς».
Πώς προέκυψε να γράψετε ένα παιδικό βιβλίο; Πως ήταν η διαδικασία και τι έχετε πάρει από αυτό;
Όλα ξεκίνησαν όταν με κάλεσε για πρώτη φορά η γυναίκα του προπονητή μου, η υπέροχη Έλενα Θωίδου, να μιλήσω σε ένα σχολείο, να πω στα παιδιά την ιστορία μου, τη ζωή μου. Η επαφή μου με τα παιδιά και η πολύτιμη συνδρομή της Έλενας μας οδήγησε τελικά στην έκδοση του «Ονείρου». Εκείνη ήταν που έβαλε τις κατάλληλες λέξεις, και την σειρά για να γραφτεί αυτό το βιβλίο, και της χρωστάω πολλά. Και πλέον, είμαστε έτοιμοι για να κυκλοφορήσουμε και το δεύτερο παιδικό βιβλίο μας, στις αρχές του 2022, εξελίσσοντας τα σημαντικά μηνύματα που επικοινωνούμε στα παιδιά.
Τι έχετε να πείτε σε όποιον δεν έχει ακόμα ενστερνιστεί αυτή την τάση;
Ότι μόνο εμείς μπορούμε να μας βελτιώσουμε. Μέσα μας είναι το σημείο εκκίνησης της εξέλιξης, της χαράς και πολλών άλλων. Πρώτα πολλά όμως πρέπει να έχουμε το γνώθι σ’ αυτόν. Και για να το έχουμε πρέπει να είμαστε αυτεξούσιοι.
Τι στόχους βάζετε για το μέλλον, πέρα από τις αθλητικές επιδόσεις;
Ο στόχος μου μου είναι να κάνω κι άλλους ανθρώπους να φαντάζονται έναν καλύτερο κόσμο. Δεν αρκεί να το κάνω μόνο εγώ. Το σύνολο μόνο μπορεί να αλλάξει τον κόσμο. «Μπορεί κανείς να αρκεστεί μόνο σε ένα φιλί από τον αγαπημένο ή την αγαπημένη του; Θέλει πάντα να το επαναλαμβάνει».
Τι είναι σημαντικότερο: Ένα ακόμα μετάλλιο, ένας νέος νόμος που να διευκολύνει τη ζωή των ανθρώπων με αναπηρίες, ή κάτι άλλο που δεν μπορούμε να φανταστούμε όσοι δεν ζούμε τις δυσκολίες που περνούν οι άνθρωποι σε αμαξίδιο;
Το λέω με κάθε τρόπο: Πρέπει να υπερβούμε την τυραννία της υλικής πραγματικότητας που μας κρατά μικρούς και δέσμιους. Αυτό αφορά και τις δυνατότητες του σώματος όλων. Όλοι αντιμετωπίζουμε δυσκολίες, όλοι είμαστε άνθρωποι. Επομένως δεν περιμένω τους νόμους να αλλάξουν, αλλά τη νοοτροπία μας. Στο λεξιλόγιο μου, δεν υπάρχει η λέξη ανάπηρος -παρά μόνο για θεσμικούς λόγους- αλλά η φράση «άνθρωπος με διαφορετικό τρόπο κίνησης ή ζωής». Αυτές οι αναχρονιστικές αντιλήψεις που πρέπει να αλλάξουν, έκαναν το άκουσμα της λέξης ανάπηρος να φαντάζει κάτι τρομακτικό, σαν κάποιος να μην μπορεί ποτέ να κάνει κάτι. Λάθος. Όλοι τα μπορούμε όλα. Αρκεί να αλληλοστηριζόμαστε.
Συμφωνείτε ότι ο καθένας μας μπορεί, μέσα από την διαρκή επανάληψη, να γίνει επιτυχημένος σε -σχεδόν- οτιδήποτε;
Ναι. Οπωσδήποτε. Από παιδιά μαθαίνουμε την δύναμη της επανάληψης, και την απόκτηση και την βαθύτερη αποτύπωση της γνώσης μέσω αυτής. Αλλά την σημασία και την δύναμη της επανάληψης κανείς την καταλαβαίνει κι από άλλα πράγματα: Μπορεί κανείς να αρκεστεί μόνο σε ένα φιλί από τον αγαπημένο ή την αγαπημένη του; Θέλει πάντα να το επαναλαμβάνει… Ακόμα και η αναπνοή: Μια αναπνοή δεν είναι τίποτα. Η ζωή είναι η επανάληψη της αναπνοής μας.
Τι είναι η επιτυχία και ποιο το νόημα της για εσάς;
Επιτυχία για εμένα είναι να γίνομαι καλύτερος κάθε μέρα. Να ζω κάθε ημέρα καλύτερα από την προηγούμενη και να προχωράω έστω και λίγο πιο μπροστά. Να έχω περάσει κάθε μου μέρα καλά, γεμάτη και να έχω καταφέρει έστω και τον μικρότερο στόχο που έχω βάλει για εκείνη την ημέρα, ώστε το βράδυ να είμαι γεμάτος. Γεμάτος επειδή θα έχω βοηθήσει να νιώσω καλύτερος έστω και λίγο εγώ, και ει δυνατόν ακόμα περισσότεροι γύρω μου. Αυτό είναι για μένα επιτυχία, εκεί βρίσκεται το νόημα της.
Όταν ολοκληρώνετε κάτι σημαντικό, προλαβαίνετε να το χαρείτε; Ή έχετε πάντα το μυαλό σας στην επόμενη πρόκληση;
Κάθε στόχο που εκπληρώνω και κάθε επιτυχία, την χαίρομαι και την απολαμβάνω, αλλά στιγμιαία. Για λίγο. Το να μείνω στην χαρά μιας επιτυχίας μου μοιάζει απλά στάσιμο. Δεν μπορώ να σταματήσω να σκέφτομαι την επόμενη μέρα, τον επόμενο στόχο και την εξέλιξη παραπέρα!
