Χιλιάδες νοικοκυριά έχουν φτάσει στα όρια της φτώχειας και βρίσκονται σε απόγνωση, αναμένοντας το έκτακτο επίδομα, το οποίο θα αποτελέσει μία οικονομική ανάσα.
Ο πληθωρισμός ανεβαίνει σε υψηλά επίπεδα, «χτυπώντας» κατά κύριο λόγο τους φτωχότερους μέσω των μισθών που λαμβάνουν, αλλά και την ακρίβεια που τους «τσακίζει» με τις τιμές που έχουν πάρει την ανηφόρα.
Το σκηνικό αυτό επικρατεί, γιατί τα ευάλωτα νοικοκυριά επηρεάζονται από τη δυσμενή συγκυρία πολύ περισσότερο από τον υπόλοιπο πληθυσμό, διότι ξοδεύουν το μεγαλύτερο ποσοστό του εισοδήματός τους σε αγαθά και υπηρεσίες πρώτης ανάγκης, όπως τα τρόφιμα και η ενέργεια.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της τελευταίας Έρευνας Οικογενειακών Προϋπολογισμών της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, το μερίδιο της μέσης δαπάνης για είδη διατροφής και μη οινοπνευματώδη ποτά και στέγαση των νοικοκυριών του φτωχότερου 20% του πληθυσμού ανέρχεται στο 58,2% των δαπανών των νοικοκυριών, ενώ το αντίστοιχο μερίδιο του πλουσιότερου 20% του πληθυσμού ανέρχεται στο 29,0%.
Μόνο οι αγορές ειδών διατροφής και μη οινοπνευματωδών ποτών αποτελούν το 35,9% των συνολικών μηνιαίων δαπανών για τα φτωχότερα νοικοκυριά, όταν για τα μη φτωχά νοικοκυριά το αντίστοιχο ποσοστό είναι 22,2%.
Όταν λοιπόν το κόστος της στέγασης, στο οποίο συμπεριλαμβάνεται και η ενέργεια, αυξήθηκε κατά 22,6%, συγκριτικά με τον Ιανουάριο του 2021, ενώ οι τιμές σε διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά αυξήθηκαν κατά 5,2%, είναι σαφές πως οι ανατιμήσεις του «καλαθιού» των προϊόντων που καταναλώνουν τα φτωχότερα νοικοκυριά είναι αρκετά ταχύτερη από αυτή του «καλαθιού» των ειδών που καταναλώνουν τα πλουσιότερα νοικοκυριά. Την ώρα, μάλιστα, που η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της Ε.Ε. όπου το σημερινό ύψος του κατώτατου μισθού εξακολουθεί να είναι χαμηλότερο από το αντίστοιχο ύψος του 2012.
Μόνο μέσα σε ένα μήνα (σύγκριση δεικτών Ιανουαρίου 2022 με Δεκέμβριο 2021), με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το αλεύρι και τα άλλα δημητριακά ακρίβυναν 7,8%, τα νωπά λαχανικά 6,6%, οι χυμοί 5%, οι πατάτες 4,4%, το γιαούρτι 3,5%, τα γλυκά κουταλιού, οι μαρμελάδες και το μέλι 3,1%, τα ψάρια 2,4%, το φρέσκο γάλα και το χοιρινό 2,1% και τα τυριά 1,5%. Πολύ μεγαλύτερες, το ίδιο διάστημα, ήταν οι αυξήσεις στο ηλεκτρικό ρεύμα (+8,8%), στο φυσικό αέριο (+14,2%) και στο πετρέλαιο θέρμανσης (+5,2%).
Το τελευταίο τρίμηνο, σύμφωνα με την πλατφόρμα e-καταναλωτής, η μέση τιμή λιανικής στις πατάτες έχει αυξηθεί σε ποσοστό 47%, στα μακαρόνια 23%, στο ελαιόλαδο πάνω από 10%, στο φρέσκο γάλα και στα τυροκομικά 8%, στα αλλαντικά 5% και στα απορρυπαντικά 4%.
Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, τα όποια δείγματα αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού δεν πρόκειται να τα δούμε πριν τον Ιούλιο.
Ήδη το πρόβλημα μεταφέρεται στην αγορά, αλλά και στα δημόσια έσοδα, καθώς η αγοραστική κίνηση ακόμη και στα σούπερ μάρκετ, όπου οι δαπάνες θεωρούνται σε σημαντικό βαθμό ανελαστικές, κινείται πτωτικά, ενώ σημαντική μείωση καταγράφεται στο λιανεμπόριο (ένδυση, υπόδηση, είδη σπιτιού κ.λπ.), παρότι διανύουμε περίοδο εκπτώσεων.
Μπροστά στο τσουνάμι της ακρίβειας, το οικονομικό επιτελείο σχεδιάζει να δοθεί το Πάσχα, έκτακτο επίδομα στο ασθενέστερο τμήμα του πληθυσμού, δηλαδή τους χαμηλοσυνταξιούχους, τους εργαζόμενους που λαμβάνουν τον κατώτατο μισθό, δικαιούχους του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης και τους μακροχρόνια ανέργους, αναζητώντας λύσεις για να αντιμετωπιστεί η κρίση.
Οι αποφάσεις αναμένονται μέσα στον Μάρτιο ή το αργότερο έως τις αρχές Απριλίου, με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, Γιάννη Οικονόμου, να υπογραμμίζει «επεξεργαζόμαστε συνεχώς όλα τα δεδομένα και τα στοιχεία. Προφανώς το επόμενο διάστημα, ο επόμενος μήνας θα είναι κρίσιμος» .
Σύμφωνα με τον ίδιο, η εν λόγω ενίσχυση δεν αναιρεί, αντιθέτως έρχεται να προστεθεί στην οριζόντια στήριξη προς τους πολίτες στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, στην μείωση του ΕΝΦΙΑ, αλλά και στη νέα αύξηση του κατώτατου μισθού το επόμενο διάστημα.
Όσον αφορά τις ενεργειακές ανατιμήσεις, διαβεβαίωσε ότι η κυβέρνηση θα συνεχίζει να στηρίζει τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις και τους αγρότες.