Η επαναφορά του 13ου μισθού στο Δημόσιο και η τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας αποτελούν προτάσεις που κερδίζουν έδαφος στο πολιτικό σκηνικό. Ωστόσο, η υλοποίησή τους προϋποθέτει είτε ανακατανομή των υφιστάμενων δαπανών είτε αύξηση των κρατικών εσόδων, καθώς το δημοσιονομικό περιθώριο παραμένει περιορισμένο.
Καθοριστικός παράγοντας για τον δημοσιονομικό χώρο που θα προκύψει είναι η εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από τον υπολογισμό του ελλείμματος. Η τελική πρόταση της Κομισιόν αναμένεται έως τις 19 Μαρτίου, με το κρίσιμο ερώτημα να αφορά το ελάχιστο ποσοστό του ΑΕΠ που θα τεθεί ως βάση για την εξαίρεση.
Αν η βάση καθοριστεί στο 2% του ΑΕΠ, τότε η Ελλάδα, που δαπανά 3% του ΑΕΠ για την άμυνα, θα έχει πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο 2,45 δισ. ευρώ.
Αν ληφθεί υπόψη μόνο η αύξηση του 2025 σε σχέση με το 2024, τότε το δημοσιονομικό περιθώριο περιορίζεται στα 860 εκατ. ευρώ.
Σε κάθε περίπτωση, θα απαιτηθεί τροποποίηση του Μεσοπρόθεσμου Δημοσιονομικού-Διαρθρωτικού Σχεδίου (ΜΔΣ) 2025-2028, γεγονός που σημαίνει ότι οι Βρυξέλλες πιθανότατα θα ζητήσουν ισοδύναμα μέτρα για να αντισταθμιστούν οι επιπτώσεις στον προϋπολογισμό.
Σύμφωνα με το Μεσοπρόθεσμο Σχέδιο, για το 2026 προβλέπονται:
Αύξηση των καθαρών εθνικά χρηματοδοτούμενων πρωτογενών δαπανών κατά 3,6%
Πρωτογενές πλεόνασμα 2,4% του ΑΕΠ
Μείωση του δημόσιου χρέους στο 143,1% του ΑΕΠ
Ωστόσο, η ετήσια αύξηση των πρωτογενών δαπανών χωρίς την εφαρμογή νέων μέτρων εκτιμάται σε 2 δισ. ευρώ, με το 1 δισ. ευρώ να αφορά λειτουργικές δαπάνες και το υπόλοιπο συνταξιοδοτικές υποχρεώσεις.
Το κόστος της επαναφοράς του 13ου και 14ου μισθού εκτιμάται στα 3 δισ. ευρώ, ποσό που ξεπερνά τον προβλεπόμενο ρυθμό αύξησης των δαπανών. Αν η ρήτρα διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες ενεργοποιηθεί πλήρως, θα μπορούσε να καλύψει σημαντικό μέρος του ποσού. Διαφορετικά, θα απαιτηθούν δημοσιονομικά ισοδύναμα μέτρα.
Το Μεσοπρόθεσμο Σχέδιο προβλέπει ήδη προγραμματισμένες μειώσεις:
Μείωση ασφαλιστικών εισφορών κατά 1 μονάδα το 2025 και επιπλέον 0,5 μονάδες το 2027.
Ωστόσο, δεν προβλέπεται μείωση του φορολογικού συντελεστή για εισοδήματα 10.001-20.000 ευρώ, αύξηση του αφορολόγητου ή μείωση του ανώτατου συντελεστή 44%.
Οι τελικές αποφάσεις θα εξαρτηθούν από τη δημοσιονομική ευελιξία που θα προκύψει και τις διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.