Οι ξυλόσομπες θεωρούνται από τις πιο φθηνές λύσεις για θέρμανση αλλά δεν είναι ακριβώς έτσι. Τα ξύλα κοστίζουν και σε περιόδους οικονομικής στενότητας δεν υπάρχουν πολυτέλειες για σπατάλες.
Εάν αναζητάτε φθηνά καυσόξυλα, θα πρέπει να είστε πολύ προσεκτικοί. Πολύ συχνά μία φθηνή λύση μπορεί να κοστίσει ακριβά. Συνήθως δεν συνοδεύεται από καλή ποιότητα. Ερευνείστε την αγορά και βεβαιωθείτε ότι τα καυσόξυλα που αγοράζετε για χρήση σε τζάκι ή σε ξυλόσομπες είναι καλά και δεν θα σας δημιουργήσουν προβλήματα. Μια βασική συμβουλή είναι, αποφύγετε τις υπερβολικά χαμηλές τιμές. Είναι αδύνατον να βρείτε οποιοδήποτε προϊόν να πωλείται υπερβολικά φθηνά χωρίς να έχει κάποιο πρόβλημα. Και πάντα να εξετάζετε τα καυσόξυλα που σας προτείνουν. Ακόμα και αν δεν έχετε μεγάλη πείρα, τα σημαντικότερα προβλήματα είναι πάντα εμφανή.
Πως διαλέγουμε είδος ξύλου
Αυτό που χρειάζεται να γνωρίζουμε είναι η θερμική απόδοση του καύσιμου που χρησιμοποιούμε.
Θερμική απόδοση
Θερμική απόδοση ονομάζεται η ποσότητα της θερμικής ενέργειας που παράγεται από την πλήρη καύση ενός κιλού ξηρού ξύλου. Στην περιοχή της Μεσογείου τη μεγαλύτερη θερμαντική αξία έχει η ελάτη. Έχει 4895 Kcal ανά κιλό καιόμενου ξύλου. Στη συνέχεια ακολουθεί η πεύκη με 4.830 Kcal/Kg. Μετά είναι η οξιά με 4701 Kcal/Kg και η δρυς με 4.694 Kcal/Kg. Αν και δεν είναι η καλύτερη σε απόδοση στα μέρη μας συνήθως προτιμάται η δρυς. Ο λόγος είναι η μεγάλη διάρκειας καύσης της. Σύγκριση μπορεί να γίνει με το πέλλετ, η θερμική απόδοση του οποίου υπολογίζεται περίπου στα 4400 Kcal/Kg. Στο πέλλετ υπάρχουν σημαντικές διακυμάνσεις ανάλογες με το μείγμα που έχει πέσει στους κυλίνδρους αλλά σπάνια ξεπερνούν τη δρυ.
Ας εξετάσουμε τώρα τους συνηθισμένους τύπους ξύλου που βρίσκουμε σε ξυλεμπορικά στις πόλεις.
Πεύκο – Ανάβει εύκολα, καίγεται γρήγορα
Είναι ένα ξύλο που ανάβει εύκολα λόγω της μεγάλης περιεκτικότητάς του σε ρετσίνι. Στα αρνητικά συγκαταλέγεται το γεγονός ότι καίγεται γρηγορότερα από τα υπόλοιπα ξύλα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα η χρήση του να καθίσταται οικονομικά ασύμφορη. Ακόμα συνήθως πωλείται στην ίδια τιμή με τη δρυ, την οξιά και την ελιά. Τέλος, σκάει περισσότερο από τα υπόλοιπα είδη και ως εκ τούτου απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή για τον κίνδυνο πυρκαγιάς.
Οξιά – Σκληρό ξύλο με μεγάλη διάρκεια καύσης
Η καύση της διαρκεί περισσότερο από του πεύκου γιατί πρόκειται για σκληρό ξύλο με πυκνότητα και βάρος. Παρ’ όλα αυτά, ο χρόνος καύσης της δεν μπορεί να προσεγγίσει τον αντίστοιχο της δρυός ή της ελιάς. Έχει την ιδιότητα να μη σκάει τόσο πολύ και ανάβει χωρίς δυσκολία. Χρησιμοποιείται στην κυρίως καύση και όχι για προσάναμμα για το οποίο θεωρείται ιδανικό το πεύκο. Η οξιά κόβεται και σε μικρά κομμάτια τα οποία χρησιμοποιούνται για τις ξυλόσομπες.
Δρυς – Δεν πετάει σπίθες, παράγει ήρεμη φλόγα
Είναι το ξύλο που προτιμάται περισσότερο από όσους χρησιμοποιούν τζάκι στη χώρα μας. Καίγεται πιο αργά από όλα τα άλλα ξύλα. Σημαντικό πλεονέκτημά του είναι το γεγονός ότι δεν πετάει σπίθες. Για την ακρίβεια, κατά την καύση του παράγεται μακριά και ήρεμη φλόγα. Η εικόνα που παρουσιάζουν τα φλεγόμενα κομμάτια δρυός μοιάζει με αυτή του πυρωμένου σιδήρου. Η δρυς ανάβει δύσκολα και συνήθως για να ξεκινήσει η καύση της απαιτείται προσάναμα.
Ελιά – Το καλύτερο ξύλο για καύση στο τζάκι
Κάνει μικρή και ήρεμη φλόγα, ενώ ανάβει σχετικά εύκολα. Οι περισσότεροι μαντράδες ξυλείας συστήνουν στους καταναλωτές την ελιά ως το καλύτερο ξύλο που μπορούν να προμηθευτούν για το τζάκι τους. Καίγεται αργά, κάτι που σημαίνει ότι μπορεί να παρατείνει τη διάρκεια της φωτιάς προσφέροντας οικονομική θέρμανση στον χώρο.
Πουρνάρι – Καύσιμο με μεγάλη θερμική απόδοση
Θεωρείται υψηλής ποιότητας καυσόξυλο. Δυστυχώς το βρίσκουμε δύσκολακαι συχνά σε μικρές ποσότητες. Ανήκει στην κατηγορία των σκληρών ξύλων. Όλα τα σκληρά χαρακτηρίζονται από τη μεγάλη τους θερμική απόδοση σε σχέση με τα μαλακά. Καίγεται αργά, χαρακτηριστικό που το καθιστά ιδανικό για το τζάκι. Η θερμική του απόδοσή υπολογίζεται περίπου στις 4670 Kcal/Kg.
Πελλετ
Τα πέλλετ ή συσσωματώματα είναι η συμπιεσμένη μορφή διαφόρων υλικών βιομάζας. Αυτή προέρχεται από την καλλιέργεια φυτών, από κτηνοτροφικά ή αγροτικά απόβλητα ή από ξύλο. Τα πέλλετ είναι μικροί κύλινδροι που έχουν διαμορφωθεί έτσι με συμπίεση και χωρίς κόλλα. Η καύση των πέλλετ εκλύει γενικά μεγάλη θερμική ενέργεια και εκπέμπει ελάχιστα καυσαέρια. Τα πέλλετ θεωρούνται οικολογικά βιοκαύσιμα γιατί δεν ρυπαίνουν το περιβάλλον. Είναι πολύ οικονομικά και λόγω του κυλινδρικού σχήματος και του μικρού μεγέθους τους είναι πολύ εύχρηστα για την τροφοδοσία του θερμαντικού σώματος και εύκολα στη μεταφορά.
Το κυριότερο πρόβλημα είναι ότι καίγονται μόνο σε ειδική σόμπα. Ο μέσος καυστήρας πέλλετ κοστίζει τα διπλάσια από την μέση ξυλόσομπα. Αν ρίξετε πέλλετ σε συνηθισμένη ξυλόσομπα ή τζάκι θα καούν αμέσως και όχι πλήρως. Η σκόνη που θα αφήσουν θα σβήσει την ήδη υπάρχουσα φωτιά.
Καυστήρας πετρελαίου ή πέλλετ;
Στο εξωτερικό βέβαια ήδη οι καυστήρες πέλλετ έχουν ξεπεράσει κατά πολύ τους καυστήρες πετρελαίου. Για ένα διαμέρισμα ή αυτόνομο σπίτι σε αυτό το ερώτημα η απάντηση είναι εύκολα πέλλετ. Για πολυκατοικία μπαίνει το πρόβλημα ότι ο καυστήρας πέλλετ χρειάζεται να φορτώνεται από κάποιον κάθε λίγες ώρες ενώ το πετρέλαιο μπαίνει μία φορά κάθε λίγους μήνες. Βέβαια για σπίτια με τζάκι συχνά είναι πιο φθηνό να μετατρέψετε ένα ήδη υπάρχων τζάκι σε ενεργειακό και έχετε την ίδια απόδοση με συμβατικά ξύλα. Η απόφαση είναι θέμα χώρων του σπιτιού και μεγέθους. Ένας εξειδικευμένος τεχνικός μπορεί να κάνει προτάσεις.
Συμβουλές για να κερδίζετε το μέγιστο σε σχέση με το ξύλο που καίτε
Ένα μεγάλο πρόβλημα στα ξύλα είναι η υγρασία. Αποθηκεύουμε τα ξύλα σε μέρος που δεν βρέχονται. Δεν αγοράζουμε φρέσκα γιατί η υγρασία σε αυτά είναι συνήθως πάνω από 50%. Δεν θα ανάψουν εύκολα και θα βγάλουν πολύ καπνό χωρίς να ζεστάνουν. Το επιτρεπτό όριο υγρασίας που μπορούν να περιέχουν τα καυσόξυλα είναι 15%, διαφορετικά θεωρούνται χλωρά.
Είναι καλύτερα να αγοράζουμε ξύλα για τζάκι τον Ιούνιο ή τον Ιούλιο για να είναι ξερά όταν θα έρθει η ώρα. Αν τα αγοράσουμε (ή τα κόψουμε εμείς) την Άνοιξη θα τα αγοράσουμε πολύ πιο φθηνά και το χειμώνα θα έχουμε εξαιρετική καύσιμη ύλη.
Δεν αγοράζουμε φρεσκοκομμένα ή υγρά ξύλα. Πληρώνουμε βάρος που θα χαθεί στους επόμενους μήνες. Δυστυχώς πολύ συχνά έμποροι πωλούν φρέσκα ξύλα γι’αυτό επισπευτείτε μερικούς και δείτε τα ξύλα πριν αποφασίσετε. Το φρέσκο φαίνεται ακόμα και σε αυτόν που δεν έχει πείρα. Για σιγουριά υπάρχουν ειδικά μηχανήματα που μετράνε την υγρασία και το κόστος τους δεν είναι μεγάλο (οι τιμές τους αρχίζουν από 15 euro).
Η χώρα προέλευσης του ξύλου ή το σημείο που κόπηκε δεν έχει σημασία. Οι παραδόσεις λένε ότι δέντρα που φυτρώνουν σε χαράδρες είναι καλύτερα. Άλλοι λένε ότι θα ελληνικά δάση έχουν καλύτερο ξύλο από τα ρουμάνικα. Δεν ισχύει. Η διαφορά είναι μόνο στο δέντρο και όχι στον τόπο. Η ελληνική παραγωγή είναι μικρή οπότε συνήθως οι έμποροι εισάγουν από Βουλγαρία ή Ρουμανία. Αλλά πουλάνε τα ελληνικά πιο ακριβά. Η φωτιά θα είναι ίδια σε όλες τις περιπτώσεις.
Προτιμούμε να συνδυάζουμε δύο τύπους ξύλων στις φωτιές μας. Στη φωτιά μας βάζουμε πρώτα προσάναμμα με μικρά μαλακά ξύλα και στη συνέχεια βάζουμε κούτσουρα.
Στο τζάκι δεν στοιβάζουμε τα ξύλα το ένα πάνω στο άλλο γιατί καίγονται γρήγορα βγάζοντας πολύ δυνατή φωτιά στην αρχή και πολύ λίγη στο τέλος. Στη σόμπα βάζουμε τα σκληρά ξύλα κάτω και τα μαλακά επάνω. Αυτό προϋποθέτει ότι θα υπάρχει σωστή ροή αέρα από κάτω γιατί αλλιώς η φωτιά θα σβήσει. Για καλύτερη ροή αέρα αφήνετε λίγο ανοιχτή την πλαϊνή πόρτα αλλά να προσέχετε γιατί πολύ εύκολα μπορεί να ανοίξει και να πετάξει κάφτρες που θα προκαλέσουν φωτιά. Με σωστή τοποθέτηση ξύλων θα έχουμε χαμηλή φωτιά μεγάλης διάρκειας (για όλο το βράδυ). Αντίθετα θα έχουμε δυνατή φωτιά για λίγο (για να ζεστάνουμε ένα παγωμένο σπίτι γρήγορα).
Μην καίτε σκουπίδια (Νοβοπάν, MDF κλπ)… Τα ακατάλληλα καύσιμα είναι καρκινογόνα…
