Κατάργηση πλαστικών: Δέκα κατηγορίες από πλαστικά μιας χρήσεως πρόκειται να καταργηθούν από το Σάββατο 3 Ιουλίου 2021.
Τέλος μπαίνει από τις 3 Ιουλίου στα πλαστικά μία χρήσης. Επίσης, δρομολογείται ο περιορισμός των πλαστικών μπουκαλιών μέχρι το 2024. Στόχος είναι η αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής ρύπανσης. Έτσι, από την παραπάνω ημερομηνία καταργούνται 10 κατηγορίες πλαστικών μιας χρήσης.
Αυτά είναι: μαχαιροπίρουνα, πιάτα, καλαμάκια, περιέκτες από φελιζόλ, κυπελάκια ποτών από φελιζόλ, περιέκτες τροφίμων από φελιζόλ, αναδευτήρες ποτών, μπατονέτες, στηρίγματα για μπαλόνια καθώς και πάσης φύσεως προϊόντα που διασπώνται σε μικροπλαστικά (οξοδιασπώμενα πλαστικά).
Στόχος της απαγόρευσης είναι η μείωση της κατανάλωσης σε πλαστικά ποτήρια και πλαστικούς περιέκτες τροφίμων κατά 30% μέχρι το 2024 και κατά 60% μέχρι το 2026.
Στο πλαίσιο αυτό προβλέπεται ο επανασχεδιασμός των προϊόντων με βάση τις προδιαγραφές που ορίζει η νομοθεσία. Επίσης, τίθεται υποχρεωτικός στόχος χωριστής συλλογής των πλαστικών μπουκαλιών κατά 77% το 2025 και κατά 90% το 2029.
Επιπλέον, όλα τα καπάκια θα πρέπει να είναι προσαρτημένα στα μπουκάλια τους μέχρι το 2024. Επίσης, τα πλαστικά μπουκάλια θα πρέπει να κατασκευάζονται από 25% ανακυκλωμένο περιεχόμενο το 2025 και από 35% αντίστοιχα το 2030.
Σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων, Κωνσταντίνο Αραβώση, η χρήση των πλαστικών μιας χρήσης (οι παραπάνω 10 κατηγορίες) σταμάτησε αρχικώς στο Δημόσιο από την 1 Φεβρουαρίου 2021.
Σύμφωνα με τον κ. Αραβώση από τις αρχές του 2022 θεσπίζεται περιβαλλοντική εισφορά για τα πλαστικά ποτήρια και τους περιέκτες τροφίμων. Επίσης, τα χρήματα που θα μαζευτούν θα πηγαίνουν στο Πράσινο Ταμείο. Στη συνέχεια, θα επιστρέφουν στους Δήμους και τις Περιφέρειες για δράσεις καταπολέμησης της περιβαλλοντικής ρύπανσης. Δηλαδή, κάτι ανάλογο που έχει γίνει και τα χρήματα από το περιβαλλοντικό τέλος από τις πλαστικές σακούλες.
Επίσης προωθείται η υποχρέωση διάθεσης επαναχρησιμοποιήσιμων εναλλακτικών προϊόντων από 01.01.2022. στις επιχειρήσεις μαζικής εστίασης, καθώς και η υποχρέωση να πωλούν τα προϊόντα τους με έκπτωση, στην περίπτωση που ο καταναλωτής έχει δικό του επαναχρησιμοποιούμενο σκεύος.
Επίσης σύμφωνα με τον κ. Αραβώση, από το 2023 θεσπίζεται το σύστημα εγγυοδοσίας, το οποίο προβλέπει προσυμφωνημένο αντίτιμο που προστίθεται στην τιμή του προϊόντος και επιστρέφεται στον καταναλωτή με την επιστροφή της συσκευασίας για ανακύκλωση.
Για τους παραβάτες προβλέπονται τσουχτερά πρόστιμα, καθώς στις περιπτώσεις διάθεσης προϊόντων που υπόκεινται σε απαγόρευση επιβάλλεται πρόστιμο στον παραγωγό –1% επί του κύκλου εργασιών του προηγούμενου έτους, καθώς και στην επιχείρηση εστίασης, 5 ευρώ ανά τεμάχιο προϊόντος που διέθεσε στην αγορά (με ελάχιστο πρόστιμο τα 1.000 ευρώ).
Για τη μη απόδοση της Εισφοράς από τα πλαστικά ποτήρια και τους περιέκτες τροφίμων θα επιβάλλεται πρόστιμο στις επιχειρήσεις εστίασης 1.000 ευρώ ανά παράβαση και σε περίπτωση υποτροπής διπλασιασμός των ποσών.
Επίσης για τη διάθεση προϊόντων που δεν πληρούν τις προδιαγραφές οικολογικού σχεδιασμού για ανακυκλωμένο περιεχόμενο θα επιβάλλεται πρόστιμο στον παραγωγό ύψους –1% επί του κύκλου εργασιών του προηγούμενου έτους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Περιβάλλοντος, κάθε χρόνο στην Ευρώπη συλλέγονται πάνω από 26 εκατομμύρια τόνοι πλαστικών αποβλήτων, εκ των οποίων λιγότερο από το 1/3 ανακυκλώνεται, ενώ το 50% των απορριμμάτων στις θάλασσες είναι πλαστικά μιας χρήσης, ενώ επιπλέον 27% είναι αλιευτικά εργαλεία από πλαστικό.
Όσον αφορά στην Ελλάδα, καταναλώνουμε κάθε μέρα περί το 1 εκατ. πλαστικά ποτήρια, ή αλλιώς 350 εκατομμύρια πλαστικά ποτήρια τον χρόνο.