Πρωτοποριακό πείραμα: Τα πιο ξεχωριστά μοντέλα για τη διαχείριση του COVID-19 είναι τα δύο μοντέλα που εφάρμοσαν οι Σουηδοί και οι Αυστραλοί. Υπάρχει ενδιάμεσα και η στρατηγική των τοπικών lockdown. Στη Νότια Κορέα και τα ΗΑΕ στηρίζονται στα μοριακά τεστ και την υποχρεωτική χρήση μάσκας. Αυτό το μοντέλο πολλές φορές υποστηρίζει και ο καθηγητής Γιάννης Ιωαννίδης.
Σε επίπεδο τεστ, η χώρα που διαφημίστηκε στην αρχή της πανδημίας για την ευλαβική αφοσίωσή της στον έλεγχο του πληθυσμού ήταν η Ισλανδία. Αυτό όμως που συνέβη το περασμένο Σαββατοκύριακο με τη Σλοβακία είναι πρωτοφανές σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα συμπεράσματα – ευρήματα αυτού του κατ’ ουσίαν «πειράματος» αναμένονται με ενδιαφέρον απ’ όλες τις χώρες.
Η Σλοβακία είχε τεράστια έκρηξη θετικών κρουσμάτων και θανάτων μέσα στον Οκτώβριο. Το νούμερο των 3.363 της 30ης Οκτωβρίου αποτέλεσε ρεκόρ. Ο δείκτης σκαρφάλωσε σε αρκετές ακόμα περιπτώσεις πάνω από το 2.000. Ο Νοέμβρης ξεκίνησε εξίσου άσχημα, με 3.216 θετικά κρούσματα την 4η Νοεμβρίου. Τα επίπεδα θανάτων στη χώρα από covid-19 ήταν πάρα πολύ χαμηλά, τον Οκτώβριο. Όμως, καταγράφηκαν διαδοχικά αρνητικά ρεκόρ, με αποκορύφωμα τους 31 θανάτους της 6ης Νοεμβρίου.
Πρωτοποριακό πείραμα: Τα μέτρα
Η χώρα απέφυγε μια επανάληψη του αυστηρού lockdown που επιβλήθηκε την άνοιξη. Όμως, απαγόρευσε την παρουσία πελατών σε εσωτερικούς χώρους εστιατορίων. Διεύρυνε τη χρήση μάσκας. Επέβαλε τηλεκπαίδευση στα Γυμνάσια. Περιόρισε τον επιτρεπόμενο αριθμό ατόμων σε συναθροίσεις. Επιπλέον, έκλεισε ορισμένους δημόσιους χώρους.
Κοινή ευθύνη
Μαζί με τα μέτρα περιορισμού της διασποράς του ιού, η κυβέρνηση έθεσε ως στόχο και ένα μεγαλεπήβολο project, θεωρώντας το ως Plan B της επιβολής lockdown. Στις 17/10 ο πρωθυπουργός Ίγκορ Μάτοβιτς δήλωσε ότι έχουν παραγγελθεί 13 εκατομμύρια τεστ αντιγόνων από τη Νότια Κορεά.
Τo κίνητρο αυτής της κολοσσιαίας παραγγελίας για τα δεδομένα της Σλοβακίας (5,5 εκατ. κάτοικοι) το είδαμε το περασμένο Σαββατοκύριακο. Ως γνωστόν η χώρα κατάφερε να υποβάλει μέσα σε μόλις δύο ημέρες περισσότερα από 3,6 εκατομμύρια άτομα σε τεστ για τον κοροναϊό. Δηλαδή, τα 2/3 του συνολικού πληθυσμού της.
«Βρήκαμε στην κυριολεξία ένα ατομικό όπλο εναντίον της Covid-19». Αυτό δήλωσε χθες ο πρωθυπουργός Ιγκόρ Μάτοβιτς σε δημοσιογράφους. Εξέφρασε την ικανοποίησή του για την υψηλή συμμετοχή στα τεστ της περασμένης εβδομάδας.
Η επιχείρηση, που ονομάστηκε «Κοινή Ευθύνη», ξεκίνησε πιλοτικά στις 23 Οκτωβρίου σε δύο περιοχές. Αυτές είχαν και τα περισσότερα κρούσματα. Το αποτέλεσμα ήταν 141.000 άτομα (το 91% από εκείνους που πληρούσαν τα κριτήρια του προγράμματος) να υποβληθούν σε τεστ σε διάστημα τριών ημερών.
Πρωτοποριακό πείραμα: Τα rapid tests
Σε δεύτερο χρόνο η κυβέρνηση ενθάρρυνε όλους τους πολίτες άνω των 10 ετών να συμμετάσχουν., προσφέροντας δωρεάν τα τεστ. Τα άτομα άνω των 65 ετών που δεν βγαίνουν συχνά από το σπίτι τους, άτομα με αναπηρίες, καρκινοπαθείς και ασθενείς με ανοσοκαταστολή δέχτηκαν συστάσεις να εξαιρεθούν. Για την υλοποίησή του επίπονου προγράμματος δούλεψαν 40.463 άτομα, μεταξύ των οποίων 14.500 υγειονομικοί και 6.319 στρατιώτες, σε 5.000 σημεία ανά τη χώρα.
Στο πρόγραμμα χρησιμοποιήθηκαν τα λεγόμενα rapid tests (τεστ αντιγόνων), τα οποία δίνουν αποτέλεσμα μέσα σε μερικά λεπτά, αλλά δεν είναι εξίσου αξιόπιστα με τα μοριακά. Οι δοκιμές με τη μοριακή μέθοδο Real Time PCR είναι πιο ακριβείς, αλλά ακριβότερες και χρειάζονται περισσότερο χρόνο για επεξεργασία στα εργαστήρια.
Η συμμετοχή των κατοίκων ήταν εθελοντική, όμως όσοι δεν υποβλήθηκαν είναι αναγκασμένοι να μείνουν στο σπίτι τους, σε συνθήκες καραντίνας, για δύο εβδομάδες, όπως ακριβώς και όσοι βρέθηκαν θετικοί. Αντίθετα, όσοι βγήκαν αρνητικοί έλαβαν ένα πιστοποιητικό που τους επιτρέπει την ελεύθερη κυκλοφορία.
Θετικοί βρέθηκαν λίγο πάνω από το 1% όσων υποβλήθηκαν στο τεστ, ήτοι 38.459. Αυτοί θα πρέπει να απομονωθούν, είτε στο σπίτι τους ή σε ένα από τα ξενοδοχεία που χρησιμοποιεί η κυβέρνηση για την καραντίνα.
Η φιλοδοξία της Σλοβακίας
Η δεύτερη φάση των δοκιμών θα πραγματοποιηθεί αυτό το Σαββατοκύριακο (07-08/11) σε 45 από τις 79 κομητείες της Σλοβακίας. Εκεί όπου το ποσοστό μόλυνσης ήταν υψηλότερο από 0,7%. Το πείραμα της Σλοβακίας μαγνήτισε το ενδιαφέρον κυρίως της Μεγάλης Βρετανίας. Εκείνη έστειλε επιστημονική ομάδα στην Μπρατισλάβα για να παρακολουθήσουν δια ζώσης τη διαδικασία. Κι όλα αυτά ενόψει και της εφαρμογής ενός ανάλογου προγράμματος τις προσεχείς ημέρες στο Λίβερπουλ.
Η Σλοβακία φιλοδοξεί ότι με αυτό τον τρόπο και την απομόνωση των θετικών κρουσμάτων για δύο εβδομάδες. Θα ρίξει σε χρόνο ρεκόρ το δείκτη μετάδοσης Rt. Θα μειώσει σε διάστημα δύο εβδομάδων τα θετικά κρούσματα στο μισό. Υπάρχουν βέβαια αμφιβολίες στη διεθνή επιστημονική κοινότητα. Συγκεκριμένα, για το αν η χρήση των rapid test συνίστανται σε μια τόσο διευρυμένη, εθνικής εμβέλειας, προσπάθεια. Κι όλα αυτά, δεδομένου ότι στις 100 περιπτώσεις θεωρείται ότι τέσσερις φορές θα δώσει λάθος αποτέλεσμα.
Το project ήταν ασφαλώς και ιδιαίτερα κοστοβόρο, ενώ το ότι η Σλοβακία κατάφερε να συσπειρώσει τόσο μεγάλη δύναμη εξειδικευμένου προσωπικού για να το φέρει σε πέρας (συνεπικουρούμενη πάντως από στρατιωτικούς γιατρούς προερχόμενους από Αυστρία και Ουγγαρία), δεν σημαίνει ότι μπορούν να το κάνουν με επιτυχία και πιο πολυπληθείς χώρες. Η Σλοβακία έχει κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης από την 1η Οκτωβρίου και για 45 ημέρες. Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση έθεσε σε ισχύ το μέτρο της απαγόρευσης της κυκλοφορίας, με κάποιες εξαιρέσεις, το οποίο αναμένεται να παραταθεί έως τις 14 Νοεμβρίου.
Πρωτοποριακό πείραμα: Εκπληκτικά αποτελέσματα
Κάτι παραπάνω από ενθαρρυντικά είναι τα αποτελέσματα του πρωτοφανούς προγράμματος. «Τη Δευτέρα 23 Νοεμβρίου η Σλοβακία ανακοίνωσε 231 νέα κρούσματα – το αρνητικό ρεκόρ Νοεμβρίου ήταν οι 3.216 περιπτώσεις της 4ης του μήνα – και αυτό είναι το αποτέλεσμα της ισοπέδωσης της επιδημικής καμπύλης που είχε προαναγγείλει από τις 17 Νοεμβρίου ο υπουργός Υγείας της χώρας, Μάρεκ Κράιτσι. Είχε εξηγήσει τότε ότι το ποσοστό αναπαραγωγής του ιού είχε πέσει αισθητά, σε επίπεδα που κυμαινόταν από 0,7 έως 0,9.
Αυτός ήταν και ο λόγος που από τη Δευτέρα 16 Νοεμβρίου η Σλοβακία χαλάρωσε τα μέτρα περιορισμού. Από εκείνη την ημέρα επέτρεψε την επαναλειτουργία θεάτρων, κινηματογράφων και εκκλησιών στο μισό της χωρητικότητάς τους, ενώ έδωσε το πράσινο φως για το άνοιγμα γυμναστήριων και κολυμβητηρίων με περιορισμένο αριθμό επισκεπτών.
Επιπλέον ξεκίνησαν ξανά τα πρωταθλήματα χόκεϊ επί πάγου και ποδοσφαίρου, χωρίς την παρουσία φιλάθλων. Τα σχολεία δεν έχουν ανοίξει ακόμα και το πιθανότερο σενάριο είναι ότι αυτό θα συμβεί για δύο εβδομάδες πριν από τις διακοπές των Χριστουγέννων.
Υπόδειγμα στρατηγικής, το πείραμα
Η Σλοβακία ωστόσο δεν αρκείται σε ό,τι έχει ήδη πετύχει. Η κυβέρνηση αποφεύγει να θριαμβολογήσει, τονίζοντας ότι ο δρόμος είναι ακόμα μακρύς, συνεχίζει τις αυστηρές συστάσεις προς τους πολίτες για αυξημένα ατομικά μέτρα προστασίας, αλλά κυρίως ετοιμάζει ένα νέο πανεθνικό πρόγραμμα μαζικών τεστ.
Ο πληθυσμός θα υποβληθεί ξανά σε τεστ εντοπισμού του ιού, σε ένα πρόγραμμα που θα εφαρμοστεί σε τρεις φάσεις, με έναρξη το πρώτο Σαββατοκύριακο του Δεκεμβρίου. Στις δύο επόμενες φάσεις θα διοργανωθούν τεστ στις πόλεις και τα χωριά που διαπιστώθηκαν υψηλά ποσοστά λοιμώξεων.
Στη Σλοβακία προσπαθούν να κάνουν μέσα σε δύο μέρες τεστ για Covid σε όλο τον πληθυσμό της χώρας!
Οι υγειονομικές αρχές έχουν στη διάθεσή τους 8 εκατομμύρια τεστ και ο στόχος είναι να απομονωθούν όσο δυνατόν περισσότερα θετικά κρούσματα ενόψει Χριστουγέννων, ώστε να ανοίξει καθολικά η οικονομία.
Στα μέσα του μήνα ο Αυστριακός Καγκελάριος Σεμπαστιάν Κουρτς δήλωσε ότι η κυβέρνησή του μελετά την ιδέα της μαζικής δοκιμής σλοβακικού στιλ και ότι ενδέχεται να ξεκινήσει ένα παρόμοιο πρόγραμμα τον επόμενο μήνα.
Το πείραμα της Σλοβακίας βαδίζει για την ώρα σε ένα δρόμο «μοναχικό», δεν αποκλείεται όμως σύντομα να αποτελεί υπόδειγμα στρατηγικής για τις χώρες που μπορούν να διοργανώσουν κάτι ανάλογο.
