Ο Στίβεν Χόκινγκ, ένας από τους πιο σημαντικούς επιστήμονες της εποχής μας, είχε εκφράσει ανησυχίες για την επιβίωση της ανθρωπότητας και τις πιέσεις που αντιμετωπίζει ο πλανήτης από την αλματώδη ανάπτυξη και κατανάλωση πόρων. Η πρόβλεψή του για το μέλλον ήταν δυσοίωνη, με την εκτίμηση ότι σε λιγότερο από 600 χρόνια, αν οι τρέχουσες τάσεις συνεχιστούν, η Γη θα μετατραπεί σε έναν ακατοίκητο, υπερθερμασμένο πλανήτη.
Οι Προφητείες του Στίβεν Χόκινγκ για το Μέλλον της Ανθρωπότητας: Μια Σκοτεινή Προειδοποίηση
Η Ανθρωπότητα στη «Γιγαντιαία Μπάλα Φωτιάς»
Πριν φύγει από τη ζωή το 2018, ο Χόκινγκ παρουσίασε την εκτίμησή του για το μέλλον σε συνδιάσκεψη στην Κίνα, τον Νοέμβριο του 2017. Εξήγησε πως η ασταμάτητη αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού και η εξαιρετικά υψηλή ενεργειακή κατανάλωση ενδέχεται να δημιουργήσουν τις συνθήκες για την απόλυτη καταστροφή του πλανήτη. Χρησιμοποιώντας τη μεταφορά της «γιγαντιαίας μπάλας φωτιάς», προειδοποίησε ότι, αν δεν αντιστραφούν οι τάσεις, μέχρι το 2600 ο πληθυσμός θα έχει αυξηθεί τόσο που οι άνθρωποι θα βρίσκονται «ώμος με ώμο» και η θερμότητα που παράγεται από τη χρήση ενέργειας θα καθιστά αδύνατη τη διαβίωση.
Διαστημικές Παρατηρήσεις και Η Διαψευσμένη Υποστήριξη από τη NASA
Πρόσφατα υπήρξαν αναφορές που υποστήριζαν πως η NASA επιβεβαίωσε τα λόγια του Χόκινγκ για τον επικείμενο κίνδυνο. Παρότι η NASA διέψευσε επίσημα την υποστήριξη αυτών των ισχυρισμών, παραμένει προσηλωμένη στη μελέτη του πλανήτη και στη συγκέντρωση δεδομένων που βοηθούν στη διαχείριση των αυξανόμενων περιβαλλοντικών προβλημάτων. Μέσα από πενήντα και πλέον χρόνια διαστημικών παρατηρήσεων, η NASA υπογραμμίζει τη σημασία των γνώσεων που αποκτώνται από το διάστημα για την κατανόηση και αντιμετώπιση των ζητημάτων που επηρεάζουν την επιβίωση της ανθρωπότητας.
Κρίσιμος Χρόνος για Δράση ή Ήδη Αργά;
Ο Χόκινγκ, σε συνέντευξή του το 2016, είχε εξηγήσει ότι οι πιθανότητες για μια παγκόσμια καταστροφή σε οποιοδήποτε συγκεκριμένο έτος μπορεί να είναι μικρές, αλλά συσσωρεύονται σταδιακά, καθιστώντας τον κίνδυνο σχεδόν βέβαιο μέσα στα επόμενα χίλια έως δέκα χιλιάδες χρόνια. Οι βασικές απειλές που επεσήμανε ήταν η υπερθέρμανση του πλανήτη, η ραγδαία κλιματική αλλαγή και το φαινόμενο του θερμοκηπίου, που απειλούν να οδηγήσουν τον πλανήτη σε μη αναστρέψιμη κατάσταση. Οι παρατηρήσεις του σπουδαίου φυσικού δεν έμειναν μόνο σε αυτά τα προβλήματα, καθώς επεσήμανε και άλλους κινδύνους, όπως τον πυρηνικό πόλεμο, τις ανεξέλεγκτες εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη και την απειλή πανδημιών.
Αναγκαία η Άμεση Προσαρμογή για τη Διαφύλαξη του Πλανήτη
Η διαδρομή που οραματίστηκε ο Χόκινγκ για τη σωτηρία της ανθρωπότητας εξαρτάται, σύμφωνα με τον ίδιο, από άμεσες και καθοριστικές δράσεις. Με τη συνεχιζόμενη πρόοδο σε τομείς τεχνολογίας και ενέργειας, η ανθρωπότητα θα πρέπει να διασφαλίσει ότι αυτή η πρόοδος θα συνοδεύεται από υπευθυνότητα, μειώνοντας τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο και αντιμετωπίζοντας αποτελεσματικά τις μεγάλες παγκόσμιες προκλήσεις για τη διατήρηση του πλανήτη.
Το λόμπι των «εκλεκτών»: Η κλειστή λέσχη των ευφυών Ελλήνων με δείκτη νοημοσύνης πάνω από 148
Ευφυείς Έλληνες: Πρόκειται για ένα ιδιαίτερο παρεάκι. Ο όρος «Mensa» προέρχεται από το λατινικό «τραπέζι». Πρόκειται για μία παγκόσμια κοινωνία ανθρώπων. Μία κοινωνία, η οποία δεν είναι κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Αντίθετα, εστιάζει στην αναγνώριση και στην ανάπτυξη της ανθρώπινης ευφυΐας.
Μοναδικό κριτήριο για να γίνει κάποιος μέλος είναι να έχει Δείκτη Νοημοσύνης (I.Q.) που να τον κατατάσσει στο ανώτερο 2% του ανθρώπινου πληθυσμού. Για ανήκει κάποιος σε αυτό πρέπει να έχει δείκτη ευφυίας άνω του 148, όταν το IQ ενός μέσου εγκεφάλου θεωρείται ότι κυμαίνεται από 85 έως 115!
Ευφυείς Έλληνες: Η ίδρυση
Η οργάνωση ιδρύθηκε το 1946 στην Οξφόρδη. Σήμερα υπάρχουν εθνικά παρακλάδια σε 50 χώρες. Μάλιστα, ο αριθμός των ενεργών μελών να υπερβαίνει τις 135.000. Μεταξύ αυτών των χωρών – μελών είναι εδώ και 32 χρόνια και η Ελλάδα. Η Ελληνική Mensa ξεκίνησε ως ιδέα το 1979 από δύο Έλληνες – μέλη της Αγγλικής Mensa και απέκτησε νομική υπόσταση και το πρώτο καταστατικό της το 1986. Σήμερα αριθμεί περισσότερα από 1500 μέλη. Τα γραφεία της βρίσκονται στην οδό Πετμεζά 14 στο Κουκάκι και πρόεδρος της από το 2009 είναι ο πολιτικός μηχανικός Χρήστος Αποστολίδης.
Μέλος της μπορεί να γίνει οποιοσδήποτε από 10 ετών και πάνω. Για να πάρει κάποιος πιστοποιητικό… ευφυίας θα πρέπει να περάσει το περιβόητο τεστ της Mensa, το οποίο έχει εκπονηθεί από καθηγητές ψυχολογίας του Λονδίνου και μετράει το IQ σύμφωνα με την κλίμακα Κατέλ. Το όριο εισαγωγής είναι το 148, ενώ άριστα θεωρείται το 180. Υπάρχουν όμως αρκετά άτομα – και στην ελληνική Mensa – που έχουν ξεπεράσει το συγκεκριμένο νούμερο!
Τα τεστ λέγονται Figure Reasoning Tests και μετρούν την κοινή λογική. Αποτελούνται μόνο από σχηματικές παραστάσεις και ζητούμενο για τον εξεταζόμενο είναι να κάνει μεταφορά δομής από τη μία παράσταση στην άλλη. Δεν χρειάζεται πρότερες γνώσεις, ενώ δεν περιέχει λεκτικό κομμάτι ώστε να αποφεύγεται οποιαδήποτε προκατάληψη που να έχει σχέση με το μορφωτικό επίπεδο ή την κουλτούρα στην οποία μεγάλωσε κάθε εξεταζόμενος. Το τεστ δεν μετρά ούτε την κοινωνική αντίληψη, ούτε την αυτογνωσία, ούτε την ευφυΐα που αφορά το λόγο.
Ευφυείς Έλληνες: Η αφάν – γκατέ των εξυπνότερων
Η ίδια η «Mensa» υποστηρίζει ότι με αυτό το τεστ οι άνθρωποι δεν κατηγοριοποιούνται σε «ανόητους» και «έξυπνους». Άλλωστε, μπορεί να μετρήσει μόνο ορισμένα κομμάτια του ανθρώπινου μυαλού. Υπάρχουν άνθρωποι που θεωρούνται εύστροφοι. Κι όμως μπορεί να αποτύχουν στο τεστ, το οποίο δεν απαιτεί ούτε ιδιαίτερη καλλιέργεια, ούτε εξειδικευμένες γνώσεις. Πρόκειται για μία σειρά από ερωτήματα που δοκιμάζουν την αντίληψη, την ευστροφία και την ικανότητα του διαγωνιζόμενου να κάνει λογικούς συνειρμούς και να καταλήγει σε σωστές επιλογές.
Επιστρατεύονται απλές μαθηματικές συναρτήσεις κι άλλοτε χρησιμοποιούνται συνώνυμες ή αντίθετες έννοιες σε απλή μορφή. Το τέστ πάντως απαιτεί σκέψη, παρατηρητικότητα και ενίοτε ευρηματικότητα. Όμως ακόμη και η αφρόκρεμα της νόησης έχει τη δική της διαβάθμιση. Έτσι, πέρα από τις κλίμακες που μετρούν τον δείκτη ευφυίας των μελών, υπάρχουν και κριτήρια που ξεχωρίζουν την ανφάν-γκατέ των εξυπνότερων.
Στο ελάχιστο όριο της κλίμακας μέτρησης Μπινέ-Σιμόν για παράδειγμα ανταποκρίνονται μόλις ένας στους 10.000 ανθρώπους. Η «τελική πίστα» ωστόσο είναι η κλίμακα Mega, που τρόπον τινά παρέχει… ντοκτορά στα πιο κοφτερά μυαλά. Το όριο εισαγωγής της έχουν επιτύχει μόλις 30 άνθρωποι στον κόσμο, ανάμεσά τους και ο διάσημος φυσικός Στίβεν Χόκινγκ, αλλά και δύο αγόρια 11 και 12 ετών!
Ευφυείς Έλληνες: Η Ελληνική Mensa
Επιστρέφοντας στην ελληνική Mensa, εκτός του ενιαίου τεστ για όλες τις ηλικίες, υπάρχει και το ξεχωριστό για παιδιά από 10 έως 14 ετών. Για παιδιά ηλικίας 5,5 έως 10 ετών, πραγματοποιείται από συνεργαζόμενο με την MENSA ψυχολόγο το τεστ WISC-III. Οι εξετάσεις εισαγωγής στον οργανισμό διοργανώνονται ανά έναν ή δύο μήνες – η προσεχής είναι στις 28 Ιανουαρίου – και δικαίωμα συμμετοχής έχει ο οποιοσδήποτε, αρκεί να πληρώσει το παράβολο των 30 ευρώ.
Η περιέργεια, η αυτοεπιβεβαίωση – ενδεχομένως η φιγούρα – αλλά κυρίως η συναναστροφή με ανθρώπους που φουμάρουν τον ίδιο καπνό είναι τα κίνητρα για την είσοδο των μελών σε αυτή τη μικρή κοινωνία. Οι ίδιοι λένε – κι έχουν δίκιο – ότι δεν είναι και τόσο σπάνιο να ανήκεις στο 2% του πληθυσμού. Στην Ελλάδα υπάρχουν 200.000 άτομα με ανώτερη ευφυΐα, δηλαδή ένα στα πενήντα άτομα θα μπορούσε να ανήκει στον οργανισμό.
Τα μέλη χορηγούνται με πλαστικές κάρτες – τις ταυτότητες Mensa δηλαδή – και κάθε χρόνο τυπώνονται με διαφορετική απεικόνιση ως «background» για να αποκτούν συλλεκτική αξία. Μια τέτοια συλλογή κι αν είναι ικανή να θρέψει το εγώ κάποιου. Οι διανοητικά «ομόσταυλοι» συναντιούνται συνήθως μια φορά το μήνα, πέραν των φιλικών σχέσεων βέβαια που μπορεί να έχουν αναπτύξει κάποιοι. Γνωρίζονται, συζητούν, δημιουργούν ομάδες ειδικών ενδιαφερόντων και μέσα από τη συναναστροφή αυτή έχουν προκύψει από επαγγελματικές συνεργασίες έως και γάμοι.
Ευφυείς Έλληνες: Διοργανώσεις και ενημέρωση
Εκτός των εξόδων ψυχαγωγίας, διοργανώνονται και επισκέψεις σε καλλιτεχνικούς ή επιστημονικούς χώρους, ενώ εκδίδεται και κάθε μήνα το περιοδικό Mensa. H ενημέρωση για όλα αυτά παρέχεται μέσα από το επίσημο site της οργάνωσης. «Το σημαντικότερο είναι να παρέχουμε ένα πεδίο ελεύθερης έκφρασης στον ευφυή άνθρωπο για να μπορέσει να κυνηγήσει τις ανησυχίες του», λέει ο πρόεδρος της ελληνικής Mensa, Χρήστος Αποστολίδης. Προτάσσει επιπλέον τη συμβολή του club στα παιδιά, μέσω της ενθάρρυνσης τους να αξιοποιήσουν το δυναμικό τους στο κομμάτι της ευφυΐας.
«Η ενασχόληση με τις τέχνες και τις επιστήμες δίνει διανοητικά ερεθίσματα. Το παιχνίδι, είτε πρόκειται για σκάκι και μπριτζ, είτε πρόκειται για γρίφους λογικής, sudoku και παιχνίδια στρατηγικής, συμβάλλει επίσης στην ενίσχυση της νοημοσύνης». Αν για κάποιο λόγο σου τη… δίνει η δημιουργία αυτής της κλειστής κοινωνίας «εκλεκτών» της νόησης, δες το λίγο πιο… ανοιχτόμυαλα. Ίσως να είσαι «γαλουχημένος» για συμμετοχή σε ένα τέτοιο παρεάκι και απλώς, έως σήμερα, να μην το γνώριζες.
