To συμβάν στο Πέρασμα Ντιάτλοφ (αγγλικά: Dyatlov Pass incident) αναφέρεται στους ανεξιχνίαστους θανάτους εννέα πεζοπόρων σκιέρ στα βόρεια Ουράλια Όρη στη Σοβιετική Ένωση (σημερινή Ρωσία) μεταξύ της 1ης και της 2ας Φεβρουαρίου 1959.
Της: Έπη Τρίμη
Η θεωρία ότι μια χιονοστιβάδα προκάλεσε τον θάνατο των πεζοπόρων, ενώ αρχικά δημοφιλής, έχει έκτοτε αμφισβητηθεί. Ορισμένοι πιστεύουν ότι πρόκειται για ένα στρατιωτικό ατύχημα το οποίο στη συνέχεια συγκαλύφτηκε.
Τα 9 θύματα στο Πέρασμα Ντιάτλοφ
Τα θύματα -δύο γυναίκες κι επτά άνδρες- πέθαναν υπό ανεξιχνίαστες συνθήκες στο σημείο μετά την αναχώρησή τους στα τέλη του Ιανουαρίου του 1959 για μια αποστολή περίπου 300 χλμ. στα Ουράλια. Επίσημη εξήγηση δεν δόθηκε ποτέ για το θάνατό τους, που αποδόθηκε σύμφωνα με τις νεκροψίες σε μια «άγνωστη πανίσχυρη δύναμη», τερματίζοντας έτσι την αρχική έρευνα.
Ομάδες διασωστών που είχαν σταλεί για να εντοπίσουν τα ίχνη των αγνοούμενων ορειβατών, βρήκαν τη σκηνή τους κλειστή από μπροστά, αλλά σκισμένη από μέσα στο πίσω μέρος, προφανώς σε μια απέλπιδα προσπάθειας απόδρασης. Συνεχίζοντας την έρευνα εντόπισαν σε απόσταση περίπου ενάμισι χιλιομέτρου τις σορούς δύο ανδρών, που φορούσαν μόνον τα εσώρουχά τους, στη ρίζα ενός πεύκου. Όλα έδειχναν ότι κάποιος εξ’ αυτών – ή και οι δύο- είχε προσπαθήσει να σκαρφαλώσει στο δέντρο καθώς βρέθηκαν σπασμένα κλαδιά πέντε μέτρα ψηλότερα.
Άλλα τρία πτώματα βρέθηκαν να κείτονται στο χιόνι μεταξύ του πεύκου και του αντίσκηνου. Αλλά χρειάστηκαν άλλοι δύο μήνες ερευνών για να εντοπιστούν οι σοροί των υπόλοιπων τεσσάρων αγνοουμένων – που φορούσαν κι αυτοί λιγοστά ρούχα- σε μια χαράδρα περίπου 75 μακριά από το πεύκο.
Και τα εννέα μέλη της ομάδας ήταν έμπειροι σκιέρ και ορειβάτες. Το Συμβάν στο Πέρασμα Ντιάτλοφ, πήρε το όνομά του από τον αρχηγό της αποστολής, Ιγκόρ Ντιάτλοφ, ηλικίας 23 ετών.
Η νέα έρευνα
Συνολικά 75 θεωρίες έχουν διατυπωθεί μέχρι σήμερα για τα αίτια και τις συνθήκες θανάτου των εννέα ορειβατών, μεταξύ των οποίων ότι δέχθηκαν επίθεση από δραπέτες φυλακών, ή ένα Γέτι.
Οριστική απάντηση στα βασανιστικά ερωτήματα θα επιχειρήσει πλέον να δώσει η νέα έρευνα καθώς ξανάνοιξε ο φάκελος της υπόθεσης. «Οι συγγενείς, τα ΜΜΕ και η κοινή γνώμη εξακολουθούν να ζητούν να λάμψει επιτέλους η αλήθεια και δεν κρύβουν τις υποψίες τους για κάποια συγκάλυψη», είπε ο εκπρόσωπος του γραφείου της ρωσικής Γενικής Εισαγγελίας Αλεξάντερ Κουρενόι.
Έτσι υπάλληλοι του εισαγγελικού γραφείου της περιοχής Σβέρντλοβσκ θα μεταβούν τον Μάρτιο στο σημείο μαζί με ειδικούς γεωλόγους και υπαλλήλους του υπουργείου Εκτάκτων Περιστατικών σε αναζήτηση νέων στοιχείων.
Τι είχε συμβεί;
Σύμφωνα με τον συγγραφέα του βιβλίο «Το Όρος Των Νεκρών. Το Συμβάν στο Πέρασμα Ντιάτλοφ», Κιθ Μακ Κλόσκι τον Ιανουάριο του 1959 «δέκα έμπειροι νεαροί σκιέρ ξεκίνησαν για ένα ταξίδι στο όρος Οτόρτεν στη βόρεια Ρωσία. Στην τοπική διάλεκτο Μάνσι “Οτόρτεν” σημαίνει: “μην πας εκεί”.
Προφανώς ένα από τα μέλη της ομάδας αρρώστησε και γύρισε πίσω. Οι υπόλοιποι εννιά, ηλικίας από 20-30 ετών, χάθηκαν και κατέληξαν στην πλαγιά ενός άλλου βουνού, του Κόλατ Σιάκλ, που σημαίνει «Όρος των Νεκρών».
Όπως λέει ο Μακ Κλόσκι «τη νύχτα της 1ης Φεβρουαρίου κάτι ή κάποιος προκάλεσε τέτοιο τρόμο στους πεζοπόρους σκιέρ, που χρησιμοποίησαν τα μαχαίρια τους για να σκίσουν τη σκηνή και να φύγουν αντί να χρησιμοποιήσουν την είσοδό της. Όταν δεν γύρισαν, εστάλησαν διασώστες και οι σοροί τους βρέθηκαν χωρίς εξωτερικά σημάδια, αλλά κάποια με μεγάλα εσωτερικά τραύματα».
Αιτίες θανάτου
Ορισμένα από τα μέλη της ομάδας έφεραν κατάγματα και σοβαρά εσωτερικά τραύματα, αλλά εκείνο που ήλθε να περιπλέξει ακόμη περισσότερο την υπόθεση είναι ότι βρέθηκαν υψηλότερα του φυσιολογικού επίπεδα ραδιενέργειας σε κάποια από τα ρούχα τους.
Η αρχική έρευνα είχε δείξει ότι οι φοιτητές, αφού έσκισαν από μέσα το αντίσκηνό τους, διέφυγαν ξυπόλητοι πάνω στο χιόνι κι ενώ το θερμόμετρο έδειχνε -30. Ίχνη πάλης δεν βρέθηκαν στα πτώματά τους, αλλά ένα θύμα έφερε κάταγμα στο κρανίο, άλλα δύο είχαν σπασμένα πλευρά, ενώ από ένα άλλο μέλος της ομάδας, την 20χρονη Λιουντμίλα Ντουμπινίνα, έλειπαν η γλώσσα και τα και τα μάτια. Γιατρός που τους εξέτασε συμπέρανε ότι ο θάνατός τους επήλθε από την άσκηση πίεσης ισοδύναμης με εκείνη από μετωπική σύγκρουση με αυτοκίνητο, ή από το ωστικό κύμα κάποιας έκρηξης. Ένα από τα θύματα φορούσε δύο καπέλα, αλλά όχι παπούτσια και σύμφωνα με τους ιατροδικαστές όλα τους πέθαναν από υποθερμία.
Οι θεωρίες συνωμοσίας
Αλλά τι ή ποιος προκάλεσε τέτοιο πανικό στους εννιά νεαρούς, ώστε να σκίσουν τη σκηνή τους και να τρέξουν μισόγυμνοι, ξυπόλητοι, στο χιόνι; Πώς εξηγούνται τα τραύματά τους; Ποιος έβγαλε τη γλώσσα και τα μάτια της 20χρονης φοιτήτριας;
Ο άνθρωπος που είχε αναλάβει αρχικά τη διερεύνηση της υπόθεσης, ο Λεβ Ιβάνοφ, είχε πει ότι κάποια «άγνωστη πανίσχυρη δύναμη» ευθυνόταν για τους θανάτους, αλλά σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις τους είχε πει σε γνωστούς του ότι κατά τη γνώμη του μάλλον κάποιοι εξωγήινοι τους σκότωσαν. Άλλωστε την μοιραία εκείνη νύχτα άλλοι ορειβάτες που βρίσκονταν περίπου 50 χιλιόμετρα νοτιότερα ανέφεραν ότι είδαν πορτοκαλί φώτα στον ουρανό, κάτι που κατέγραψε και η μετεωρολογική υπηρεσία, αλλά και ο στρατός.
Μια άλλη από τις 75 θεωρίες για το ανεξήγητο μυστήριο υποστηρίζει ότι κάποιος πύραυλος, που έχασε το στόχο του, έπεσε πάνω τους, ή ένα μαχητικό πέταξε πολύ χαμηλά, κοντά στη σκηνή τους και τους τρομοκράτησε.
Ή μήπως οι θάνατοι -στην κορύφωση του Ψυχρού Πολέμου- συνδέονται με κάποιο υπερηχητικό όπλο;
Για τον συγγραφέα του «Όρους των Νεκρών» Ντόνι Έιχαρ, κάποιος υπόηχος από τους ανέμους που ούρλιαζαν στην περιοχή πανικόβαλε τα μέλη της ομάδας ωθώντας τα να φύγουν άρον-άρον από τον καταυλισμό τους.
Άλλες θεωρίες υποστηρίζουν ότι οι φοιτητές δέχθηκαν επίθεση από φυγάδες εγκληματίες, ή αυτόχθονες Μάνσι, ή ότι τους παρέσυρε κάποια χιονοστιβάδα.
Το 2000 δημιουργήθηκε μια ομάδα διερεύνησης του Συμβάντος στο Πέρασμα Ντιάτλοφ, το Dyatlov Group Memory Fund, που αναζητεί αυτόπτες μάρτυρες «οι οποίοι ίσως κράτησαν κλειστά τα στόματά τους» όλα αυτά τα χρόνια, όπως μεταδίδει το πρακτορείο Tass.
Στη νέα έρευνα, όπως διευκρίνισε ο εκπρόσωπος του γραφείου της ρωσικής Γενικής Εισαγγελίας, θα χρησιμοποιηθούν σύγχρονες ιατροδικαστικές μέθοδοι με τη βοήθεια προηγμένης τεχνολογίας για την επανεξέταση των στοιχείων, περιλαμβανομένης της ραδιενέργειας που εντοπίστηκε στα ρούχα των θυμάτων, ενώ δεν αποκλείεται και η εκταφή τους εφόσον χρειαστεί.
