Λογοτεχνικό βιβλίο: Το λογοτεχνικό έργο, το οποίο φέρει την ονομασία «η Πανούκλα» του Γάλλου φιλόσοφου, ανήκει στο λογοτέχνη και συγγραφέα, Αλμπέρ Καμύ. Μάλιστα, τις τελευταίες εβδομάδες πουλάει χιλιάδες αντίτυπα σε όλη την Ευρώπη. Το ίδιο ισχύει και για την Ελλάδα. Η «Πανούκλα» έχει αλιγορική και αυτοαναφορική φύση.
Το συγκεκριμένο έργο γράφτηκε το 1947. Ήταν τότε που είχε τελειώσει ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμο. Ο πλανήτης έχει ζήσει το ναζισμό, ενώ υπάρχει και επιρροή από τον κομμουνισμό. Από εκεί και πέρα για να κάνει ακόμα πιο δυνατούς τους συμβολισμούς του, ο συγγραφέας, τοποθετεί όλη τη δράση στην άνοιξη του 1940.
Το προαναφερθέν βιβλίο μιλά για την πανδημία και όλα τα συνεπακόλουθά της, πολλά από τα οποία τα ζούμε και εμείς στις ημέρες μας, με την πανδημία του κορονοϊού.
Λογοτεχνικό βιβλίο: Πλοκή από το βιβλίο και πρωταγωνιστές
Τότε, στο Οράν, μια παραλιακή πόλη της Αλγερίας , ο γιατρός Μπερνάντ Ριέ βγαίνει από το σπίτι του προκειμένου ν’ αρχίσει τις κατ’ οίκον επισκέψεις στους ασθενείς του. Στην είσοδο του σπιτιού του σκοντάφτει σε ένα πεθαμένο ποντίκι. Το συγκεκριμένο γεγονός του προκαλεί μια εύλογη απορία διότι η Οράν είναι μια καθόλα ήσυχη, καθαρή και τακτοποιημένη πόλη. Αυτό, όμως, ήταν μόνο η αρχή. Μέσα στον επόμενο μήνα χιλιάδες ποντίκια θα βγουν από τα υπόγεια και τους υπονόμους, για να ξεψυχήσουν στους δρόμους.
Ο Ριέ ξέρει πως αυτό που συμβαίνει μόνο δυσάρεστα γεγονότα μπορεί να προμηνύει. Οι φόβοι του θα επιβεβαιωθούν όταν έλθουν τα πρώτα κρούσματα. Πυρετός, λήθαργος, κόκκινα μάτια, σκασμένα χείλη, πρησμένοι βουβώνες, παραλήρημα, κηλίδες στο σώμα. Μέσα σε 24 ώρες από την εκδήλωση των συμπτωμάτων οι περισσότεροι ασθενείς πεθαίνουν.
Ο Μπερνάντ Ριέ ζητά τη βοήθεια του ηλικιωμένου γιατρού Καστέλ. Οι δυο τους με τρόμο θα διαπιστώσουν πως έχουν να κάνουν με έναν εχθρό που στην πολιτισμένη δύση θεωρούταν ότι είχε πλέον εκλείψει: Την πανούκλα. Τον «Μαύρο Θάνατο» που στο μεσαίωνα είχε θερίσει εκατομμύρια ανθρώπους στην Ευρώπη!
Λογοτεχνικό βιβλίο: Μάχη για την πανούκλα
Από εκείνο το σημείο και έπειτα ξεκινάει μια μάχη για να νικηθεί η πανούκλα. Όμως, ταυτόχρονα και μια μάχη των ανθρώπων με τους εαυτούς τους. Οι Αρχές της πόλης αν και αρχικά δεν θέλουν στη συνέχεια αναγκάζονται να πάρουν περιοριστικά μέτρα. Οι θάνατοι αυξάνονται εκθετικά κάθε ήμερα που περνάει. Όλα τα ζώα που μπορεί να έχουν ψύλλους εκτελούνται στη μέση του δρόμου.
Κάποια στιγμή ολόκληρη η πόλη θα μπει σε καραντίνα. Απαγορεύεται η είσοδος αλλά και η έξοδος από αυτή. Τρένα και καράβια απαγορεύεται να την προσεγγίσουν. Η μόνη επικοινωνία με τον έξω κόσμο είναι τα τηλεγραφήματα. Οι οικογένειες των θυμάτων μπαίνουν σε καραντίνα μέσα στην καραντίνα. Μεταφέρονται όλοι στον καταυλισμό που φτιάχτηκε στο γήπεδο της πόλης.
Οι κάτοικοι της πόλης αποχωρισμένοι από τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Νιώθουν ότι έχουν καταδικαστεί σε μια ιδιότυπη εξορία μέσα στα ίδια τους τα σπίτια. Επιπλέον, ο καθένας από αυτούς έχει και διαφορετική αντίδραση απέναντι στην απομόνωση,τον φόβο και τον θάνατο.
Ήρωες του Καμύ, πέρα από τον Μπερνάντ Ριέ και τον γέρο γιατρό Καστέλ, είναι ο Ταρού που θα συντονίσει τους εθελοντές που θα βοηθήσουν το ιατρικό προσωπικό να ανταπεξέλθει στα αυξημένα κρούσματα. Είναι ο Ραμπάρ, ένας δημοσιογράφος που πήγε για ρεπορτάζ στην πόλη και τελικά βρέθηκε εγκλωβισμένος στην καραντίνα. Είναι ο Γκράν, ο χαμηλόβαθμος κυβερνητικός υπάλληλος που καθημερινά ασχολείται με τα στατιστικά της επιδημίας και είναι και ο πατήρ Πανελού ο οποίος βγάζει έναν πύρινο λόγο προς τους κατοίκους του Οράν και τους λέει πως «αν σήμερα βρίσκεστε αντιμέτωποι με την πανούκλα, είναι επειδή σήμανε η ώρα να σκεφτείτε» και προειδοποιεί πως «οι δίκαιοι δεν έχουν τίποτα να φοβηθούν, όμως οι φαύλοι έχουν κάθε λόγο να τρέμουν».
Λογοτεχνικό βιβλίο: Η καταρνίνα
Μια από τις «σκηνές» που ο Καμύ περιγράφει την καραντίνα στην άλλοτε πανέμορφη πόλη είναι συγκλονιστική και οι παραβολές με το σήμερα σχεδόν αναπόφευκτες:
«Τους έβλεπες πια να διασχίζουν βιαστικοί τους δρόμους, γερμένοι μπροστά, φράζοντας μ’ ένα μαντίλι ή με το χέρι τους το στόμα. Το βράδυ, αντί οι άνθρωποι να μαζεύονται πολλοί μαζί προσπαθώντας να παρατείνουν τη διάρκεια αυτών των ημερών που καθεμιά τους μπορούσε να είναι κι η τελευταία γι’ αυτούς, συναντούσες μικρές ομάδες ατόμων που βιάζονταν να γυρίσουν στο σπίτι τους ή να χωθούν στα καφενεία. Έτσι, για μερικές μέρες, την ώρα του σούρουπου, που έπεφτε γρηγορότερα αυτή την εποχή, οι δρόμοι ήταν έρημοι και μόνος ο άνεμος θρηνολογούσε ανάμεσά τους ασταμάτητα».
Στο κλείσιμο του συγκεκριμένου αριστουργήματος, ο συγγραφέας ανοίγει διάπλατα το παράθυρό της αισιοδοξίας, τονίζοντας ότι τα τρωκτικά εξαφανίστηκαν και η πανδημία περιορίστηκε στο ελάχιστο, αλλά ταυτόχρονα προειδοποιεί πως κανείς δεν μπορεί να είναι ήσυχος πως αυτό δεν θα ξανασυμβεί και, ουσιαστικά, καλεί τους πάντες σε μέγιστη επαγρύπνηση.
«Ακούγοντας τις κραυγές της χαράς που ανέβαιναν από την πόλη, ο Ριέ αναλογιζόταν πως η χαρά αυτή δεν θα ήταν ποτέ σίγουρη. Γιατί ήξερε αυτό που αγνοούσε το χαρούμενο πλήθος, και που μπορεί κανείς να το διαβάσει στα βιβλία, δηλαδή ο βακίλλος της πανούκλας δεν πεθαίνει ούτε εξαφανίζεται ποτέ, πως μπορεί να μείνει δεκάδες χρόνια κοιμισμένος μέσα στα έπιπλα και στα ρούχα, πως περιμένει υπομονετικά μέσα στα δωμάτια, στα υπόγεια, στα σεντούκια, στα μαντήλια και στα χαρτιά και πως ίσως θα ερχόταν μία μέρα που για τη δυστυχία και τη γνώση των ανθρώπων, η πανούκλα θα ξυπνούσε τα ποντίκια της και θα τα έστελνε να ψοφήσουν σε μία ευτυχισμένη πόλη».
Και αυτό αφορά και τις πανδημίες και τα φασιστικά καθεστώτα.
Λογοτεχνικό βιβλίο: Τρεις προτάσεις
Και μιας και ο λόγος για επίκαιρα βιβλία, καλό θα ήταν, τώρα που διαθέτουμε άπλετο χρόνο, να διαβάσουμε (εκτός από το αριστούργημα του Καμύ) και τρία ακόμα.
Το πρώτο είναι «Το παιχνίδι της σφαγής» του Ευγένιου Ιονέσκου όπου σε μια χαρούμενη πόλη πέφτει επιδημία διαλύοντας τον κοινωνικό ιστό. Συγκλονιστικό και άκρως επίκαιρο το απόσπασμά που ακολουθεί:
«Σας συγκέντρωσα εδώ για τελευταία φορά, στην πλατεία της πόλης μας, για να σας ενημερώσω: Μας συμβαίνει κάτι εντελώς ανεξήγητο. Δεχθήκαμε επίθεση από ένα λοιμό αγνώστων αιτιών. Οι γειτονικές πόλεις και χώρες μας έχουν κλείσει τα σύνορά τους. Στρατός έχει κυκλώσει την πόλη μας. Κάθε είσοδος και έξοδος απαγορεύεται. Μέχρι χτες ήμασταν ελεύθεροι, όμως από σήμερα είμαστε σε καραντίνα»!
Το δεύτερο είναι το «Περί τυφλότητας» του Ζοζέ Σαραμάγκου όπου σε μια χώρα εμφανίζονται περιστατικά αιφνίδιας τύφλωσης και η κυβέρνηση αποφασίζει να βάλει τους τυφλούς σε καραντίνα αποκαλύπτοντας με αυτόν τον τρόπο το σκληρό πρόσωπο του ανθρώπου.
Το τρίτο και τελευταίο είναι το σατυρικό «η μάσκα του κόκκινου θανάτου» του σπουδαίου Έντγκαρ Άλαν Πόε. Η πλοκή ακολουθεί την ιστορία του πρίγκιπα Πρόσπερο στην προσπάθεια του να αποφύγει ένα θανατηφόρο λοιμό γνωστό ως Κόκκινος Θάνατος, ενώ βρίσκεται κρυμμένος στο αβαείο του, σε μια… ιδιότυπη καραντίνα. Ο «Κόκκινος Θάνατος»είναι μια φανταστική αρρώστια η οποία, όπως περιγράφει ο Πόε, προκαλεί οξείς πόνους, εκκρίσεις αίματος, ζαλάδας και τελικά κατάρρευση οδηγώντας τον ασθενή σε θάνατο σε λιγότερο από μισή ώρα.
