Τεράστιος προβληματισμός επικρατεί με το ενδεχόμενο αποχώρησης της Μεγάλης Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το Brexit είναι για πρώτη φορά τόσο κοντά, αλλά παράλληλα πολλές είναι και οι αντιδράσεις γι αυτή την απόφαση.
Η ήττα της βρετανίδας πρωθυπουργού, Τερέζα Μέι, στην ψηφοφορία για την συμφωνία αποχώρησης, εντείνει τα σενάρια για το τι θα ακολουθήσει στις ψηφοφορίες των δύο επόμενων ημερών, αλλά και αργότερα, για το μέλλον της ίδιας ως επικεφαλής της κυβέρνησης, την ώρα που οι Ευρωπαίοι είναι «έξαλλοι» με τους Βρετανούς, με τον Γερμανό Χάικο Μαας να δηλώνει πως το Brexit χωρίς συμφωνία είναι πιο κοντά από ποτέ.
Η Συμφωνία Αποχώρησης απορρίφθηκε από το βρετανικό κοινοβούλιο με 391 ψήφους κατά και 242 υπέρ, κυρίως λόγω της αντίστασης που πρόβαλαν οι ευρωσκεπτικιστές στο Συντηρητικό Κόμμα της Μέι στο τροποποιημένο κείμενο το οποίο προέκυψε από τις συνομιλίες της τελευταίας στιγμής με την ΕΕ.
Μετά τη νέα βαριά ήττα της, η Μέι δήλωσε ενώπιον των κοινοβουλευτικών ότι θα διεξαχθεί νέα ψηφοφορία, με αντικείμενο το εάν το ΗΒ θα αποχωρήσει από την ΕΕ χωρίς συμφωνία, σήμερα Τετάρτη.
Εάν η Βουλή των Κοινοτήτων απορρίψει κι αυτή την πρόταση, θα διεξαχθεί τρίτη ψηφοφορία την Πέμπτη για το ενδεχόμενο να ζητηθεί η παράταση της διαπραγμάτευσης.
Η Τερέζα Μέι πανέλαβε στην ομιλία της στη Βουλή ότι το Σώμα θα έχει την ευκαιρία να ψηφίσει την καθυστέρηση της αποχώρησης – αν και η ίδια έχει αντιταχθεί σε αυτό καθώς δεν θα προσφέρει λύσεις στο αδιέξοδο – και δεσμεύτηκε να ενεργήσει σύμφωνα με ότι αποφασιστεί.
Αυτό σημαίνει ότι το επόμενο 48ωρο οι βουλευτές μπορούν να καταθέσουν τις προτάσεις τους για το είδος της καθυστέρησης του Brexit, την χρονική διάρκεια, τους όρους, ακόμη και για το εάν θα δώσουν στους Βρετανούς ένα ακόμη δημοψήφισμα.
Η συμφωνία της μπορεί να κρίθηκε «νεκρή», αλλά ίσως η Τερέζα Μέι δεν έχει πει τον τελευταίο λόγο. Στελέχη της κυβέρνησης και μέλη του υπουργικού συμβουλίου δεν αποκλείουν η Μέι να φέρει την συμφωνία της και πάλι πίσω στη Βουλή για μία τρίτη ψηφοφορία, εκτιμώντας ότι οι «αντάρτες» βουλευτές του κόμματος, υποστηρικτές του Brexit, θα μπορούσαν να την στηρίξουν, μόλις αποκλειστεί η έξοδος χωρίς συμφωνία ως επιλογή (από την αυριανή ψηφοφορία).
Πάντως, ήδη έχουν ξεκινήσει οι συνεργασίες για την κατάθεση τροπολογιών. Το σχέδιο Malthouse επανέρχεται ανανεωμένο (Malthouse compromise plan B) με μία τροπολογία που υποστηρίζουν οι ευρωσκεπτικιστές Τόρις (μεταξύ των οποίων οι Τζέικομπ Ρις Μογκ και Στίβ Μπέικερ), φιλοευρωπαϊστές Τόρις, και ο Νάιτζελ Ντοτζ του DUP. Το σχέδιο προβλέπει καθυστέρηση του Brexit μέχρι τις 22 Μαϊου και μετά αποχώρηση χωρίς συμφωνία.
Μία δεύτερη τροπολογία – και αυτή σε επανάληψη – προέρχεται από την βουλευτή των Συντηρητικών, Κάρολιν Σπέλμαν και τον βουλευτή του Εργατικού κόμματος, Τζακ Ντρόμεϊ, με την οποία ζητούν να αποκλειστεί εντελώς το Brexit χωρίς συμφωνία. Η ίδια ακριβώς είχε υποβληθεί και εγκριθεί στα τέλη Ιανουαρίου.
Αναμένονται και άλλες τις επόμενες μέρες, όπως μία από την Ιβέτ Κούπερ του Εργατικού κόμματος και τους βουλευτές του Συντηρητικού κόμματος Όλιβερ Λέτουιν και Νικ Μπόλς. Επίσης, αναμένεται να υπάρχει πρόταση για νέα νομοθεσία που θα προβλέπει ότι η 29η Μαρτίου δεν είναι πια η νόμιμη ημερομηνία αποχώρησης, όπως και προτάσεις για νέο δημοψήφισμα και παραμονή της Βρετανίας σε τελωνειακή ένωση με την ΕΕ.
Με ενδιαφέρον αναμένεται μία τροπολογία των βουλευτών του Εργατικού κόμματος, Πίτερ Κάιλ και Φιλ Γουίλσον, που είχαν δηλώσει ότι πρόκειται να καταθέσουν μετά την κρίσιμη ψηφοφορία για την συμφωνία της αποχώρησης.
Μάλιστα είχε τραβήξει την προσοχή του υπουργού για το Brexit, Στίβεν Μπάρκλεϊ, ο οποίος την προηγούμενη εβδομάδα συναντήθηκε με τους βουλευτές και συζήτησε την πρότασή τους, διαβλέποντας ότι η συμφωνία της Τερέζα Μέι θα αποτύχει για δεύτερη φορά.
Η τροπολογία, εάν κατατεθεί στο κοινοβούλιο, θα μπορούσε να έχει την υποστήριξη του Εργατικού κόμματος, και δίνει τη δυνατότητα στους βουλευτές να εγκρίνουν τη συμφωνία της Τερέζα Μέι, αλλά με τον όρο ότι μετά θα τεθεί σε δημοψήφισμα, μαζί με την επιλογή της παραμονής στην ΕΕ.
Οποιαδήποτε απόφαση του κοινοβουλίου για παράταση, θα πρέπει να είναι τεκμηριωμένη για να έχει την συμφωνία της ΕΕ.
Μέι: Έχουμε επιλογές που δεν ζηλεύει κανείς
Η πρωθυπουργός της Βρετανίας Τερέζα Μέι προειδοποίησε αργά το βράδυ της Τρίτης ότι δεν θα είναι απλό το να παραταθούν οι διαπραγματεύσεις με τις Βρυξέλλες για το διαζύγιο του Ηνωμένου Βασιλείου με την Ευρωπαϊκή Ένωση, μετά την ήττα της στη δεύτερη κρίσιμη ψηφοφορία στη Βουλή των Κοινοτήτων επί της συμφωνίας που έκλεισε για το Brexit.
«Αλλά επιτρέψτε μου να είναι σαφής: η ψήφος υπέρ της αποχώρησης χωρίς συμφωνία ή της παράτασης [των διαπραγματεύσεων] δεν επιλύει τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε».
«Η ΕΕ θα θέλει να ξέρει τι εννοούμε να κάνουμε ζητώντας μια τέτοια παράταση. Τούτη η Βουλή θα πρέπει να απαντήσει σε αυτή την ερώτηση. Επιθυμεί να ακυρώσει [τη διαδικασία με βάση] το Άρθρο 50 [της Συνθήκης της Λισαβόνας];» απαίτησε να μάθει.
«Θέλει μήπως να διεξαχθεί δεύτερο δημοψήφισμα; Ή θέλει να φύγουμε βάσει μιας συμφωνίας, αλλά όχι αυτής της συμφωνίας;» απαρίθμησε.
«Αυτές είναι επιλογές που δεν ζηλεύεις αυτόν που καλείται να τις κάνει, αλλά μετά την απόφαση που έλαβε το κοινοβούλιο απόψε, πρέπει τώρα να εξεταστούν».
Η Μέι επέμεινε ότι η συμφωνία που διαπραγματεύθηκε παραμένει «η καλύτερη και η μοναδική που είναι διαθέσιμη».
Η Μέι επίσης ανήγγειλε ότι η κυβέρνησή της σκοπεύει να δώσει στη δημοσιότητα εντός της ημέρας «βασικές πολιτικές» για την περίπτωση αποχώρησης χωρίς συμφωνία.
Αντιδρούν οι Ευρωπαίοι και κατηγορούν για ανευθυνότητα τους Βρετανούς
Το σενάριο της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς να υφίσταται οποιαδήποτε συμφωνία μοιάζει να γίνεται ολοένα επικρατέστερο, έκρινε ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Χάικο Μάας, λίγες ώρες μετά τη δεύτερη απόρριψη από τα μέλη της Βουλής των Κοινοτήτων της συμφωνίας που έκλεισε η πρωθυπουργός του Συντηρητικού Κόμματος Τερέζα Μέι με τις Βρυξέλλες.
«Για να το πούμε καθαρά: με αυτή την απόφαση, πλησιάζουμε όλο και περισσότερο το σενάριο [της αποχώρησης] χωρίς συμφωνία», τόνισε ο Μάας, προσάπτοντας στο πολιτικό προσωπικό της Βρετανίας ότι «παίζει» αψήφιστα με «την ευημερία των πολιτών» και με την τύχη της «οικονομίας» της χώρας.
«Δυστυχώς, μπορώ μόνο να πω αυτή τη στιγμή ότι η Γερμανία προετοιμάζεται για το χειρότερο όσο πιο επαρκώς είναι δυνατόν», πρόσθεσε.
«Φυσικά ελπίζουμε ακόμη ότι κατά τη διάρκεια των 17 προσεχών ημερών θα μπορέσουμε να αποφύγουμε μια μη συντεταγμένη αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου», συνέχισε, διευκρινίζοντας ότι δεν πρόκειται να κάνει «σπέκουλα» αλλά να «περιμένει την έκβαση των εσωτερικών πολιτικών εξελίξεων» στη Βρετανία.
Κατά τον Μάας, τα πάντα είναι πλέον «στα χέρια» της Βουλής των Κοινοτήτων, έπειτα από όλες τις παραχωρήσεις που επισήμανε ότι έκαναν οι Βρυξέλλες.
Στις Βρυξέλλες, εκπρόσωπος του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ διαβεβαίωσε ότι εάν η Βρετανία υποβάλει «αιτιολογημένο αίτημα» για την παράταση των διαπραγματεύσεων για το Μπρέξιτ, οι 27 «είναι διατεθειμένοι να το εξετάσουν και να αποφασίσουν με ομοφωνία».
Τα εναπομείναντα 27 κράτη-μέλη τηςΕΕ «θα αποφασίσουν δίνοντας την προτεραιότητα στην εξασφάλιση της ομαλής λειτουργίας των ευρωπαϊκών θεσμών και λαμβάνοντας υπόψη τους λόγους και τη διάρκεια μιας πιθανής παράτασης», πρόσθεσε.
Ο ευρωπαίος διαπραγματευτής για το Μπρέξιτ Μισέλ Μπαρνιέ τόνισε πως η ΕΕ «έκανε ό,τι μπορούσε για να βοηθήσει να εγκριθεί η συμφωνία αποχώρησης» και πλέον «το αδιέξοδο μπορεί να αρθεί μόνο στο ΗΒ», πριν προσθέσει ότι «οι προετοιμασίες μας για [το ενδεχόμενο το Μπρέξιτ να γίνει] χωρίς συμφωνία είναι τώρα σημαντικότερες παρά ποτέ».
Αλλά η απόφαση θα πρέπει να ληφθεί «με ομοφωνία» από τους 27, μετά την εξέταση των «λόγων» που θα επικαλεστεί το Λονδίνο και της «διάρκειας» της αναβολής.
«Η λύση στο αδιέξοδο μπορεί να βρεθεί μόνο στο Λονδίνο», τόνισε εξάλλου η γαλλική προεδρία. «Η Γαλλία εκφράζει την λύπη της για την αποψινή ψηφοφορία», ανέφερε η γαλλική προεδεία, τονίζοντας ότι το Παρίσι «σε καμία περίπτωση δεν δέχεται μια παράταση (της ημερομηνίας του Brexit) χωρίς μια εναλλακτική, αξιόπιστη στρατηγική από το Ηνωμένο Βασίλειο».
Παράλληλα το Ελιζέ αναφέρει ότι θα «συνεχίσει» με τους Ευρωπαίους εταίρους του «να προετοιμάζεται για μια έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου χωρίς να έχει επιτευχθεί συμφωνία στις 29 Μαρτίου».
Από την πλευρά του ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε τόνισε με tweet του ότι οποιοδήποτε αίτημα της βρετανικής κυβέρνησης για καθυστέρηση του Brexit θα πρέπει να υποστηρίζεται από μια «αξιόπιστη, πειστική αιτιολόγηση».
Στέρτζον: Η Μέι θα έπρεπε να ντρέπεται
Το γεγονός ότι «μία χούφτα βουλευτών του DUP επηρεάζουν περισσότερο το μέλλον της Σκοτίας από ότι το εθνικό μας κοινοβούλιο» αποδεικνύει ξεκάθαρα ότι το σενάριο να γίνει η Σκοτία μία ανεξάρτητη χώρα είναι ισχυρότερο από ποτέ, δήλωσε η πρωθυπουργός της Σκοτίας, Νίκολα Στέρτζον, μετά την καταψήφιση της συμφωνίας αποχώρησης για δεύτερη φορά από το κοινοβούλιο.
Όπως είπε, η Τερέζα Μέι και η κυβέρνησή της θα πρέπει να ντρέπονται για το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας, το οποίο χαρακτήρισε «εντελώς προβλέψιμο», ενώ κάλεσε την βρετανίδα πρωθυπουργό να αποκλείσει το ενδεχόμενο ενός Brexit χωρίς συμφωνία και να ζητήσει την παράταση του άρθρου 50 που θα σταματήσει την έξοδο και θα δώσει τη δυνατότητα διεξαγωγής δημοψηφίσματος. «Θα υποστηρίξουμε όποιο τέτοιο δημοψήφισμα, με την προϋπόθεση να περιλαμβάνει την επιλογή της παραμονής στην ΕΕ».
Το Sinn Féin ανακοίνωσε ότι η απόρριψη της συμφωνίας φέρνει στο επίκεντρο την «πλήρη περιφρόνηση» των Τόρις για τους πολίτες της Ιρλανδίας, τα δικαιώματά τους, την οικονομία της και για την Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής.
Σύμφωνα με την πρόεδρο του κόμματος, Μέρι Λου Μακντόναλντ, η συμφωνία αποχώρησης είναι ατελής, αλλά ήταν η μόνη που υπήρχε και ότι οι προβλέψεις για το backstop είναι μία εγγύηση ότι δεν θα επιβληθεί σκληρό σύνορο στο νησί και ότι θα προστατευτεί η Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής.
Δριμεία κριτική άσκησαν οι εκπρόσωποι του επιχειρηματικού κόσμου στην απόφαση της Βουλής των Κοινοτήτων.
Η Συνομοσπονδία Βιομηχανιών της Βρετανίας (CBI) σχολίασε ότι έφτασε η ώρα «να σταματήσει το τσίρκο» και να επιλεγεί μία νέα προσέγγιση με παράταση του άρθρου 50 και ένα ξεκάθαρο σχέδιο για πρόοδο.
Το Ινστιτούτο των Διευθυντών (IOD) ανακοίνωσε ότι εάν αναζητηθεί η λύση της παράτασης, τόσο η κυβέρνηση όσο και η αντιπολίτευση θα πρέπει να δηλώσουν ξεκάθαρα αυτό που ελπίζουν να πετύχουν και ότι οι μικρής διάρκειας παρατάσεις δεν προσφέρουν ευνοϊκές προοπτικές για τις επιχειρήσεις.
Το Βρετανικό Εμπορικό Επιμελητήριο υποστηρίζει ότι δεν θα πρέπει να υπάρξει άτακτο Brexit, καθώς κάτι τέτοιο θα οδηγούσε την πολιτική αμέλεια σε νέες υπερβολές.
Η Εθνική Ένωση Αγροτών υποστήριξε ότι η έξοδος της Μεγάλης Βρετανίας χωρίς συμφωνία θα ήταν καταστροφική για την γεωργία και την παραγωγή τροφίμων, ενώ η Ένωση Κατασκευαστών και Εμπόρων Αυτοκινήτων προειδοποιεί για άμεσους κινδύνους στο κατασκευαστικό κόστος και στις θέσεις εργασίας, όπως και στο ελεύθερο εμπόριο.
Τα σενάρια παραμονής ή μη της Μεγάλης Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αρκετά, ωστόσο όλοι θα περιμένουν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις εξελίξεις στη συγκεκριμένη υπόθεση.
