Αναφορές για το τέλος του κόσμου και τη δυνατότητα εξάλειψης της ανθρωπότητας έχουν κατακλύσει τη συλλογική φαντασία του ανθρώπινου πολιτισμού για αιώνες. Πολλοί είναι οι σεναριογράφοι και επιστήμονες που έχουν διατυπώσει θεωρίες σχετικά με το πότε και πώς θα μπορούσε να συμβεί η καταστροφή μας, αλλά τώρα φαίνεται ότι η επιστήμη πλησιάζει ακόμη πιο κοντά σε μια πιο ακριβή πρόβλεψη. Ένας υπερυπολογιστής ανέλαβε να αναλύσει διάφορους παράγοντες που αφορούν τον πλανήτη μας, από το κλίμα μέχρι τις τεκτονικές πλάκες, για να φτάσει σε μια απροσδόκητη και ανησυχητική εκτίμηση του πότε η ανθρωπότητα ενδέχεται να εξαφανιστεί πλήρως.
Μια ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ πραγματοποίησε μια μελέτη που εξετάζει το μέλλον της Γης και της ανθρωπότητας σε έναν πλανήτη που θα έχει μεταμορφωθεί εντελώς από τις φυσικές διεργασίες. Σύμφωνα με το σενάριο που κατασκευάστηκε, η Γη θα βιώσει τεράστιες γεωλογικές μεταβολές εξαιτίας της κίνησης των τεκτονικών πλακών, οι οποίες θα ενώσουν τις ηπείρους σε μια νέα υπερήπειρο, που ονομάζεται “Pangea Ultima”. Αυτή η διαδικασία θα έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός ακραία εχθρικού περιβάλλοντος για τη ζωή, λόγω της υπερβολικής θερμότητας, των μεταβαλλόμενων κλιματικών συνθηκών και της αύξησης του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα.
Οι επιστήμονες που διεξήγαγαν τη μελέτη επισημαίνουν ότι αυτή η νέα υπερήπειρος θα δημιουργήσει μια ακραία κατάσταση, με θερμοκρασίες που θα κυμαίνονται από 40 έως 50 βαθμούς Κελσίου και πιθανές ακόμα υψηλότερες σε ημερήσιες ακραίες συνθήκες. Ο Δρ. Αλεξάντερ Φάρνσγουορθ, ένας από τους επικεφαλής της μελέτης, εξηγεί ότι το νέο περιβάλλον θα προκαλέσει σοβαρές δυσκολίες για τα θηλαστικά, περιλαμβανομένων των ανθρώπων, οι οποίοι θα αδυνατούν να αποβάλλουν την υπερβολική θερμότητα λόγω της αδυναμίας τους να ιδρώσουν επαρκώς. Ουσιαστικά, το νέο αυτό κλίμα θα έκανε σχεδόν αδύνατη την επιβίωση στην πλειονότητα του πλανήτη, με μόλις το 8 έως 16% της γης να παραμένει κατοικήσιμο για τα θηλαστικά.
Αν και το σενάριο αυτό ακούγεται τρομακτικό, οι ερευνητές τονίζουν ότι δεν πρόκειται να συμβεί άμεσα. Η δημιουργία της υπερήπειρου και οι καταστροφικές κλιματικές συνθήκες που θα προκύψουν θα εκδηλωθούν σε περίπου 250 εκατομμύρια χρόνια από σήμερα, παρέχοντας στους ανθρώπους και τις μελλοντικές γενιές αρκετό χρόνο για να εξελιχθούν ή να προσαρμοστούν στις προκλήσεις που θέτει ο πλανήτης. Παρ’ όλα αυτά, οι επιστήμονες αναγνωρίζουν την ανάγκη για δράση τώρα, ειδικά σε σχέση με τη μείωση των ρύπων και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, προτού οι συνέπειες γίνουν ανεπανόρθωτες.
Αν και η προγραμματισμένη καταστροφή της ανθρωπότητας απέχει ακόμα πολύ, οι ερευνητές της μελέτης τονίζουν πως η τρέχουσα κλιματική κρίση, η οποία είναι ήδη σε πλήρη εξέλιξη και συνδέεται άμεσα με τις ανθρώπινες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, αποτελεί μια υπενθύμιση ότι πρέπει να δράσουμε άμεσα για να προστατεύσουμε τον πλανήτη και τη ζωή σε αυτόν. Η Δρ. Eunice Lo, συν-συγγραφέας της μελέτης, επισήμανε πως «αν και προβλέπουμε έναν μη κατοικήσιμο πλανήτη σε 250 εκατομμύρια χρόνια, σήμερα βιώνουμε ήδη ακραία και επικίνδυνα καιρικά φαινόμενα που απειλούν την ανθρώπινη υγεία». Προκειμένου να αποτρέψουμε μια καταστροφή μεσοπρόθεσμα, είναι επιτακτική ανάγκη να επιτύχουμε τους στόχους για μηδενικούς ρύπους το συντομότερο δυνατό.
Ο Στίβεν Χόκινγκ, ένας από τους πιο σημαντικούς επιστήμονες της εποχής μας, είχε εκφράσει ανησυχίες για την επιβίωση της ανθρωπότητας και τις πιέσεις που αντιμετωπίζει ο πλανήτης από την αλματώδη ανάπτυξη και κατανάλωση πόρων. Η πρόβλεψή του για το μέλλον ήταν δυσοίωνη, με την εκτίμηση ότι σε λιγότερο από 600 χρόνια, αν οι τρέχουσες τάσεις συνεχιστούν, η Γη θα μετατραπεί σε έναν ακατοίκητο, υπερθερμασμένο πλανήτη.
Πριν φύγει από τη ζωή το 2018, ο Χόκινγκ παρουσίασε την εκτίμησή του για το μέλλον σε συνδιάσκεψη στην Κίνα, τον Νοέμβριο του 2017. Εξήγησε πως η ασταμάτητη αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού και η εξαιρετικά υψηλή ενεργειακή κατανάλωση ενδέχεται να δημιουργήσουν τις συνθήκες για την απόλυτη καταστροφή του πλανήτη. Χρησιμοποιώντας τη μεταφορά της «γιγαντιαίας μπάλας φωτιάς», προειδοποίησε ότι, αν δεν αντιστραφούν οι τάσεις, μέχρι το 2600 ο πληθυσμός θα έχει αυξηθεί τόσο που οι άνθρωποι θα βρίσκονται «ώμος με ώμο» και η θερμότητα που παράγεται από τη χρήση ενέργειας θα καθιστά αδύνατη τη διαβίωση.
Πρόσφατα υπήρξαν αναφορές που υποστήριζαν πως η NASA επιβεβαίωσε τα λόγια του Χόκινγκ για τον επικείμενο κίνδυνο. Παρότι η NASA διέψευσε επίσημα την υποστήριξη αυτών των ισχυρισμών, παραμένει προσηλωμένη στη μελέτη του πλανήτη και στη συγκέντρωση δεδομένων που βοηθούν στη διαχείριση των αυξανόμενων περιβαλλοντικών προβλημάτων. Μέσα από πενήντα και πλέον χρόνια διαστημικών παρατηρήσεων, η NASA υπογραμμίζει τη σημασία των γνώσεων που αποκτώνται από το διάστημα για την κατανόηση και αντιμετώπιση των ζητημάτων που επηρεάζουν την επιβίωση της ανθρωπότητας.
Ο Χόκινγκ, σε συνέντευξή του το 2016, είχε εξηγήσει ότι οι πιθανότητες για μια παγκόσμια καταστροφή σε οποιοδήποτε συγκεκριμένο έτος μπορεί να είναι μικρές, αλλά συσσωρεύονται σταδιακά, καθιστώντας τον κίνδυνο σχεδόν βέβαιο μέσα στα επόμενα χίλια έως δέκα χιλιάδες χρόνια. Οι βασικές απειλές που επεσήμανε ήταν η υπερθέρμανση του πλανήτη, η ραγδαία κλιματική αλλαγή και το φαινόμενο του θερμοκηπίου, που απειλούν να οδηγήσουν τον πλανήτη σε μη αναστρέψιμη κατάσταση. Οι παρατηρήσεις του σπουδαίου φυσικού δεν έμειναν μόνο σε αυτά τα προβλήματα, καθώς επεσήμανε και άλλους κινδύνους, όπως τον πυρηνικό πόλεμο, τις ανεξέλεγκτες εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη και την απειλή πανδημιών.
Η διαδρομή που οραματίστηκε ο Χόκινγκ για τη σωτηρία της ανθρωπότητας εξαρτάται, σύμφωνα με τον ίδιο, από άμεσες και καθοριστικές δράσεις. Με τη συνεχιζόμενη πρόοδο σε τομείς τεχνολογίας και ενέργειας, η ανθρωπότητα θα πρέπει να διασφαλίσει ότι αυτή η πρόοδος θα συνοδεύεται από υπευθυνότητα, μειώνοντας τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο και αντιμετωπίζοντας αποτελεσματικά τις μεγάλες παγκόσμιες προκλήσεις για τη διατήρηση του πλανήτη.