Τραγικό δικαστικό λάθος για άνδρα που έμεινε 20 χρόνια στην φυλακή χωρίς εν τέλει να υπάρχει κάποιο φυσικό στοιχείο που να τον καταδικάζει.
Ο Μοχάμαντ Αλ Αζίζ, που έμεινε άδικα στη φυλακή για δύο δεκαετίες, καταδικασμένος για τη δολοφονία του Αμερικανού μουσουλμάνου ιερέα και ακτιβιστή πολιτικών διακαιωμάτων Μάλκολμ X το 1965, αθωώθηκε πέρυσι και μήνυσε την πόλη της Νέας Υόρκης καθώς και πρώην αξιωματούχους επιβολής του νόμου που συμμετείχαν στην έρευνα, ζητώντας τουλάχιστον 40 εκατομμύρια δολάρια.
Οι δικηγόροι του Αλ Αζίζ κατέθεσαν τη μήνυση την Πέμπτη στο Περιφερειακό Δικαστήριο των ΗΠΑ στο Μπρούκλιν, σηματοδοτώντας την έναρξη μιας πιθανώς μακρόχρονης μάχης για την εξασφάλιση οικονομικής αποζημίωσης για τον 84χρονο ο οποίος στις 21 Φεβρουαρίου του 1965, όταν συνέβη η ιστορική δολοφονία βρισκόταν στο σπίτι του στο Μπρονξ και νοσηλευόταν από τραύμα στο πόδι.
Σε μια συναισθηματική ακροαματική διαδικασία το δικαστήριο απάλλαξε επίσημα τον Αζίζ τον περασμένο Νοέμβριο, 55 χρόνια μετά το έγκλημα με τον τότε εισαγγελέα του Μανχάταν, Σάϊρους Βάνς Τζούνιορ να αναιρεί την καταδίκη του. Ένας άλλος αθώος, ο Χαλίλ Ισλάμ, αθωώθηκε μετά θάνατον.
«Ως αποτέλεσμα της άδικης καταδίκης και φυλάκισής του, ο κ. Aζίζ πέρασε 20 χρόνια στη φυλακή για ένα έγκλημα που δεν διέπραξε περνώντας 55 χρόνια με ταλαιπωρίες και την αναξιοπρέπεια που συνεπαγόταν τον χαρακτηρισμό του άδικα ως καταδικασμένου δολοφόνου ενός από τους οι πιο σημαντικούς ηγέτες των πολιτικών δικαιωμάτων στην ιστορία», έγραψαν οι δικηγόροι του Αζίζ, Ντέιβιντ Σάνις και Ντέμπορα Φρανσουά, σε μια πολιτική καταγγελία 59 σελίδων.
Όπως δήλωσαν οι δικηγόροι ο Αζίζ ήταν 26 ετών και πατέρας έξι παιδιών όταν κατηγορήθηκε για τη δολοφονία του Μάλκολμ Χ με βάση πράξεις διαφθοράς που περιελάμβαναν εκφοβισμό μαρτύρων και απόκρυψη στοιχείων από ανακριτές της αστυνομίας της Νέας Υόρκης και του FBI.
Σύμφωνα με τη μήνυση, η πόλη επέτρεψε τις ανήθικες και διεφθαρμένες πολιτικές στην ατζέντα της αστυνόμευσης εκείνη την εποχή, οι οποίες οδήγησαν στην παράνομη σύλληψη και την επακόλουθη καταδίκη για φόνο πρώτου βαθμού, ενώ οι ντετέκτιβ εν γνώσει τους παρέκαμψαν πληροφορίες που αθώωναν τον Αζίζ σε μια βιαστική έρευνα για να κάνουν αγωγή εναντίον του.
«Το τεκμήριο της πιθανής αιτίας που δημιουργήθηκε από το κατηγορητήριο των ενόρκων ξεπερνιέται από το γεγονός ότι το κατηγορητήριο του κ. Αζίζ εξασφαλίστηκε με βάση κακή συμπεριφορά της αστυνομίας», λέει η καταγγελία, προσθέτοντας ότι η κακή αναγνώριση αυτόπτη μάρτυρα ήταν «το κεντρικό στοιχείο που παρουσιάστηκε στους ενόρκους και το οποίο σχεδόν προκάλεσε το κατηγορητήριο που προέκυψε».
Ο δήμαρχος της Νέας Υόρκης Έρικ Άνταμς δήλωσε: «Ως κάποιος που αγωνίστηκε για ένα δικαιότερο σύστημα ποινικής δικαιοσύνης για όλη μου την καριέρα, πιστεύω ότι η ανατροπή των κατηγοριών του κ. Αζίζ και του κ. Ισλάμ ήταν το δίκαιο αποτέλεσμα. Εξετάζουμε την αγωγή».
Οι δικηγόροι του Αζίζ έχουν περιγράψει εκτενώς το τραύμα που υπέστη ο ίδιος και η οικογένειά του ως αποτέλεσμα της κακής καταδίκης του. Η σχέση του με τα παιδιά του διαλύθηκε λόγω της απουσίας του για δύο δεκαετίες κατά τη διάρκεια της φυλάκισής του και τα παιδιά του μεγάλωσαν χωρίς τον πατέρα τους.
«Ενώ δεν χρειάζομαι δικαστήριο, εισαγγελείς ή ένα κομμάτι χαρτί για να μου πει ότι είμαι αθώος, χαίρομαι που η οικογένειά μου, οι φίλοι μου και οι δικηγόροι που εργάστηκαν και με στήριξαν όλα αυτά τα χρόνια, και τώρα βλέπουν επιτέλους την αλήθεια να αναγνωρίζεται και επίσημα», είχε δηλώσει ο Αζίζ στην ακρόαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Νέας Υόρκης πέρυσι.
Ο Αζίζ και ο Ισλάμ εξέτισαν συνολικά 42 χρόνια στην φυλακή. Ο Αζίζ αποφυλακίστηκε υπό όρους το 1985 και ο Ισλάμ το 1987. Ένας τρίτος άνδρας, ο Μουτζαχίντ Αμπντούλ Χαλίμ, ομολόγησε τη δολοφονία και υποστήριξε ότι ο Αζίζ και ο Ισλάμ ήταν αθώοι. Ο Χαλίμ αφέθηκε υπό όρους το 2010.
Ο Αζίζ ήταν μέλος ενός τζαμιού της Νέας Υόρκης, αλλά ο Χαλίμ ήταν συνδεδεμένος με ένα θρησκευτικό κέντρο στο Νιούαρκ. Πιστεύεται ότι οι πραγματικοί συνεργάτες του στο σχέδιο δολοφονίας συνδέονταν επίσης με την φατρία του Νιούαρκ.
Ο Μάλκολμ Χ δολοφονήθηκε σε μια εποχή που το Έθνος του Ισλάμ ήταν διχασμένο. Ο χαρισματικός ηγέτης εκείνη την εποχή είχε αντίπαλο τον πρώην μέντορά του Ελάϊζα Μουχάμαντ. Σε μια πρόταση που υποβλήθηκε από το Γραφείο του Περιφερειακού Εισαγγελέα του Μανχάταν πέρυσι, οι εισαγγελείς που διερευνούσαν εκ νέου το θέμα πρότειναν ως πιθανό κίνητρο της δολοφονίας την εσωτερική διαμάχη του Έθνους του Ισλάμ.
Μισό αιώνα μετά τη δολοφονία, η Εισαγγελία του Μανχάταν ήταν ξεκάθαρη ότι «κανένα φυσικό στοιχείο δεν συνέδεε τον Αζίζ ή τον Ισλάμ με τον τόπο του φόνου ή του εγκλήματος».
«Δεν υπήρχε καμία απόδειξη ότι ο Αζίζ ή ο Ισλάμ είχαν σχέση με τον Χαλίμ ή τον είχαν συναντήσει ποτέ».