Ζεύγμα ψηφιδωτά: Μεγάλη είναι η ιστορία της Ελλάδας. Η Ζεύγμα ηταν μια αρχαία ελληνιστική πόλη στη σημερινή νότιο ανατολική Τουρκία. Εκεί ξεθάφτηκαν μετά από πολύ αγώνα ψηφιδωτά τρομερής ιστορικής αξίας.
Την ίδρυσε ο διάδοχος του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ο Μακεδόνας στρατηγός Σέλευκος Νικάτωρ περίπου το 300 π.Χ.
Πολλοί την σύγκριναν με την Πομπηια. Αυτό λόγο του ότι ηταν μια πλούσια πόλη μέχρι και τον μεσαίωνα. Λέγετε πως στην ακμή της είχε φτάσει να έχει πληθυσμό 25.000 κατοίκους.
Το όνομα της το οφείλει στη γέφυρα που έγινε στη πόλη με λέμβους ενωμένες, ώσπου ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Τραϊανός έκτισε νέα πέτρινη γέφυρα. Η πόλη είχε δύο τμήματα-συνοικίες, στην ουσία ξεχωριστές πόλεις, τη Σελεύκεια στην ανατολική όχθη του Ευφράτη και την Απάμεια στη δυτική.
Τον 1ο π.Χ. αιώνα η Ζεύγμα έγινε τμήμα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Η πόλη γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη, ενώ έγινε και έδρα της IV Σκυθικής λεγεώνας (Legio IV Skcythica) που παρέμεινε εκεί μέχρι το 252 μ.Χ.
Η Ζεύγμα πέρασε στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και διατηρήθηκε έως το 637 μ.Χ. Επειτα η πόλη λόγο της κατάληψης της από τους Άραβες σταδιακά εγκαταλείφθηκε.
Η Ζεύγμα από το 2000 είναι κατά 80% βυθισμένη, καθώς, παρά τις διαμαρτυρίες, κατακλύστηκε από τα νερά τεχνητής λίμνης που σχηματίστηκε από το φράγμα Μπιρετσίκ.
Τα πανέμορφα ψηφιδωτά ανακαλύφθηκαν πριν από μερικά χρόνια. Είναι σε εξαιρετική κατάσταση και ανήκουν στον 2ο αιώνα μ.Χ. Απεικονίζουν τις Μούσες και τον Ωκεανό.
Τα ελληνικά ηταν η τότε κοινή γλωσσα. Έτσι τα ονόματα των μουσών είναι γραμμένα σε αυτήν.
Το ένα ψηφιδωτό, που παριστά τις εννέα Μούσες, σε πορτρέτα, κοσμούσε μεγάλο δωμάτιο στο σπίτι που οι αρχαιολόγοι έχουν ονομάσει «Οίκος των Μουσών».
Στο κέντρο εικονίζεται η Καλλιόπη και γύρω της οι αδερφές της.
Το δεύτερο ψηφιδωτό παριστά τον Ωκεανό και την Τιθύ .
Το γεγονός του ότι τα χρώματα έχουν μείνει σχετικά αναλλοίωτα έχει εκπλήσσει αρκετούς.
Μάλιστα, οι ειδικοί λένε ότι έχουν χρησιμοποιηθεί ειδικά κατασκευασμένες γυάλινες ψηφίδες.
Το τρίτο είναι μικρότερων διαστάσεων και αναπαριστά νεαρό άνδρα.
Οι πρώτες ανασκαφικές έρευνες πραγματοποιήθηκαν από τον Τόμας Έντουαρντ Λόρενς το 1917 και συνεχίστηκαν το 1970 από τον Τζον Βάγκνερ.
Από το 1990 οι έρευνες συνεχίστηκαν με εντατικούς ρυθμούς λόγω της ανόδου του νερού.