Μερομήνια 2019-2020: Ο καιρός μπορεί να προβλεφθεί από αυτό τον πρακτικό τρόπο. Αυτός πραγματοποιείται μέσω της παρατήρησης των πρώτων ημερών του Αυγούστου. Μάλιστα, ο όγδοος μήνας του χρόνου, θεωρείται η αρχή του χειμώνα.
Με κλασικό θερινό ένδυμα πατάει το πόδι του στην περιοχή μας ο Σεπτέμβρης. Υποφερτές ζεστούλες κατά τη διάρκεια της ημέρας και δροσερά βραδάκια προσφέρει ο ήπιος βοριαδάκος, που κυριαρχεί τις πρώτες μέρες.
Το σκηνικό αυτό φαίνεται πως θα κρατήσει ως και τη μέση περίπου και για να μην πλήξουμε από ανία, στο σημείο αυτό θα συννεφιάσει για λίγο, ίσως απειλήσει και με κάποια ψιχάλα, πλην πέραν τούτου ουδέν, αφού, όπως όλα δείχνουν, κι αυτός ο μηνιάτικος κύκλος θα ολοκληρωθεί μέσα στις συνηθισμένες και (ίσως) λίγο πιο καλοκαιρινές συνθήκες.
Ήπιος και δροσερός μας καλημερίζει ο Οκτώβρης. Πάνω στην πρώτη εβδομάδα κάνει να μας αιφνιδιάσει με μια καλοδεχούμενη βροχούλα, αλλά μάλλον για ξεγέλασμα το κάνει. Το ουσιαστικό πρωτοβρόχι φαίνεται πως θα καθυστερήσει λιγάκι ακόμα. Οι μέρες και οι νύχτες πάντως προσφέρονται για αποδράσεις στη φύση, ταξίδια και ψαρέματα.
Η εικόνα αυτή , με μικρές αυξομειώσεις, συνεχίζεται μέχρι και τη συμπλήρωση της τρίτης εβδομάδας. Στο χρονικό αυτό σημείο ο καιρός αρχίζει να γίνεται πιο φθινοπωρινός και όλα δείχνουν, πως οι πρώτες ουσιαστικές βροχούλες θα πλαισιώσουν τον εορτασμό του Αγίου Δημητρίου. Η έξοδος του μήνα πάντως γίνεται πιο χαλαρή, πιο ήπια και πιο ευχάριστη.
Με απολαυστική γλυκύτητα πρωτοεμφανίζεται ο μήνας, αλλά, η μετεωρολογική αυτή συνθήκη, δεν κρατάει περισσότερο από ένα δεκαήμερο, αφού, πάνω στη μιάμιση εβδομάδα, ξαναμουχρώνει ο καιρός. Το σώμα της γης ξαναμουσκεύεται και όλα δείχνουν, πως η φθινοπωρινή εκδοχή του πράγματος παγιώνει τη νοτισμένη και υγρή παρουσία της. Ολιγοήμερο διάλειμμα στη συνέχεια και ξανά ουράνια συνοφρύωση συνοδευόμενη από βροχούλα, μόνο που αυτή τη φορά τα χαρακτηριστικά της είναι πιο χειμωνιάτικα.
Κοντά στη συμπλήρωση του εικοσαήμερου επικρατεί βοριαδάκι, συνοδευόμενο πιθανώς από χιονόνερο. Η τσουχτεράδα αυτή ωστόσο δεν κρατάει πολύ. Γρήγορα αποκαθίσταται η φθινοπωρινή τάξη των πραγμάτων και η σκυτάλη στο Δεκέμβρη παραδίδεται μέσα σε πολύ καλές συνθήκες.
Μια χαρά κατάσταση παραλαμβάνει, από τον προκάτοχό του, ο χριστουγεννιάτης μήνας. Έτσι σου δίνει την εντύπωση πως ζεις σε λάθος στιγμή. Πριν περάσει μια βδομάδα και πριν προλάβεις να συνηθίσεις την απρόσμενη χειμερινή ευωχία, ενσκήπτει ξαφνικός ψυχρός βοριάς. Πέφτει η θερμοκρασία κι έρχονται τα πράματα στα ίσια τους.
Από δω κι εμπρός όλα παίρνουν τον κανονικό τους δρόμο, με αυξομειώσεις στην ένταση των φαινομένων, που αναδεικνύουν τη διπροσωπία του χειμώνα. Η παγερή βορεινή έξαρση του ανέμου, που παρατηρείται στα μισά του μήνα και λίγο μετά, προβληματίζει σοβαρά όσους προσδοκούν σε ήπιες καιρικές συνθήκες, τις γιορτινές μέρες που ακολουθούν.
Η ισχυρή πιθανότητα βροχόπτωσης, από βορεινή κατεύθυνση μάλιστα, σε συνδυασμό με την αντίστοιχη της πρώτης επαφής των πιο ορεινών σημείων της γης μας, με τις πρώτες λευκές νιφάδες, σηματοδοτεί την έλευση του χειμερινού ηλιοστάσιου μέσα σε συνθήκες ακραιφνώς χειμερινές. Στη συνέχεια, με σταδιακό καιρικό μαλάκωμα, μας αποχαιρετούν ο μήνας και το έτος.
Μέσα σε σχετικά υποφερτές συνθήκες, καλωσορίζουμε το μήνα και το χρόνο. Με κυρίαρχο στοιχείο το στεγνό βοριαδάκι, ίδιες σαν χάντρες κομπολογιού, περνούν μια μια οι μέρες, μέχρι που φθάνουμε στη μεσομηνιά. Στο χρονικό αυτό σημείο παρατηρείται μια σύντομη ανάπαυλα, με μικρή πιθανότητα βροχόπτωσης, αλλά ο βοριάς, πιο δυνατός και πιο δριμύς, αυτή τη φορά, ξαναδηλώνει την παρουσία του. Καρδιά του χειμώνα γαρ και οι μεταβολές διαδέχονται η μια την άλλη.
Έτσι μια δεύτερη ανάπαυλα, συνοδευμένη από σύντομη βροχόπτωση, διαδέχεται ξανά τον τρελλοβοριά, o oποίος δεν το βάζει κάτω κι επανέρχεται , αλλά πάνω στην έξοδο τον εκτοπίζουν οι πολυπόθητες αλκυονίδες.
Ενώ όλα δείχνουν, πως το μετεωρολογικό σκηνικό βαίνει προς εξομάλυνση, ακολουθεί μια βροχούλα, αρκούντως επιθυμητή, που, πριν προλάβουμε να την καταλάβουμε και πριν συμπληρωθεί το πρώτο δεκαήμερο του μήνα, καλούμαστε ν’ αναμετρηθούμε και πάλι με την αγριάδα του κυρ βοριά. Μια αγριάδα με τα όλα της.
Με κρύο, με μποφόρια και ίσως με λεύκανση των βουνοκορφών. Ευτυχώς, όχι για πολύ. Ακολουθεί ολιγοήμερη υγρή ημεράδα κι έτσι συμπληρώνονται αισίως τρεις φλεβαριάτικες εβδομάδες. Οδεύοντας, ωστόσο προς το τέλος, το ξεροβόρι ξαναδηλώνει την κυριαρχική παρουσία του κι όλοι πια εύχονται να δείξει το καλό του πρόσωπο ο επερχόμενος Μάρτης.
Και ω του θαύματος, ο Μάρτης δεν εμφανίζεται ως παλουκοκαύτης. Αντίθετα φοράει το γελαστό του ένδυμα, για να μας πει τη γλυκιά καλημέρα του. Η γλυκύτητά του δε αυτή, συνοδεύεται κι από όμορφες ποτιστικές και συνάμα ευεργετικές βροχούλες, που ενισχύουν τα αποθέματα των υδατικών ταμιευτήρων και προσφέρουν προσδοκίες καλής συγκομιδής στους ασχολούμενους με την καρποφορία της γης.
Η ίδια εικόνα, με μικρές εναλλαγές, ως προς την ένταση και τη διάρκεια των φαινομένων, συνεχίζεται ως τις παρυφές της εθνικής γιορτής, οπότε επικρατεί ελαφρό βοριαδάκι χωρίς τσουχτεράδα και χωρίς άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Λίγο πριν την έξοδο, ωστόσο, ο καιρός κάνει να αγριέψει, για να παραδώσει τη σκυτάλη αρκούντως ψυχρός και συνοφρυωμένος.
Αναλαμβάνει «υπηρεσία» μέσα σε συνθήκες «απειλής», αλλά γρήγορα καταφέρνει να ημερέψει την κατάσταση. Σταδιακά ο καιρός γίνεται ήπιος και ευχάριστος. Την εικόνα του αυτή συνοδεύουν σποραδικά σύντομες δροσιστικές βροχούλες. Κατά τη διάρκεια της Μ. Εβδομάδας, ο καιρός γίνεται συνταιριαστός με το μελαγχολικό ύφος των ημερών. Η διακαινίσιμη εβδομάδα , που ακολουθεί, χαρακτηρίζεται από γαλήνια ηρεμία, πράγμα που διευκολύνει την πλαισίωση των καθιερωμένων μεταπασχαλινών λειτουργικών εκδηλώσεων στα ξωκλήσια.
Κάπως έτσι πορεύεται ο μήνας, μέχρι τα μέσα του τρίτου δεκαημέρου, οπότε επανεμφανίζεται ο βοριάς, ισχυρός και απειλητικός , αυτή τη φορά, έτσι που να σημειώνονται προβλήματα στις θαλάσσιες συγκοινωνίες, τις υπαίθριες ενασχολήσεις και τα σχετικά εξοχικά σπορ.
Ευχάριστη η πρωτομαγιά, αλλά όχι ήρεμη και γαλήνια όσο θα επιθυμούσαμε. Το μέτριο αεράκι διαταράσσει ελαφρώς τις ανθεστηριακές μας επιλογές, σαν να μας επιπλήττει, που αγνοήσαμε τη διεκδικητική, εργατική διάσταση της ημέρας. Στις πρώτες μέρες του μήνα, ωστόσο, ηρεμούν τα πράγματα και ίσως δροσιστούμε από κάποια βροχούλα. Σταδιακά όμως επανέρχεται , με αυξανόμενη ένταση, ο βοριάς, χωρίς ιδιαίτερες απειλές, τουλάχιστο μέχρι τη μέση του μήνα.
Από το σημείο αυτό και μετά επιχειρεί επανειλημμένως να μας τρίξει τα δόντια και κάποιες φορές τα καταφέρνει. Ευτυχώς, λίγο πριν μας αποχαιρετήσει, αποφασίζει να ηρεμήσει, προσφέροντάς μας προμηνύματα καλοκαιριού, με νηνεμία και άνοδο της θερμοκρασίας.
Διαφωνεί ο Ιούνιος με την καλοκαιρινή πρόταση του προκατόχου του κι αγριεύει από την πρώτη κιόλας μέρα. Λυσσομανά ο θερμός βοριάς κι απειλεί τα θαλασσινά ταξίδια και τις αλιευτικές δράσεις, παίρνοντας τη μορφή πρώιμων, ενισχυμένων μελτεμιών. Η «αντικαλοκαιρινή» αυτή άποψη κρατά κάμποσες μέρες και ο καιρός αρχίζει ν’ αλλάζει , προς το καλύτερο, στην μέση περίπου του μήνα.
Η στιγμή αυτή είναι κατάλληλη, για να δοθεί το σήμα έναρξης των « μπάνιων του λαού». Χαμηλώνουν οι άνεμοι, ανεβαίνει η θερμοκρασία και όλα πια θυμίζουν «ελληνικό καλοκαίρι». Έτσι, αργά αργά κι ήσυχα ήσυχα, κυλούν οι μέρες, μέχρι και την τελευταία, οπότε παραδίδεται η «σκυτάλη» στον Ιούλιο.
Ο μήνας αυτός, κάθε χρόνο, θαρρείς κι επαναλαμβάνεται, με μικρές διαφορές. Η φετινή χρονιά δε θα μπορούσε ν’ αποτελέσει εξαίρεση. Έτσι υποδεχόμαστε το μήνα με όμορφες, ζεστές, καλοκαιρινές μέρες, τις οποίες διαδέχονται τα γνωστά ετήσια μελτέμια, που κι αυτά εκτονώνονται σταδιακά, για να υποδεχτούμε τον Αύγουστο κατά την καθιερωμένη αντίληψη.
Ονομάζονται οι μέρες πρόβλεψης. Προέρχεται από τις λέξεις, «μέρα» και «μήνας». Κάθε μέρα από αυτές αντιστοιχεί σε ένα μήνα. Κατά πολλούς, ο Αύγουστος θεωρείται, η αρχή του χειμώνα. Έτσι, το συγκεκριμένο μήνα πραγματοποιούνταν η πρόβλεψη του καιρού.
Τα μερομήνια βοηθούν τους ανθρώπους που τα παρατηρούν για τις εργασίες, που έχουν να κάνουν (σ.σ. π.χ. αγροτικές δουλειές). Σχετίζονται με το φεγγάρι, τα αστέρια, τον ήλιο και τους γαλαξίες. Επίσης, με τον άνεμο, την υγρασία και τα σύννεφα, αλλά και γενικότερα οι οργανισμοί (σ.σ. π.χ. φυτικοί).