Η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (ΕΜΥ) δημοσίευσε μια αναλυτική πρόγνωση για τον επερχόμενο χειμώνα, παρουσιάζοντας στοιχεία που βασίζονται σε δύο μακροπρόθεσμα μοντέλα, το ECMWF και το multi-model system. Η γενική εικόνα υποδεικνύει έναν σχετικά ήπιο χειμώνα για την Ευρώπη και την Ελλάδα, με συγκεκριμένες περιοχές να εμφανίζουν διαφοροποιήσεις στις θερμοκρασίες και τα φαινόμενα.
Η κακοκαιρία «Bora» και η πρόγνωση για έντονες καιρικές συνθήκες
Πριν από την είσοδο του χειμώνα, η κακοκαιρία «Bora» βρίσκεται ήδη «προ των πυλών», φέρνοντας καταιγίδες σε μεγάλο μέρος της χώρας, καθώς και χιονοπτώσεις στα βόρεια και δυτικά τμήματα της Ελλάδας. Ωστόσο, η ΕΜΥ τονίζει ότι συνολικά ο φετινός χειμώνας αναμένεται να είναι πιο ήπιος από το μέσο όρο.
Θερμοκρασιακές αποκλίσεις: Ζεστός χειμώνας στην Ευρώπη
Η ΕΜΥ σημειώνει ότι:
«Για τον χειμώνα 2024 – 2025 (Δεκέμβριος 2024 – Ιανουάριος – Φεβρουάριος 2025), έχουμε επιλέξει, για παρουσίαση και σχολιασμό, τις αποκλίσεις από τις κανονικές τιμές, της θερμοκρασίας στα 2 μέτρα, του υετού (βροχή – χιόνι), των γεωδυναμικών υψών στα 500 hPa, καθώς και τις αποκλίσεις της ατμοσφαιρικής πίεσης στην επιφάνεια…».
Τα μοντέλα ECMWF και multi-model συμφωνούν πως ο φετινός χειμώνας στην Ευρώπη θα είναι θερμότερος του μέσου όρου, με τη βόρεια Ευρώπη να εμφανίζει τις μεγαλύτερες θετικές αποκλίσεις (άνω των +2℃), ενώ οι μικρότερες αποκλίσεις (περίπου +0,5℃) εντοπίζονται στις νοτιότερες περιοχές, όπως η νότια Ιβηρική χερσόνησος.
Στην Ελλάδα, η θερμοκρασία προβλέπεται να κυμανθεί 0,5℃ – 1℃ πάνω από τις κανονικές τιμές, με πιθανότητα να ξεπεράσει τον 1℃ στην κεντρική και ανατολική Μακεδονία.
Υετός: Ξηρότερες συνθήκες στις μεσογειακές περιοχές
Όσον αφορά τις βροχοπτώσεις και τις χιονοπτώσεις:
- Οι βόρειες ευρωπαϊκές περιοχές προβλέπεται να παρουσιάσουν αυξημένο υετό λόγω χαμηλών πιέσεων στην Ισλανδία και τη Σκανδιναβία, που ευνοούν τη μεταφορά υγρών μαζών από τον Ατλαντικό.
- Στη Μεσόγειο, οι συνθήκες αναμένονται κανονικές έως ξηρές, με την Ελλάδα να εμφανίζει διαφοροποιήσεις ανά περιοχή. Ειδικότερα, το ECMWF προβλέπει μειωμένο υετό στο βόρειο και ανατολικό Αιγαίο, στη Θεσσαλία, την Εύβοια, τη Χαλκιδική και τη Θράκη. Αντίθετα, το multi-model εκτιμά ότι οι αποκλίσεις θα είναι μικρές.
Δομικά στοιχεία καιρικών συστημάτων
Οι αποκλίσεις στα γεωδυναμικά ύψη στα 500 hPa και οι τάσεις της ατμοσφαιρικής πίεσης στην επιφάνεια αποκαλύπτουν τα βασικά χαρακτηριστικά του φετινού χειμώνα:
- Χαμηλές πιέσεις στον βόρειο Ατλαντικό, την Ισλανδία και τη Σκανδιναβία ενισχύουν την κυκλωνική κυκλοφορία και εξηγούν τις αυξημένες βροχοπτώσεις στη βόρεια Ευρώπη.
- Αντίθετα, υψηλές πιέσεις στην κεντρική και νότια Ευρώπη παραπέμπουν σε αντικυκλωνικές συνθήκες με αίθριο καιρό, παγετούς και ομίχλες.
Για την Ελλάδα, οι σχετικά υψηλότερες πιέσεις οδηγούν σε βορειοανατολικούς ανέμους, που όμως δεν αναμένεται να είναι ιδιαίτερα ισχυροί. Αυτή η κυκλοφορία συνδέεται με μειωμένο υετό στις ανατολικές περιοχές, όπως συμβαίνει παραδοσιακά κατά τη χειμερινή περίοδο.
Ρόλος του NAO και του El Niño
Οι μακροπρόθεσμες προβλέψεις επηρεάζονται από δύο σημαντικούς κλιματικούς παράγοντες:
Ταλάντωση του Βόρειου Ατλαντικού (NAO):
- Το θετικό NAO για τον Δεκέμβριο σημαίνει ισχυρή δυτική ροή στον Ατλαντικό, που περιορίζει το πολικό χαμηλό σε βόρεια γεωγραφικά πλάτη. Αυτό οδηγεί σε ξηρότερες συνθήκες στη Μεσόγειο και αυξημένες θερμοκρασίες στη βόρεια Ευρώπη.
- Από τον Ιανουάριο, το NAO προβλέπεται να μεταβεί σε ουδέτερες συνθήκες, περιορίζοντας ενδεχομένως την επίδρασή του.
El Niño (ENSO):
- Η τρέχουσα φάση του El Niño, αν και επηρεάζει κυρίως την παγκόσμια ατμοσφαιρική κυκλοφορία, δείχνει να εξασθενεί προς την άνοιξη του 2025, επηρεάζοντας λιγότερο την Ευρώπη.
Συμπεράσματα και επιφυλάξεις
Η ΕΜΥ υπογραμμίζει ότι οι εποχικές προγνώσεις έχουν ενδεικτικό χαρακτήρα και πρέπει να αξιολογούνται με επιφύλαξη, καθώς δεν λαμβάνουν υπόψη όλες τις τοπικές ιδιαιτερότητες. Παρ’ όλα αυτά, τα δεδομένα των μοντέλων υποδεικνύουν έναν ήπιο χειμώνα, με θετικές θερμοκρασιακές αποκλίσεις και σχετικά ξηρότερες συνθήκες στις μεσογειακές περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας.
