Στα αναστηλωμένα παλαιά μοναστήρια των Μετεώρων ανήκει και η ιερά μονή Υπαπαντής ή της Αναλήψεως του Χριστού, μετόχι της Ιεράς Μονής Μεγάλου Μετεώρου (Μεταμορφώσεως), κτισμένη ψηλά σ’ ένα ευρύχωρο σπήλαιο μετεωρίτικου βράχου σε ύψος εβδομήντα μέτρων. Παλαιά έφθανε κανείς εκεί με τα πόδια σε τριάντα λεπτά, βαδίζοντας βορείως του Μετεώρου. Σήμερα ένας χωματόδρομος λίγο πιο κάτω από τον Αναπαυσά, οδηγεί τα αυτοκίνητα, αλλά και τους πεζούς προσκυνητές στην πανήγυρη της μονής.
*Πηγή κεντρικής φωτογραφίας Visit Meteora
Πηγή: www.visitmeteora.travel
Το ανέβασμα με την παλαιά κρεμαστή ξύλινη κλίμακα, την διατηρημένη σε τέσσερα τμήματα, λόγω της ανωμαλίας του βράχου, ήταν πολύ δύσκολο. Ο τελευταίος που την ανέβηκε, το έτος 1911, ήταν ο μοναχός του Μεγάλου Μετεώρου Ευγένιος, ο οποίος ανεβαίνοντας για να ανάψει τα κανδήλια του ιστορικού αυτού ναού, γκρεμίστηκε στο κενό μαζί με την σαθρωμένη παλαιά σκάλα.
Η παλαιά κρεμαστή ξύλινη κλίμακα
Τα κανδήλια της Υπαπαντής έμειναν για χρόνια σβηστά
Ο δραστήριος μητροπολίτης Τρίκκης και Σταγών Πολύκαρπος περί το έτος 1930, φρόντισε για την ανακατασκευή λαξευτής κλίμακας, που κατέστησε άφοβη πλέον την άνοδο στο σπήλαιο. Η πτώση ομοίως ενός μεγάλου τμήματος βράχου, λόγω διαβρώσεως, κατά τον Μάιο του 1948, συνετέλεσε στο να γίνει πιο προσιτό το σπηλαιώδες μοναστήρι. Σήμερα η κλίμακα αριθμεί περί τα εκατό σκαλιά.
Ο Φώτης Κοτοπούλης μας πληροφορεί ότι «το μοναστήρι ήταν κτισμένο σε δύο μικρές σπηλιές, που τις χώριζε όγκος ενός μέτρου προς το χαϊνό βάραθρο, το οποίο κατά τι, το είχον λαξεύσει και τα συνέδεον (τα σπήλαια) με ξύλινη διάβασι. Η άνοδος γινότανε με μια ανεμόσκαλα με εξήντα σκαλιά, έφτανε τα πεντήκοντα μέτρα κι ευρίσκονταν στο αριστερότερο μέρος της Μονής και συνδεόνταν με μια σπηλιά, η οποία οδηγούσε προς το μοναστήρι. Σήμερα όμως δεν απέμεινε τίποτε ώστε να ενθυμίζει το μέρος από όπου γινόταν η ανάβαση.
Το μοναστήρι επί υψηλού βράχου βρίσκεται σε ύψος εβδομήντα μέτρων από τη γη
Το μοναστήρι επί υψηλού βράχου βρίσκεται σε ύψος εβδομήντα μέτρων από τη γη και στο μέσο του βράχου. Ωστόσο όμως και για ενθύμιο του τρόπου αναβάσεως μας το περιέσωσε ο ζωγράφος καλλιτέχνης Παντελής Ζωγράφος, όστις με την ζωγραφία του αποθανάτισε την μονήν προτού σωριασθή σε ερείπια. Την μονήν ταύτην επισκέφθηκα την 29η Απριλίου 1954».
Μάλιστα, το Μάιο του 1948, εξαιτίας της διάβρωσης, έπεσε ένα μεγάλο τμήμα βράχου, με συνέπεια να γίνει πιο προσιτό το σπηλαιώδες μοναστήρι. Σήμερα η συγκεκριμένη λαξευτή σκάλα αριθμεί εκατό σκαλιά.
Σε ιστορικά κείμενα αναφέρεται ότι το μοναστήρι ήταν κτισμένο σε δύο μικρές σπηλιές, που τις χώριζε όγκος ενός μέτρου προς το βάραθρο. Μάλιστα, όπως τονίζεται, η άνοδος γινότανε με μια ανεμόσκαλα με εξήντα σκαλιά.
Ο ναός της μονής
Αξίζει να αναφερθεί ότι η μονή της Υπαπαντής, είναι κτισμένη ψηλά σε κοιλότητα βράχου στο βορειότερο τμήμα της περιοχής των Μετεώρων. Στην ανατολική πλευρά του ίδιου βράχου βρίσκονται τα ερείπια της μονής του Αγίου Δημητρίου. Ο κυρίως ναός είναι μόνοκλιτος, σταυρεπίστεγος βασιλική και είναι από τους παλαιότερους ναούς του τύπου αυτού.
Η μονή δεν ακολουθεί την καθιερωμένη διάταξη στην ανάπτυξή της, αλλά αναπτύσσεται με τον καιρό ανάλογα με τις ανάγκες της
Ο ναός αρχικά τοποθετήθηκε κοντά στην είσοδο. Αργότερα, όμως, η είσοδος μεταφέρθηκε αναγκαστικά και ο ναός βρίσκεται πλέον μακριά από αυτήν. Πρόκειται για μονή που κατοικήθηκε κατά διαστήματα από λίγους μοναχούς, οι οποίοι εκμεταλλεύτηκαν κατά το δυνατόν την υπάρχουσα επιφάνεια και την αύξησαν με την δημιουργία προεξοχών.
Ιστορική εξέλιξη
Η ιερά μονή της Υπαπαντής άρχισε να παρακμάζει στις αρχές της οθωμανικής κυριαρχίας. Στο «Χρονικόν των Μετεώρων» (γραμμένο το 1529) αναφέρεται η πληροφορία ότι αρκετά ησυχαστικά μονύδρια βρίσκονταν στα χέρια κοσμικών και αφανίζονταν. Επί ογδόντα έξι χρόνια την Υπαπαντή λυμαίνονταν με ληστρικό τρόπο μία συγκεκριμένη οικογένεια, στην οποία γίνεται και αναφορά.
Στις αρχές του 17ου αιώνα η μονή της Υπαπαντής ανήκει ως κελί πλέον στο Μεγάλο Μετέωρο. Δύο δεκαετίες αργότερα «οι εν Υπαπαντή του Κυρίου» πατέρες με καθηγούμενο τον ιερομόναχο Χριστόδουλο συνυπογράφουν δέκατοι στην σειρά στην ζητεία των μετεωρικών μοναστηριών προς τον ηγεμόνα της Μολδοβλαχίας Ιωάννη Βασίλειο Lupu(1634 – 1653). Ωστόσο, κατά τα τέλη του 18ου αιώνα επί ηγουμένου Συμεών το μοναστήρι αυτό παρουσίασε νέα άνθηση και σε αριθμό πατέρων και σε κτήματα.
*Πηγή κεντρικής φωτογραφίας www.visitmeteora.travel
