Το μέλλον των ελληνοαμερικανικών σχέσεων, όπως διαμορφώνεται στο σύγχρονο διεθνές περιβάλλον των οικονομικών αλληλεξαρτήσεων και των ζητημάτων ασφαλείας στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και των Δυτικών Βαλκανίων, αποτέλεσαν τον κεντρικό άξονα της δημόσιας συζήτησης που διοργάνωσε, χτες βράδυ, το ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) με θέμα: “Η προστιθέμενη Γεωπολιτική Αξία της Ελλάδας και οι Ελληνοαμερικανικές Σχέσεις: Προκλήσεις και Ευκαιρίες”.
Το ΕΛΙΑΜΕΠ, όπως αναφέρει στην ανακοίνωση που εξέδωσε μετά την εκδήλωση, με τη βοήθεια οκτώ καταξιωμένων ομιλητών, μεταξύ των οποίων ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κατρούγκαλος, ο τομεάρχης Εξωτερικών της ΝΔ Γιώργος Κουμουτσάκος και ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Τζέφρι Πάιατ, ανέπτυξε τον διάλογο για τις δυνατότητες που διανοίγει για τη χώρα μας η στενότερη συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο κ. Πάιατ, σύμφωνα με το ίδιο κείμενο, μετά από μία σύντομη παρουσίαση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων, αναφέρθηκε στα κομβικότερα πεδία που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην περαιτέρω εμβάθυνση της συνεργασίας Ελλάδας και ΗΠΑ και στα οποία συμπεριλαμβάνονται τόσο η άμυνα, η ασφάλεια και η μετανάστευση, όσο και το εμπόριο, η ενέργεια, η ναυτιλία, η εκπαίδευση και η εδραίωση των δημοκρατικών θεσμών στα κράτη της περιοχής.
«Η Ελλάδα αποτελεί έναν αποφασιστικής σημασίας σύμμαχο για τις ΗΠΑ», αλλά και «έναν πυλώνα σταθερότητας για όλη την Ανατολική Μεσόγειο», ανέφερε ο Αμερικανός πρέσβης, ο οποίος μάλιστα δεν παρέλειψε να δώσει εύσημα για τη συμβολή της Ελλάδας στις προσπάθειες των ΗΠΑ στο θέμα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας.
Ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κατρούγκαλος υπογράμμισε πως η εξέταση των σχέσεων Ελλάδας και ΗΠΑ θα πρέπει να ενταχθεί στο ευρύτερο, σημερινό, γεωπολιτικό περιβάλλον, το οποίο αν και υπό διαμόρφωση, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «μετα-δυτικό» και με στοιχεία «σινο-παγκοσμιοποίησης».
Σύμφωνα με το κείμενο του ΕΛΙΑΜΕΠ, εστιάζοντας στις διμερείς σχέσεις, ο κ. Κατρούγκαλος δήλωσε «αισιόδοξος για την περαιτέρω βελτίωση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων στο μέλλον», τονίζοντας παράλληλα πως η Ελλάδα, παρά την οικονομική κρίση «είναι όχι μόνο παράγοντας σταθερότητας αλλά και εξαγωγέας σταθερότητας, κάτι που απέδειξε έμπρακτα με τη Συμφωνία των Πρεσπών». Υποστήριξε, επίσης, πως η νέα στρατηγική μας θα πρέπει να προσπαθήσει να αξιοποιήσει τα γεωστρατηγικά χαρακτηριστικά και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας, όπως είναι το υψηλής εξειδίκευσης στελεχιακό δυναμικό.
«Η Ελλάδα έχει αποκτήσει προστιθέμενη αξία που της δίνει ρόλο κομβικού κράτους στην Ανατολική Μεσόγειο και στα Βαλκάνια», είπε ο Γιώργος Κουμουτσάκος, σύμφωνα με τον οποίο, η Ελλάδα αποτελεί μία σταθερή χώρα, στην οποία συνυπάρχουν η ευρωπαϊκή, βαλκανική και μεσογειακή διάσταση και η οποία «διαθέτει το γεωπολιτικό κεφάλαιο για να αξιώσει κεντρικό ρόλο στις εξελίξεις της περιοχής».
Αναφερόμενος στον ρόλο της Τουρκίας, ο κ. Κουμουτσάκος υπογράμμισε πως «η ΝΔ πιστεύει στην ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας», καθώς και «στην ανάγκη του ελληνοτουρκικού διαλόγου», ο οποίος, όμως, «για να είναι παραγωγικός πρέπει να γίνει σε ένα περιβάλλον απαλλαγμένο από προκλήσεις και πρακτικές έντασης».
«Η θεσμική ιστορία και η παράδοση που έχει η Ελλάδα είναι πολύ σημαντικά στοιχεία για το μέλλον», ανέφερε ο ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και αντιπρόεδρος του ΕΛΙΑΜΕΠ Θάνος Βερέμης, διευκρινίζοντας: «ασφαλώς δεν μπορεί να επηρεάσει τις μεγάλες αποφάσεις, αλλά μπορεί να δίνει το καλό της παράδειγμα». Αναφερόμενος στα Βαλκάνια, είπε ότι «μετά τη νέα συμφωνία, η Ελλάδα βρίσκεται σε καλό δρόμο, προσθέτοντας ότι ακόμη και εντός της κρίσης, οι υπόλοιπες βαλκανικές χώρες υπολείπονται όχι μόνο σε οικονομικό επίπεδο, αλλά και σε θεσμικές, δημοκρατικές δυνατότητες».
Στις ιδιαίτερες προοπτικές που διανοίγει το εμπόριο και η ενέργεια για την ενδυνάμωση των σχέσεων της χώρας με τους στρατηγικούς της εταίρους εστίασε η Αριστοτελία Πελώνη, δημοσιογράφος και διδάκτωρ διεθνών σχέσεων, ενώ ο Γιώργος Πρεβελάκης, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Pantheon-Sorbonne, τόνισε ότι μπροστά στην περίοδο που ανοίγεται μπροστά μας είναι σημαντικό να προστατεύσουμε εσωτερική συνοχή και συνεννόηση. «Αυτό δεν θα μας το λύσει μία ξένη δύναμη, η Αγγλία ή οι ΗΠΑ. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο με εσωτερική εργασία. Άρα θα πρέπει να ξανασκεφτούμε την ταυτότητά μας και να δούμε πως μπορούμε να τα αναδιοργανώσουμε ώστε να είναι προσαρμοσμένα στις προκλήσεις του μέλλοντος».
Ο γενικός διευθυντής του ΕΛΙΑΜΕΠ, δρ Θάνος Ντόκος ανέφερε στην ομιλία του ότι οι σχέσεις με τις ΗΠΑ είναι πιο στενές από ποτέ άλλοτε, παρά τα προβλήματα που εξακολουθούν να υπάρχουν, συμφωνώντας με τα εισαγωγικά σχόλια του συντονιστή της εκδήλωσης, δημοσιογράφου, Παντελή Καψή,
Ο ίδιος τόνισε ότι η χώρα μας θα πρέπει να παραμείνει ρεαλιστική ως προς τις προσδοκίες της, καθώς μπορεί να παραμένει ένας σημαντικός παράγοντας σταθερότητας στην περιοχή, δεν θα πρέπει όμως να παραβλέπεται το μέγεθος και η δυναμική της γειτονικής Τουρκίας. Επιπλέον, σύμφωνα πάντα με το κείμενο του ΕΛΙΑΜΕΠ, ενόψει των σημαντικών προκλήσεων ασφαλείας που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, αποτελεί επείγουσα προτεραιότητα η θεσμοθέτηση ενός Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, κάτι στο οποίο κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση φαίνεται να συμφωνούν.
Πάντως, όσα ειπώθηκαν στην ΕΛΙΑΜΕΠ ήταν ενδιαφέροντα και σίγουρα όσοι την παρακολούθησαν, έγιναν σοφότεροι.