Ο σεισμός είναι ένα φυσικό φαινόμενο που θα απειλεί συνεχώς την Ελλάδα, καθώς πρόκειται για μία ιδιαίτερα σεισμογενή χώρα.
Σύμφωνα με Ευρωπαίους επιστήμονες, η Ελλάδα, η Ιταλία και η Τουρκία θα μπορούσαν να ωφεληθούν ιδιαίτερα από ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης σεισμών (Earthquake Early Warning-EEW), δίνοντας στους ανθρώπους ένα χρονικό περιθώριο μερικών δευτερολέπτων, προκειμένου να αντιδράσουν, με σκοπό να περιοριστούν οι ζημιές και τα θύματα.
Το εν λόγω σύστημα αποτελείται από δίκτυα αισθητήρων και μαθηματικά μοντέλα/αλγόριθμους, για την ανίχνευση σεισμών σε πραγματικό χρόνο και την έγκαιρη προειδοποίηση των αρχών, πολιτικής προστασίας και του κοινού πριν αρχίσει ο χορός των Ρίχτερ στις πληττόμενες περιοχές.
Η δυνατότητα αποστολής σήματος προειδοποίησης, έστω και μερικά δευτερόλεπτα πριν αρχίσουν οι σεισμικές δονήσεις, μπορούν να προσφέρουν πολύτιμο χρόνο, ώστε να μειωθούν οι υλικές καταστροφές, τα ατυχήματα και τα ανθρώπινα θύματα.
Αυτό θα έδινε αρκετό χρόνο για να μεσολαβήσουν σημαντικές πράξεις προφύλαξης, όπως η σταθεροποίηση αντικειμένων, το σταμάτημα των ανελκυστήρων στον πλησιέστερο όροφο και το άνοιγμα των θυρών τους, η απενεργοποίηση βιομηχανικού εξοπλισμού και αγωγών αερίου για την αποφυγή διαρροών και κινδύνου πυρκαγιάς, η επιβράδυνση των τρένων υψηλής ταχύτητας, η σήμανση κόκκινου στις εισόδους γεφυρών και τούνελ για την απαγόρευση εισόδου σε αυτά, η εκκένωση των κάτω ορόφων κτιρίων κ.ά.
Μέχρι σήμερα, μόνο εννέα χώρες παγκοσμίως λειτουργούν τέτοια μόνιμα συστήματα EEW, όπως οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία και το Μεξικό, ενώ στην Ευρώπη μόνο η Ρουμανία.
Οι ερευνητές από την Ιταλία, τη Βρετανία και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Εκπαίδευσης και Έρευνας στους Σεισμούς (EUCENTRE), με επικεφαλής τη δρα Τζέμα Κρέμεν του Τμήματος Πολιτικών και Περιβαλλοντικών Μηχανικών του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Λονδίνου (UCL), που προχώρησαν στη σχετική δημοσίευση στο επιστημονικό περιοδικό «Nature Communications», μελέτησαν τη χρησιμότητα ενός συστήματος EEW ειδικά στην ευρω-μεσογειακή περιοχή, αναλύοντας δεδομένα από 2.377 σεισμικούς αισθητήρες, με χρηματοδότηση ύψους 8 εκατ. ευρώ, σε δέκα ευρωπαϊκές χώρες, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος TURNkey.
Οι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι η Ελλάδα και η Τουρκία ήδη έχουν ένα σύστημα (Android Earthquake Alert System), το οποίο χρησιμοποιεί «έξυπνα» κινητά τηλέφωνα για να στέλνει και να λαμβάνει προειδοποιήσεις σεισμού.
Ωστόσο, για να υλοποιηθεί ένα νέο μεγάλης κλίμακας σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης σεισμών στις συγκεκριμένες χώρες, θα πρέπει οι υπάρχοντες σεισμογραφικοί σταθμοί να αναβαθμιστούν, προκειμένου να μπορούν να μεταδίδουν γρήγορα και αποτελεσματικά τις αναγκαίες πληροφορίες που θα χρησιμοποιηθούν για την πρόγνωση της ισχύος του σεισμού και του επικέντρου του. Αυτές οι προβλέψεις βασίζονται στα πρώτα γρήγορα σεισμικά κύματα που ανιχνεύονται από τους αισθητήρες.
Όπως ανέφερε η ερευνήτρια δρα Ελίζα Τσούκολο του EUCENTRE, το πιο σημαντικό συστατικό σε ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης σεισμών, είναι ένα πυκνό δίκτυο αισθητήρων με γρήγορη και ανθεκτική επικοινωνιακή υποδομή και χάρη στις τεχνολογικές προόδους, είναι πλέον δυνατό να εγκατασταθούν πολλοί χαμηλού κόστους σεισμικοί αισθητήρες και επίσης να αναβαθμιστούν φθηνά οι υπάρχοντες.
Μετά την εγκατάσταση ενός τέτοιου συστήματος, όταν ο προβλεπόμενος σεισμός θα ξεπερνά ένα προκαθορισμένο όριο ισχύος, τότε αυτομάτως θα εκδίδεται προειδοποιητικό σήμα μερικά δευτερόλεπτα πριν.
Αυτό θα συμβαίνει όταν ο επερχόμενος σεισμός κρίνεται μεγάλος, προκειμένου να αποφεύγεται ο περιττός πανικός. Σε κάθε περίπτωση, σημειώνουν οι ερευνητές, ο πληθυσμός πρέπει να έχει μία εκπαίδευση για το πώς να αντιδράσει εάν λάβει προειδοποιητικό σήμα για σεισμό.