Κακό μάτι, βασκανία, μάτιασμα ονομάζεται η πεποίθηση κατά την οποία είναι δυνατό να επηρεαστεί αρνητικά ένας άνθρωπος εξαιτίας του φθόνου. Ή μονάχα ενός βλέμματος από έναν άλλο άνθρωπο.
Η διαδικασία αυτή καθώς και οι προτεινόμενοι τρόποι αντιμετώπισής της, διαφέρει από τόπο σε τόπο. Η βασκανία είναι βαθιά ριζωμένη στην ελληνική παράδοση από αρχαιοτάτων χρόνων. Όπως και σε παραδόσεις άλλων λαών όπως είναι οι Αιγύπτιοι και οι Εβραίοι αναφέρει η Παλαιά Διαθήκη. Τι λέει όμως η Εκκλησία για τη βασκανία.
Η Εκκλησία δεν αρνείται την ύπαρξη της βασκανίας. Απλά δεν τη θεωρεί πρόληψη και δεισιδαιμονία. Την αποδίδει στην επέμβαση του πονηρού πνεύματος. Τη θεωρεί έργο του διαβόλου ως αποτέλεσμα φθόνου.
Η Εκκλησία θεωρεί όλους τους λαϊκούς τρόπους ξεματιάσματος μη έγκυρους. “Και αυτό διότι τα συνεχή ματιάσματα και ξεματιάσματα χαροποιούν το διάβολο αφού ασχολούνται συνέχεια με αυτόν και αυτός είναι ο σκοπός του ιδίου”, σημειώνουν σχετικά.
Παράλληλα, υποστηρίζει ότι αυτό που χρειάζεται να έχει κάθε άτομο πάνω του είναι να φορά τον σταυρό του και να έχει δυνατή πίστη. Η οποία είναι και το όπλο του σε οτιδήποτε κακό.
Η ευχή κατά της βασκανίας του Μεγάλου Βασιλείου του Ουρανοφάντορος Επισκόπου Καισαρείας έχει ως εξής και πρέπει να διαβάζεται αποκλειστικά και μόνο από τον ιερέα και όχι από κάποιον λαϊκό:
«Κύριε ο Θεός ημών, ο Βασιλεύς των αιώνων, ο Παντοκράτωρ και Παντοδύναμος. Ο ποιων πάντα και μετασκευάζων μόνω τω βούλεσθαι. Ο εν την επταπλάσιον καμίνον και την φλόγα την εν Βαβυλώνι εις δρόσον μεταβαλων και τους αγίους σου τρεις παίδας σώους διαφύλαξας.
Ο Ιατρός και Θεραπευτής των ψυχών ημών, η ασφάλεια των εις σε ελπιζόντων. Σού δεόμεθα και σε παρακαλούμεν, αποστησον, φυγάδευσον και απέλασον πάσαν διαβολικήν ενέργειαν, πάσαν σατανικήν έφοδο και πάσαν επιβουλήν, περιέργειαν τε πονηράν και βλάβην και οφθαλμών βασκανίαν των κακοποιών και πονηρών ανθρώπων από του δούλου σου ( τούδε). Και ή υπό ωραιότητος ή ανδρείας ή ευτυχίας ή ζήλου και φθόνου ή βασκανίας συνέβη, αυτός, φιλάνθρωπε Δέσποτα, έκτεινον την κραταίαν σου χείρα και τον βραχίονά σου τον ισχυρόν και ύψιστον και επισκόπων επισκόπησον το πλάσμα σου τούτο.
Και καταπεμψον αυτώ άγγελον κραταιόν, ειρηνικόν, ψυχής και σώματος φύλακα, ος επιτιμήσει. Και απελάσει απ’ αυτού πάσαν βλάβην, πάσαν πονηράν βουλήν, πάσαν φαρμακείαν και βασκανίαν των φθονερών ανθρώπων. Και υπό σου ο σος ικέτης φρουρούμενος μετ’ ευχαριστίας ψάλλει σοι, Κύριος εμοί βοηθός και ου φοβηθήσομαι τι ποιήσει μοί άνθρωπος, και πάλιν ου φοβηθήσομαι κακά, ότι συ μετ’ εμού ει ότι συ ει ο Θεός, κραταίωμά μου, ισχυρός, εξουσιαστής, αρχών ειρήνης, Πατήρ του μέλλοντος αιώνος.
Ναί, Κύριε ο Θεός ημών, φείσαι του πλάσματός σου, και ρύσαι τον δούλο σου (δείνα) από πάσης βλάβης, από πάσης επηρείας και από πάσης βασκανίας και ανώτερον αυτόν και ημάς παντός κακού διαφύλαξον, πρεσβείαις της υπερευλογημένης ενδόξου, Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας, των φωτοειδών Αρχαγγέλων και πάντων σου των αγίων. Αμήν».
Σε περίπτωση βασκανίας να διαβάζετε Ψαλμούς από το Ψαλτήριον και να πίνετε από τον Μεγάλο Αγιασμό που φυλάτε στο Εικονοστάσιον σας. Να μην καταφεύγετε σε ιδιόμορφα ξεματιάσματα χρησιμοποιώντας μάλιστα και «σύνεργα», σημειώνει η Εκκλησία.