Ναός στην Ελλάδα: Η Ελλάδα είναι γνωστή για τις κρυμμένες ομορφιές που μπορεί να βρει κανείς σε κάθε σπιθαμή της. Μια από αυτές είναι και αυτός ο ιστορικός ναός.
Η Μονή Τιμίου Σταυρού Δολιανών είναι κτισμένη με πέτρα και σκεπασμένη με πλάκες.
Βρίσκεται σε απόσταση 1.5 μόλις χιλιόμετρου από τον οικισμό Δολιανά και 2 χιλιόμετρα από την κοινότητα Κρανιά του Ασπροποτάμου. Ειναι δυσκολο να τον εντοπίσεις από το κεντρικό δρόμο όμως. Είναι «κρυμμένος» σε ένα πανέμορφο δάσος ελάτων σε μια ράχη με υψόμετρο 1.150 μέτρων
Ο ναός αυτός είναι μυστήριος και γνωρίζουμε λίγα πράγματα για αυτόν. Κυρίως η πληροφορίες που έχουμε αφορούν την ανακατασκευή του.
Ο ναός του Σταυρού, ήταν εξάρτημα της μονής του 1770 (προφορική παράδοση τη χρονολογεί στα 1630), η οποία καταγράφεται ως μονή του Αγίου Νικολάου ενώ σήμερα οι κάτοικοι της περιοχής ονομάζουν Μονή της Αγίας Ζώνης.
Από τα τρία αυτά ιδρύματα που αποτελούν μετόχια της Ιεράς Μονής Αγίου Στεφάνου Μετεώρων, σώζεται ακέραιος μόνο ο ναός του Σταυρού. Τα άλλα δυο μνημεία καταστράφηκαν το φθινόπωρο του 1943 από σφοδρή επιδρομή των Γερμανών.
Χτισμένη με πέτρα και σκεπασμένη με πλάκες, αυτό που κάνει την Μονή Τιμίου Σταυρού να ξεχωρίζει είναι οι 13 τρούλοι της, μαζί με τον κεντρικό που είναι διπλός.
Μπαίνοντας κανείς στο εσωτερικό του θα παρατηρήσει ότι είναι αρκετά σκοτεινός με λίγο φως που μπαίνει από τα μικρά παραθυράκια τον τρούλων.
Ο καθηγητής (ακαδημαϊκός και αρχιτέκτονας) Παύλος Μυλωνάς τη χαρακτήρισε τον Ναό ως «τον Παρθενώνα του ορεινού όγκου».
Ακολουθεί έναν σύνθετο τύπο, που ο Παύλος Μυλωνάς τον περιγράφει ως «θολοσκεπή βασιλική μετά τρούλων και πολλών αψίδων και εντοπίζει τρεις χρονολογικές φάσεις, με αρχική το έτος 1770».
Ο καθηγητής αναφέρει ακόμη ότι, «εδώ, ο καλλιτέχνης μεταφέρει θαυμάσια αρχιτεκτονικά στοιχεία από μολδαβικά παραδείγματα, οθωμανικά, αρμενικά όπως και παλιά κεντροευρωπαϊκά».
Όλα τα παραπάνω δημιουργούν μια «πολυκυτταρική ευμορφία χώρου», που – σύμφωνα με τον κ. Μυλωνά «Μας οδηγεί στο να φανταστούμε τον αρχικό πρωτομάστορα ως έναν άνθρωπο σοφό και κοσμογυρισμένο. Που από την πόλη έως τις παραδουνάβιες χώρες πλούτιζε τις γνώσεις του αυτοσχεδιάζοντας.»
Επισκεπτόμενος κάνεις το νομό Τρικάλων με μόλις μια βόλτα έξω θα μπορέσει να θαυμάσει την μοναδική αρχιτεκτονική του ναού.