Μάχη της Κρήτης: Οι ναζί θέλησαν να καταλάβουν το νησί και το επιχείρησαν επί δώδεκα ημέρες. Όμως, έπεσαν πάνω στη μαχητικότητα και το θάρρος των Κρητικών, οι οποίοι υπερασπίστηκαν την πατρίδα τους σε μία από τις πιο σημαντικές μάχες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Μάλιστα, διακρίθηκαν στις επιχειρήσεις τους.
Μάχη της Κρήτης: Κατάληψη
Το σχέδιο κατάληψης του νησιού ήταν κομβικής σημασίας για τον Χίτλερ. Αυτό συνέβαινε, λόγω της γεωγραφικής τοποθεσίας τους. Έλαβε την κωδική ονομασία «Επιχείρηση Ερμής» και απώτερος στόχος. Σύμφωνα με τους συμμάχους, ήταν η διαφύλαξη των νοτιοανατολικών συνόρων ενόψει της Επιχείρησης Μπαρμπαρόσα και η επίθεση στη Βόρεια Αφρική, με εφαλτήριο την Κρήτη.
Οι Γερμανοί αποφάσισαν να επιτεθούν στο νησί από αέρος, με τους Συμμάχους και τους κατοίκους να αμύνονται από την ξηρά. Πρόκειται για την πρώτη ευρεία χρησιμοποίηση δυνάμεων αλεξιπτωτιστών στην παγκόσμια στρατιωτική ιστορία.
Ο 51χρονος πτέραρχος Κουρτ Στούντεντ, βετεράνος πιλότος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου ηγήθηκε της γερμανικής αποστολής. Είχε στη διάθεσή του 1190 αεροπλάνα και 29.000 άνδρες. Αντίθετα, οι Ιταλοί θα συνεισέφεραν 3.000 στρατιώτες.
Έλληνες στρατιώτες και δυνάμεις της Βρετανικής Κοινοπολιτείας (Βρετανοί, Αυστραλοί και Νεοζηλανδοί στρατιωτικοί), που είχαν διεκπεραιωθεί από την κατεχόμενη Ελλάδα. Επικεφαλής ήταν ο 52χρονος νεοζηλανδός στρατηγός Μπέρναρντ Φράιμπεργκ, ο οποίος ήταν επίσης βετεράνος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι 40.000 και ειδικότερα οι Έλληνες που κλήθηκαν να υπερασπιστούν το νησί είχαν ανεπαρκή και απαρχαιωμένο οπλισμό.
Στην περιοχή των Χανίων είχε εγκατασταθεί ο Βασιλιάς Γεώργιος Β’ και η εξόριστη Ελληνική Κυβέρνηση υπό τον Εμμανουήλ Τσουδερό. Οι Σύμμαχοι γνώριζαν με μεγάλες λεπτομέρειες το γερμανικό σχέδιο επίθεσης, αφού είχαν κατορθώσει για πρώτη φορά να σπάσουν του γερμανικό κώδικα επικοινωνιών («Επιχείρηση Αίνιγμα»). Όμως, το πλεονέκτημα αυτό δεν το εκμεταλλεύτηκαν, εξαιτίας των διαφωνιών του Φράιμπεργκ με τους ανωτέρους του στο Λονδίνο. Οι Αμερικανοί δεν είχαν εισέλθει ακόμη στον Πόλεμο.
Μάχη της Κρήτης: Επίθεση
Στις 8 το πρωί της 20ης Μαΐου 1941 άρχισαν να περνούν αεροπλάνα πάνω από το νησί και ξεκίνησε η ρίψη των αλεξιπτωτιστών σε δύο μέτωπα: στο αεροδρόμιο του Μάλεμε και στην ευρύτερη περιοχή των Χανίων. Τα πρώτα κύματα των αλεξιπτωτιστών αποκρούστηκαν με επιτυχία από τους Νεοζηλανδούς και τους Έλληνες που υπεράσπιζαν το Μάλεμε. Μάλιστα, άμαχοι πήραν ό,τι όπλα είχαν στη διάθεσή τους, από μαχαίρια ως όπλα από την εποχή της Κρητικής Επανάστασης και ρίχτηκαν στη μάχη. Αυτή η αυθόρμητη κίνηση των κατοίκων δεν είχε προβλεφθεί από γερμανική ηγεσία.
Χιλιάδες άμαχοι πήραν μέρος στις μάχες ξαφνιάζοντας τους ενορχηστρωτές της επιχείρησης. Το απόγευμα της ίδιας μέρας νέο κύμα αλεξιπτωτιστών έπεσε στο Ρέθυμνο και λίγο αργότερα σειρά είχε το Ηράκλειο. Χανιά, Μάλεμε, Ρέθυμνο και Ηράκλειο μετατράπηκαν σε πεδία μάχης με τους Γερμανούς να μετρούν πολλές απώλειες την πρώτη μέρα.
Μάλιστα, ο πτέραρχος Κουρτ Στούτεντ, απογοητευμένος από την εξέλιξη των επιχειρήσεων, σκέφθηκε ακόμη και την αυτοκτονία. Μετά τον πόλεμο δήλωσε πως η Κρήτη έγινε «ο τάφος» των Γερμανών αλεξιπτωτιστών. Την ίδια μέρα μετά από μεγάλες περιπέτειες, ο βασιλιάς Γεώργιος Β’ και η εξόριστη ελληνική κυβέρνηση μεταφέρθηκαν με βρετανικό πολεμικό στην Αίγυπτο.
Μάχη της Κρήτης: 2η μέρα
Οι μάχες συνεχίσθηκαν με ιδιαίτερη σφοδρότητα και στα τέσσερα μέτωπα με τους Γερμανούς να επιδιώκουν την κατάληψη του αεροδρομίου του Μάλεμε που θα έδινε το πλεονέκτημα στις γερμανικές δυνάμεις. Προς το τέλος της δεύτερης μέρας της Μάχης της Κρήτης οι Ναζί κατέλαβαν το αεροδρόμιο μετρώντας όμως πολλές απώλειες.
Μέσω του αεροδρομίου οι Γερμανοί μπόρεσαν να μεταφέρουν μεγάλες δυνάμεις από την Ελλάδα και επτά ημέρες αργότερα, στις 28 Μαΐου είχαν απωθήσει τις συμμαχικές δυνάμεις προς τα νότια. Τότε αποφασίστηκε από τη Βρετανία η απόσυρση των δυνάμεων της Κοινοπολιτείας από την Κρήτη και η μεταφορά τους στην Αίγυπτο. Ακολούθως αρκετοί ήταν οι Έλληνες μαχητές και μαζί τους 500 Βρετανοί που ανέβηκαν στα απρόσιτα βουνά της Κρήτης για να συνεχίσουν τον αγώνα.
Την 1η Ιουνίου 5.000 μαχητές παραδόθηκαν στα Σφακιά και η Μάχη της Κρήτης έληξε με νικήτρια τη Γερμανία. Συνολικά οι Σύμμαχοι μέτρησαν 3.500 νεκρούς, 1.900 τραυματίες και 17.500 αιχμάλωτους. Από την πλευρά τους οι Γερμανοί, σύμφωνα με δικά τους στοιχεία, είχαν 3.986 νεκρούς και αγνοούμενους, 2.594 τραυματίες, ενώ έχασαν 370 αεροπλάνα. Οι σύμμαχοι υποστήριξαν ότι οι γερμανικές απώλειες ξεπέρασαν τις 16.000. Η Μάχη στην Κρήτη ήταν ο λόγος που ο Χίτλερ αποφάσισε τον τερματισμό κάθε αεραποβατικής επιχείρησης στα επόμενα χρόνια του πολέμου.
