Ο μεγάλος αριθμός των απαιτούμενων εγγράφων και το υψηλό σε αρκετές περιπτώσεις κόστος λειτουργούν αποτρεπτικά για χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων, οι οποίοι γυρνούν την πλάτη στη διαδικασία της δήλωσης των ακινήτων τους στο Κτηματολόγιο. Υπάρχουν, όμως, τρόποι να μειώσετε το συνολικό κόστος υποβολής της δήλωσης.
«Κλειδί» αποτελούν ο ψηφιακός εντοπισμός του ακινήτου πάνω στον κτηματολογικό χάρτη, όπως και η ορθή συμπλήρωση του εντύπου της δήλωσης, με τη συνυποβολή όλων των εγγράφων. Οποιοδήποτε λάθος, ειδικά όσον αφορά στο σχήμα και το εμβαδόν του ακινήτου, μπορεί να κοστίσει ακριβά για να διορθωθεί στην επόμενη φάση. Είναι σημαντικό, λοιπόν, κάθε ιδιοκτήτης να γνωρίζει πού βρίσκεται το ακίνητό του, ώστε να μπορεί να το εντοπίσει πάνω στους χάρτες. Πολλές φορές η περιγραφή του ακίνητου στον τίτλο ιδιοκτησίας δεν είναι επαρκής για τον εντοπισμό του, γι΄ αυτό συμβάλλει στην κτηματογράφηση οτιδήποτε μπορεί να προσδιορίσει τη θέση, το σχήμα και τα όρια ενός ακινήτου.
1. Μέσω της Υπηρεσίας Θέασης Ορθοφωτογραφιών, που παρέχει δωρεάν το Ελληνικό Κτηματολόγιο από τον ιστότοπο (www.ktimatologio.gr).
Από την εφαρμογή αυτή μπορεί κάποιος, επιλέγοντας νομό και ΟΤΑ, να περιηγηθεί στον έγχρωμο ψηφιακό χάρτη της περιοχής που τον ενδιαφέρει και α) να εντοπίσει το ακίνητό του, β) να τοποθετήσει στο χάρτη τα όριά του (σχεδιάζοντας ένα σκαρίφημα), γ) να μετρήσει τις διαστάσεις και το εμβαδόν του και δ) να εκτυπώσει την εικόνα για να την υποβάλει μαζί με τη δήλωσή του.
Η εφαρμογή διαθέτει ειδικό εργαλείο info, με το πάτημα του οποίου εμφανίζονται στο χάρτη οδοί, οικισμοί και σημεία ενδιαφέροντος της ευρύτερης περιοχής (π.χ. όνομα εκκλησίας, δημαρχείου, σχολείου), κάνοντας με τον τρόπο αυτό την περιήγηση και την αναζήτηση περιοχών ευκολότερη.
2. Με οποιαδήποτε μετρητική μέθοδο, ακόμη και μικρότερης ακρίβειας, όπως είναι η μέτρησης ενός απλού GPS χειρός, που μπορεί να κάνει κάποιος ακόμα και μόνος του για να εντοπίσει περίπου τη θέση του ακινήτου του, σημειώνοντας τις συντεταγμένες του.
Αυτό που θα πρέπει να προσέξουν όσοι επιχειρήσουν να εντοπίσουν εντοπίσουν το ακίνητό τους χωρίς να απευθυνθούν σε κάποιον επαγγελματία είναι ότι τα στοιχεία που προσδιορίζουν ένα ακίνητο επακριβώς στο χώρο να είναι η θέση, το σχήμα και το εμβαδόν.
Οι παραπάνω μετρήσεις δεν μπορούν να υποκαταστήσουν ένα τοπογραφικό διάγραμμα, αρκούν όμως για το εντοπισμό στον κτηματολογικό χάρτη της περιοχής.
Σε γενικές γραμμές, ο εντοπισμός ενεός ακινήτου πάνω σε χάρτη είναι εύκολη διαδικασία, όταν πρόκειται για περιοχές δομημένες, όπου υπάρχουν οδός και αριθμός.
Στις αγροτικές περιοχές, όμως, τα πράγματα είναι πιο σύνθετα, εκτός αν υπάρχει διοικητική πράξη (π.χ. διανομή, αναδασμός ή πράξη εφαρμογής) οπότε είναι επαρκής πληροφορία η αναφορά του αριθμού της ιδιοκτησίας ή του κληροτεμαχίου, όπως αυτός αναφέρεται στην πράξη.
Σημειώνεται ότι οι ειδικοί συνιστούν ο εντοπισμός ακινήτου χωρίς τη σύνταξη τοπογραφικού διαγράμματος να γίνεται κυρίως για τα ακίνητα χαμηλής αξίας, όπου το σφάλμα ακόμα και μερικών μέτρων και η αλλαγή/μετατόπιση των ορίων δεν αλλάζει την αξία του ακινήτου.
Τον πλέον αξιόπιστο τρόπο εντοπισμού πάνω, αποτελούν τα σύγχρονα τοπογραφικά διαγράμματα, τα λεγόμενα «εξαρτημένα τοπογραφικά». Διαθέτουν συντεταγμένες Χ και Ψ στο Εθνικό Σύστημα Συντεταγμένων (ΕΓ-ΣΑ 87) που χρησιμοποιεί το Εθνικό Κτηματολογιο, ενώ μοναδικοποιούν το ακίνητο στο χώρο. Εφόσον υπάρχει τέτοιου τύπου τοπογραφικό, η προσκόμισή του είναι απαραίτητη. Σύμφωνα με το Ελληνικό Κτημοτολόγιο, η επισύναψη οποιουδήποτε τύπου τοπογραφικού διαγράμματος είναι απαραίτητη εφόσον: αυτό αναφέρεται ή προσαρτάται στο συμβόλαιο.
Με τη δήλωση στο Κτηματολόγιο γίνεται επίκληση χρησικτησίας ως αιτίας κτήσης του ακινήτου εφόσον έχει εκδοθεί οικοδομική άδεια. Έχει ήδη συνταχθεί τοπογραφικά για οποιαδήποτε άλλη χρήση.
Εάν δεν υπάρχει τοπογραφικό διάγραμμα, απαιτείται στενή συνεργασία με το προσωπικό του Γραφείου Κτηματογράφησης για να εντοπιστεί σωστά το ακίνητο.
Με δεδομένο ότι τα τρέχοντα προγράμματα αφορούν ως επί το πλείστον αγροτικές περιοχές με μεγάλες δυσκολίες στον εντοπισμό καταρχάς της κατά προσέγγιση θέσης των ακινήτων και κατ’ επέκταση των ορίων αυτών, η συνεργασία με τοπογράφο είναι πολλές φορές αναπόφευκτη.
Η έκδοση τοπογραφικού αρχίζει από τα 300 ευρώ, ενώ για μεγάλες εκτάσεις το κόστος μπορεί να φθάσει και τα 1.000 ευρώ.
Σημειώνεται, ότι εάν ο ιδιοκτήτης δεν φροντίσει ώστε το ακίνητό του να κτηματογραφηθεί με το ορθό σχήμα και εμβαδόν και μεταφερθεί αυτό στις πρώτες εγγραφές του Κτηματολογίου με διαφορές στο σχήμα και το εμβαδόν των ακινήτων, οι οποίες είναι εκτός των αποδεκτών ορίων απόκλισης, θα υποχρεωθεί να ακολουθήσει τη διαδικασία διόρθωσης αυτών κατά τη χρονική στιγμή που θα προβεί σε οποιαδήποτε εγγραπτέα στα κτηματολογικά πράξη.
Για τις διορθώσεις αυτές θα πρέπει να προσκομίσει υποχρεωτικά εξαρτημένο τοπογραφικό διάγραμμα του ακινήτου του, ενώ η διαδικασία που απαιτείται είναι χρονοβόρα και ακριβή.
Ωστόσο, για να ξεπεράσει κάποιος πολίτης τη σκόπελο της συγκεκριμένης χρονοβόρας διαδικασίας, μπορεί να απευθυνθεί σε κάποιο εξειδικευμένο γραφείο κτηματογράφησης, όπου μπορούν να αναλάβουν άμεσα την υποχρέωσή του.